Kadiz

Koordinate: 36° 31′ 48″ S; 6° 17′ 34″ Z / 36.52990° S; 6.29277° Z / 36.52990; -6.29277
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za druge upotrebe pogledajte stranicu Kadiz (višeznačna odrednica).
Kadiz
Cádiz
Pogled na Kadiz
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Španija
Autonomna zajednicaAndaluzija
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 127.200
 — gustina9.563,91 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate36° 31′ 48″ S; 6° 17′ 34″ Z / 36.52990° S; 6.29277° Z / 36.52990; -6.29277
Aps. visina11 m
Površina13,30 km2
Kadiz na karti Španije
Kadiz
Kadiz
Kadiz na karti Španije
Ostali podaci
GradonačelnikHoze Marija Gonzalez
Veb-sajt
cadiz.es

Kadiz (šp. Cádiz) je glavni grad istoimene pokrajine Kadiz u španskoj autonomnoj zajednici Andaluzija, i gradski centar Zaliva Kadiz.[1] Treći je po veličini grad Andaluzije i jedan od najaktivnijih gradova Andaluzije u ekonomskom i industrijskom smislu. Osim toga, zajedno sa opštinama Čiklana de la Frontera, Herez de la Frontera, Puerto de Santa Marija, Puerto Real, Rota i San Fernando čini zajednicu opština Zaliva Kadiz.

Grad je od nesumnjivo velikog turističkog značaja zbog svoje duge i značajne istorije koja traje više od 3.100 godina.[2]

Etimologija imena[uredi | uredi izvor]

Gadir (גדר, prvobitno feničansko ime grada), etimološki znači „tvrđava“ ili „utvrđenje“. Odgovara imenu „Agadir“ koje je često na severu Afrike kao na primer Agadir u Maroku. I dan danas, kod Berbera „agadir“ znači „zid“. Gadir je bila najznačajnija feničanska enklava u antičko doba na Iberijskom poluostrvu.

Kasnije je grad bio poznat po svom grčko-atičkom imenu — Gadeira“. Na latinskom, grad se zvao Gades.

Klima[uredi | uredi izvor]

Kadiz ima mediteransku klimu. Prosečna godišnja temperatura je 18,1°C, karakteristična za mediteransko podneblje. Najtopliji mesec je avgust sa prosečnom najvišom temperaturom od 34,7°C, dok je prosečna najniža temperatura u najhladnijem mesecu, januaru, iznosi 9,9°C,

Istorija[uredi | uredi izvor]

Kadiz je osnovan oko 80 godina posle Trojanskog rata. Grad su onovali Feničani, i dali mu ime Gadir (feničanski:גדר), koji su ga koristili pri trgovini sa Tartešanima. Gadir je bio grad-država na ušću reke Gvadalkivir, oko 30 km severzapadno od Kadiza (njegova tačna lokacija nikad nije jasno ustanovljena).

Kadiz se smatra jednim od najstarijih gradova u Zapadnoj Evropi. Tradicionalno, datum njegovog osnivanja se smešta u 1104. p. n. e., prema Veleju Peterkuliju u Istorija Rima 1:2,1-3), mada od 2004, ni jedno arheološko otkriće nije starije od 9. veka p. n. e. Jedino rešenje ovog neslaganja je pretpostavka da je Kadiz u početku bio mala trgovačka ispostava.

Kasnije su ga Grci nazvali Gadira, ili Gadeira. Prema grčkoj legendi, Gadir je osnovao Herakle nakon što je ubio Geriona, monstruoznog ratnika-titana sa tri glave i tri poprsja i samo jednim parom nogu. Pored Kadiza postoji jedan „tumulus“ (brežuljak) za koga se kaže da je Gerionov grob.[3]

Kartaginjani ga osvajaju oko 500. p. n. e., a od 206. p. n. e. je u sastavu rimske države ~ Gades je tokom vladavine Julija Cezara preimenovan u Iulia Augusta Gaditana. U 5 veku Kadiz je u vlasti Vizigota, a od 711. godine pod Arabljanima. 1282. ulazi u sastav Kraljevine Kastilje.

1587. Kadiz je napao Frensis Drejk sa 24 broda i potopio u luci preko 20 španskih brodova spremnih za invaziju na Britanska ostrva.

Flota od 17 engleskih i 24 holandska ratna broda sa oko 100 transportnih brodova u kojim su bile trupe za desant, pod zajedničkom komandom engleskog admirala Čarlsa Hauarda, 1. grofa od Notingema, i generala Roberta Deveroa, 2. grofa od Eseksa, napala je Kadiz 1596. g. Iskrcana vojska zauzela je grad, a u Lukaluci uništila 13 ratnih i 40 trgovačkih brodova.

Englezi su ga bez uspeha opsedali 1625, 1656. i 1702. godine. Između 1793. i 1800. godine u više navrata ga sa mora bombarduje britanska flota pod admiralima Džonom Džervisom, 1. grofom od Sent Vinsenta i Kuthubertom Kolingvudom, 1. baronom od Kolingvuda.

1805. godine admiral Horejšio Nelson je uspešno blokirao Kadiz i ratnim lukavstvom je više puta pokušavao da namami frnacusko-špansku flotu pod komandom frnacuskog admirala Pjer-Šarla Vilneva da isplovi iz luke; od 1810. do 1812. godine grad je izdržao dvogodišnju opsadu francuskih trupa, a od 1823. do 1828. godine Kadiz je bio okupiran od strane Francuza.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Prema proceni, u gradu je 2008. živelo 127.200 stanovnika. [4]

Demografija
1981.1989.1991.2001.2002.
157.766154.347[5]157.355133.363133.363[5]

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Podaci o gradskim opštinama, 2006 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (22. jun 2007) prema projektu AUDES5 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2007)
  2. ^ Protoistorija Kadiza Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. jun 2007), Pristupljeno 8. 4. 2013.
  3. ^ Apollonius of Tyana|Life of Apollonius of Tyana, v.5.
  4. ^ „Stanovništvo po opštinama”. Državni zavod za statistiku. Arhivirano iz originala 8. 12. 2013. g. Pristupljeno 3. 10. 2012. 
  5. ^ a b „Gradovi u Španiji”. City Population. Pristupljeno 3. 10. 2012. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Kadiz na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Кадиз&oldid=26205995”