Kameni most na Burovačkoj reci
| Kameni most na Burovačkoj reci | |
|---|---|
_1388781825.jpg) Kameni most na Burovačkoj reci | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Burovac |
| Opština | Petrovac na Mlavi |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1910. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture |
| spomenicikulture | |
Kameni most na Burovačkoj reci, nalazi se na putu koji od sela Burovac vodi prema Petrovcu na Mlavi. Podignut je 1910. godine na temeljima mnogo starijeg mosta. Most predstavlja nepokretno kulturno dobro u kategoriji spomenika kulture.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Put na kojem se nalazi most u prošlosti je bio veoma važan put koji je povezivao stari Carigradski drum sa Gornjačkom klisurom i dalje sa Majdanpekom i Borom, velikim rudarskim centrima. Slučajni arheološki nalazi u neposrednoj blizini mosta, kao i istraživanja arhivske građe, potvrdila su da je na ovoj lokaciji, mnogo pre podizanja ovog Kamenog mosta, postojao neki stari most. U verodostojnost teze o postojanju mnogo starijeg mosta, koji se nekada nalazio na mestu današnjeg, i na čijim temeljima je po pričanju meštana 1910. godine podignut današnji Kameni most, upućuje i istorijski značaj komunikacije na kojoj se most nalazi.
Izgled mosta[uredi | uredi izvor]
Relativno usko, ali prilično duboko korito Burovačke reke, premošćeno je masivnim kamenim mostom dužine 18,50 m i širine 4,70 m. Mostovsku strukturu čine dva zasvedena otvora za protok vode i između njih centralno postavljeni noseći stub. Iznad otvora za protok vode, izvedeni su poluobličasti svodovi, koje sa obe strane rečnog korita prihvataju obalni zidovi. Na sredini mosta, svodove prima centralni stub sa ugaonim ojačanjem izvedenim u vidu kljuna. Ovo ojačanje služi za razbijanje snažnog vodotoka. Most je izveden od pravilnih, fino obrađenih kamenih kvadera ujednačenih oblika i veličina. Sve spojnice, kako radijalne na čelima svodova, tako i dodirne na donjoj svodnoj površini-plafonu svoda, izvedene su precizno i ispunjene malterom. Kod oba svoda, linije intradosa i ekstradosa su pravilne i precizno izvedene, a sve spojnice propisno prevezane. Oporci svodova su naglašeni, u funkcionalnom smislu namenski obrađenim kamenim blokovima trapezoidnog preseka. Svodovi se završavaju horizontalnim podeonim vencem pravougaonog preseka koji istovremeno odvaja ogradu mosta, koja je izvedena od tankih nasatično postavljenih kamenih blokova, od završnog sloja šetne staze od makadama.
Iako pripada mlađoj grupi kamenih mostova ovog tipa, konstruktivno rešenje mosta preko Burovačke reke se ističe posebno izvedenom kompozicijom masa svoda koje prihvata centralni stub, specifičnom konstrukcijom suprastrukture (od temena do temena svoda) i karakterističnom ravnom niveletom.
Izuzimajući Stari kameni most u Smederevskoj Palanci, koji je danas potpuno zatrpan, most na Burovačkoj reci predstavlja jedini sačuvani kameni most na teritoriji Braničeva i Podunavlja.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Kameni most na Burovačkoj reci”. Arhivirano iz originala 18. 01. 2015. g. Pristupljeno 18. 01. 2015.
