Milovanovići iz Botunje
| Milovanovići | ||||||||||||
|
Milovanovići, poreklom Cerovići iz Drobnjaka, su porodica gospodar Mladena Milovanovića (1760-1823), predsednika Praviteljstvujuščeg sovjeta, prvog popečitelja (ministra) vojnog, vojvode i predvodnika Karađorđeve političke opcije.
Milovanovići su u dvostrukom srodstvu sa Karađorđevićima, jer je Mladen Milovanović po kćerki Joki Nenadović pradeda kralja Petra I Karađorđevića, a bratanac Mladena Milovanovića, vojvoda beogradske posade Jovica Milovanović bio je od 1810. oženjen Karađorđevom kćerkom Poleksijom.
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Milovanovići su poreklom Cerovići iz Drobnjaka [1]iz Tušinje odakle su došli u Šumadiju u kragujevačku nahiju, gde su se naselili u selu Botunju. Krsna slava Cerovića je Đurđevdan, a preslava Nikoljdan.
Prema predanju u Drobnjacima sin vojvode Sima Cerovića bio je knez, ili vojvoda oko 1700. Đuro Cerović, koga su zajedno sa sinom Vukom Cerovićem ubili Turci u selu Bukovici. Vukov sin Milovan Cerović, pošto je osvetio oca i dedu, morao je da skloni iz Drobnjaka[2] i naselio se u Šumadiji u Botunji na Lepenici, gde mu se rodio sin Mladen Milovanović.
Posle smrti kneza Đure i njegovog sina Vuka, i odlaska Milovanovog iz Drobnjaka, starešinstvo u Tušinama prešlo na porodicu mlađeg brata vojvode Sima Cerovića, Novaka, čiji sin Nikola (Nikolica) je postao knez. Njegov sin je vojvoda Rade Cerović, čiji sin pop Milutin Cerović je otac vojvode, predsjednika Senata i senatora Novice Cerovića, rođenog u Tušinji 1806. [3] .
Gospodar Mladen Milovanović[uredi | uredi izvor]
Gospodar Mladen Milovanović, predsednik Praviteljstvujuščeg sovjeta, prvi popečitelj (ministar) vojni, vojvoda i prvi Karađorđev saradnik, vođa voždove političke opcije bio je od 1811. druga ličnost po uticaju u Srbiji. Kada je krajem 1810. otkrivena zavera protiv Karađorđa, u kojoj je učestvovao i tadašnji vojvoda Miloš Obrenović, Mladen Milovanović je nameravao da ga osudi na smrt. Zabeleženo je i da je vređao Miloša jer je neobrijan došao pred savet, a Miloš se branio da je u žalosti za umrlim bratom vojvodom Milanom Obrenovićem.
Mladen Milovanović je pre Prvog srpskog ustanka bio bogat trgovac stokom [4]. Za vreme ustanka postao je najbogatiji vojvoda, vlasnik brojnih dućana, kuća i placeva u Beogradu, zemljišnjih poseda, zakupac skela, a za uspešno ugušenu pobunu vojske u Deligradu, dobio je u vlasništvo Adu Ciganliju kod Beograda.
Gospodar Mladen Milovanović je od 1814. živeo u Hotinu u Besarabiji u Rusiji. U Srbiju se vratio 1822. godine, odakle je, u nameri da se skloni od turskih vlasti, pošao u Crnu Goru, ali je 1823. ubijen na putu po nalogu kneza Miloša.
Prva žena Mladena Milovanovića Bosiljka, sa kojom je imao kćerku jedinicu Jovanku, umrla je 1808. godine. Druga žena zvala se Ivana. Nisu imali dece.
Potomstvo Jovanke Nenadović, rođ. Milovanović[uredi | uredi izvor]
Kćerka - jedinica Mladena Milovanovića Jovanka - Joka Milovanović udala se 1810. za vojvodu Jevrema Nenadovića, sina vojvode Jakova Nenadovića.
Jovanka - Joka Nenadović, živela je 88 godina. Doživela je 1868. porodičnu tragediju kada su joj dva sina i više članova porodice osuđeni na smrt zbog učešća u zaveri protiv kneza Mihaila Obrenovića [5].
Osim kraljevskog doma Karađorđevića, danas su potomci gospodar Mladena Milovanovića porodice Đurić i Pokorni.
Karađorđevići[uredi | uredi izvor]
Kćerka vojvode Jevrema Nenadovića i Joke Nenadović, rođ. Milovanović je kneginja Srbije Persida Karađorđević, rođ. Nenadović, majka kralja Petra I Karađorđevića. Gospodar Mladen Milovanović je pradeda kralja Petra I Karađorđevića.
Mladen Milovanović je, po unuci Persidi Karađorđević, rođ. Nenadović, pradeda i brata Petra I Karađorđevića, kneza Arsena Karađorđevića, oca kneza Pavla Karađorđevića, kao i njihovih sestara Poleksije Nikolajević, Jelene Simić i Kleopatre Petronijević.
Nenadovići[uredi | uredi izvor]
Vojvoda Jevrem Nenadović, sin vojvode Jakova Nenadovića i Jovanka Nenadović, rođ. Milovanović, kćerka - jedinica Mladena Milovanovića imali su devetoro dece, četiri sina i pet kćerki. Njihova deca su, osim Perside Karađorđević, konjički kapetan Mladen Nenadović (1834-1868), koji je dobio ime po dedi Mladenu Milovanoviću, potporučnik austrijske vojska Sima Nenadović (1839-1868), Atanasije Nenadović, (1815-1867). kasacioni sudija, Jovan Nenadović, Bosiljka, koja je dobila ime po babi po majci, prvoj ženi Mladenovoj, Anka (1820—1843), Jelena - Jelka i Maša-Mašinka (1823—1898).
Konjički kapetan Mladen Nenadović i potporučnik Sima Nenadović, po ocu vojvodi Jevremu Nenadoviću unuci gospodar Jakova Nenadovića, a po majci, gospodar Mladena Milovanovića i ujaci budućeg kralja Petra I Karađorđevića, osuđeni su na smrt kao učesnici zavere protiv kneza Mihaila 1868. godine.
Sin kapetana Miladena Nenadovića i Jelisavete - Caje Barlovac je Jakov Nenadović (1865-1915), brat od ujaka i do 1903. šef kancelarije u Beču budućeg kralja Petra Karađorđevića, a kasnije poslanik u Carigradu. Jakov Nenadović je bio upoznat sa pripremama za Majski prevrat 1903. On je bio jedini praunuk po direktnoj muškoj liniji Jakova Nenadovića.
Nije imao potomstva.
Đurići[uredi | uredi izvor]
Sestra Bosiljka, unuka Mladena Milovanovića, koja je dobila ime po njegovoj prvoj ženi Bosiljki, umrla je „od tuge“ za braćom streljanom 1868. Bosiljka je imala sa Radovanom Đurićem, sinovcem Janićija Đurića (koga savremenici opisuju kao svemoćnog) Karađorđevog sekretara [6] petoro dece - sinove Stevana Đurića, sreskog načelnika i Andriju Đurića i kćerke Poleksiju udatu za prof. Spiridona Stanišića, čiji zet je bio pukovnik Jovan Jovanović Kalča, Anku udatu za Vladu Stojanovića, čin. i Milku udatu za Milana Markovića, čin.
Ima potomstva od sve dece osim od Andrije Đurića.
Topalovići i Pokorni[uredi | uredi izvor]
Druga sestra, Anka Nenadović bila je udata za Milosava Topalovića pom. okr. načelnika smederevskog, sina kneza Petra Topalovića iz Grbice iz Kragujevačke nahije, velikog prijatelja i poslovnog ortaka knez Miloševog [7]
Sin Milosava Topalovića i Anke Nenadović, a unuk Jevrema i Jovanke Nenadovića i praunuk Mladena Milovanovića je general Petar Topalović (1840-1891), 1868 ađutant kneza Mihaila, načelnik generalštba (načelnik štaba Vrhovne komande), ministar građevina 1886, ministar vojni 1887, nosilac Ordena takovskog krsta sa mačevima 1 i 2 reda, francuskog Ordena oficirskog krsta legije časti i austrijskog Ordena gvozdene krune drugog reda [8].
Deca generala Petra Topalovića su artiljerijski pukovnik Jevrem Topalović i Anka koja je sa mužem generalom Ljubomirom H. Pokornim (1872—1944), imala sinove potpukovnika Petar Pokornog, ordonansa Kralja Petra koji je kao oficir garde učestvovao u puču od 27 marta 1941 i Milana Pokornog, koji je bio mornarički poručnik do Drugog svetskog rata.
Prezime Pokorni je češkog porekla.
Ima potomstva.
Gavrilovići[uredi | uredi izvor]
Treća sestra bila je udata za Jovana Gavrilovića (Vukovar, 3. novembar 1796 — Beograd, 29. jul 1877), državnog savetnika.
Nisu imali dece.
Lukačevići[uredi | uredi izvor]
Četvrta sestra Mašinka bila je udata za pukovnika Jovana Lukačevića, načelnika Glavnog vojnog štaba (načelnik generalštaba) i komandanta Beogradskog garnizona.
Nema potomstva.
Vojvoda Jovica Milovanović[uredi | uredi izvor]
Jovica Milovanović, bratanac Mladena Milovanovića, učenik Velike škole u Beogradu, nakon čega je imenovan za vojvodu beogradske posade, oženio se 1810. Poleksijom Polom Karađorđević, Karađorđevom kćerkom. Imali dvoje dece. Poleksija je umrla 1812.
Nema potomstva.
Vojvoda Jovica Milovanović oženio se posle smrti Poleksije Milovanović, drugi put u Hotinu u Rusiji, gde je boravio od 1814.
Njegovi potomci iz drugog braka prezivaju se Jovičić.
Jovičići[uredi | uredi izvor]
Jovičići su potomci vojvode beogradske posade Jovice Milovanovića, bratanca gospodar Mladena Milovanovića, po sinovima rođenim u drugom braku.
Jovica Milovanović vratio se iz Rusije sa porodicom, kad i većina ostalih vojvoda i starešina 1830. godine i nastanio se u Smederevu, gde je i umro 1835.
Njegovi sinovi su Teofilo Jovičić, oficir i Milan Jovičić, pravozastupnik, a kćerka Jelisaveta, koja je bila udata.
Arsenijevići[uredi | uredi izvor]
Lazar Arsenijević Batalaka (Bukovik, 1793 - Beograd, 1869), sin Arsenijev, državni savetnik (1842), kapućehaja (srpski predstavnik) u Carigradu (1846—1847), ministar prosvete i pravde (1848) i ponovo ministar prosvete (1852—1854), istoričar bio je oženjen Stanom kojoj je tetka bila Jovanka Nenadović, rođ. Milovanović. Ima potomstva.
Stana i Lazar Arsenijević Batalaka venčali su se u Besarabiji u Rusiji. U početku Nenadovići, porodica mlade nisu bila za ovaj brak i već su ugovorili venčanje sa jednim bogatim bugarskim trgovcem. Venčali su se tajno, na imanju, spahiluku u crkvi sela Mamalige, koje je pod zakup držao vojvoda Jevrem Nenadović, Stanin teča [9]. Tako su preko Stane Arsenijević njihova deca u srodstvu sa mlađom granom Nenadovića i Karađorđevićima. Lazar i Stana Arsenijević imali su kćerku Jelisavetu Arsenijević koja je bila udata za Stojana Đ. Spasića iz Smedereva.
Spasići[uredi | uredi izvor]
Jelisaveta Spasić, rođ. Arsenijević, kćerka Lazara Arsenijevića Batalake bila je udata za Stojana Đ. Spasića sina Đorđa Spasića, trgovca iz Smedereva i Jovane kćerke Novaka Markovića, trgovca iz Kovina. Spasići iz Smedereva su porodica pukovnika i kavaljera Tatar-Jovanče Spasića i Alekse Spasića, predsednika ministarskog saveta (vlade), oženjenog groficom Ružom Čarnojević, rođ. Anastasijević, kćerkom kapetan Miše Anastasijevića.
Stojan i Jelisaveta Spasić imali su tri kćerke Milicu, Sofiju i Katarinu. Lazar Arsenijević Batalaka sam je podizao unuke zbog prerane smrti Jelisavete i Stojana. Ostavio im je imanje kod Smedereva, Jugovo, koje je podelio njima trima. Tu se i danas nalaze tri kuće - letnjikovca, porodica Simonović, Kumanudi i Jovanovića - koju je podigao Milivoje Jovanović.
- Milica Spasić, kćerka Jelisavete Spasić, rođ. Arsenijević bila je udata za pukovnika Aleksandra Simonovića, sina dr Platona Simonovića, ruskog državnog savetnika, srpskog porekla.
- Sofija Spasić, dvorska dama, kćerka Jelisavete Spasić, rođ. Arsenijević bila je udata za pukovnika Konstantina Bučovića.
- Katarina Spasić, kćerka Jelisavete Spasić, rođ. Arsenijević, bila je udata za pukovnika Nikifora Jovanovića (1832—1917). Lazar Arsenijević Batalaka je sahranjen u porodičnoj grobnici Jovanovića, zajedno sa kćerkom Jelisavetom, zetom Stojanom Spasićem, unukom Katarinom i njenim mužem Nikiforom. Grobnicu je podigao (Novo groblje parcela 26/13) njihov sin Milivoje (1869—1942) koji je bio oženjen Milicom Đorđević ćerkom poznatih beogradskih industrijalaca.
Simonovići[uredi | uredi izvor]
Pukovnik Aleksandar Simonović i Milica Simonović, rođ. Spasić imali su dve kćerke Jelisavetu-Elu Hadžić i Olga Ristić, udata za Jovana Ristića, poslanika, unuka Jovana Ristića namesnika. Obe imaju potomstvo.
Hadžići[uredi | uredi izvor]
Jelisaveta - Ela Hadžić, rođ. Simonović (1879-1966), dvorska dama, bila je udata za armijskog generala Stevana Hadžića(1868-1931), sina pukovnika Svetozara Hadžića i Mileve Hadžić rođ. German. Armijski general Stevan Hadžić i Jelisaveta Ela Hadžić, rođ. Simonović imali su kćerku Olgu (1905—1965) udatu za konjičkog pukovnika Nikolu Čanića (1897—1986), čija je ćerka Mirjana Čanić-Radojlović, koja se bori za restituciju imovine Ristića, Simonovića, Čanića i Radojlovića.[10].
Ristići[uredi | uredi izvor]
Olga Ristić, rođ. Simonović bila je udata za sudskog pukovnika Milana Ristića, sina Jovana Ristića kraljevskog i kneževskog namesnika [11] Imali su sina Jovana i kćerku Jovanku.
Sin Jovan Ristić, diplomata bio je poslanik Kraljevine Jugoslavije. Posle rata živeo je i umro u emigraciji. Rehabilitovan 2008. godine.
Bučovići[uredi | uredi izvor]
Sofija Spasić, unuka Lazara Arsenijevića Batalake bila je udata za pukovnika Konstantina Kostu Bučovića (Bučevića). Imali su kćerku Stanu.
Žujovići[uredi | uredi izvor]
Stana Žujović, rođ. Bučović, dvorska dama kraljice Natalije Obrenović, koja je bila udata za prof. dr Jovana Žujovića (1856—1936), ministra spoljnih poslova, akademika, predsednika Srpske akademije nauka, sina pukovnika Mladena Žujovića, državnog savetnika, ministra vojnog. Nisu imali dece.
Srodstvo[uredi | uredi izvor]
Milovanovići su bili u srodstvu sa Karađorđevićima, Nenadovićima i dr.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Mladen Milovanović
- Spisak najistaknutijih srpskih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji
- Spisak znamenitih ličnosti Prvog srpskog ustanka
- Karađorđevići
- Nenadovići
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Vid. Vuk Karadžić svedoči da mu je gospodar Mladen Milovanović govorio o svom poreklu od Cerovića iz Tušinja. Vid. Vuk Karadžić, Srpski rječnik, reprint izdanje, Beograd 1972, str. 571.
- ^ Posle pogibije kneza Đura Cerovića, Turci su za starešinu u Drobnjacima postavili Bjelaka Grgurevića iz Duži. Pošto se verovalo da je Bjelak kriv za smrt Cerovića, rođaci su nagovorili Milovana Cerovića da osveti oca i dedu, zbog čega je on ubio Bjelaka Grgurevića. Zbog straha od turske osvete i krvne osvete bratstvenci su Milovana Cerovića sklonili u Srbiju, gde se on naselio u Botunji na Lepenici u Šumadiji. Milovan Cerović je otac Mladena Milovanovića Andrija Luburić, Drobnjaci, pleme u Hercegovini: poreklo, prošlost i etnička uloga u našem narodu, Beograd, 1930, str. 144-145.
- ^ Prema ovom prikazu rodoslova, gde se vidi srodstvo između Mladena Milovanovića i Novice Cerovića izostavljena je jedna generacija, odnosno Milovanov otac nije Vuk, već Đuro Cerović."Porodična tradicija zna za vojvodu Sima Cerovića, koji je živio u 17. vijeku. Simo je imao sina Đura, a Đuro Milovana. Milovan se odselio u Srbiju, u okolinu Kragujevca. Tamo je imao sina Mladena, čuvenog vojvodu iz Karađorđevog ustanka i predsjednika Praviteljstvujuščeg sovjeta. (S. Tomić: Drobnjak - Etnografski zbornik, IV - Beograd, 1902). Mladen se po ocu Milovanu prozove Milovanović. U Tušinji se i danas prepoznaju ostaci Milovanove kuće koji se zovu „Milovanova zidina“. Vojvoda Simo imao je brata Novaka, a ovaj sina Nikolu, koji je bio knez. Njega su zvali Nikolica, vjerovatno zbog malog rasta“. Nikolica je predak vojvode Novice Cerovića. Vid. Stojan Karadžić, Vuk Šibalić, Drobnjak, Porodice u Drobnjaku i njihovo porijeklo, 2. izmijenjeno i dopunjeno izdanje, Beograd 1997, 557-563.
- ^ Konstantin Nenadović, str. 187.
- ^ Govoreći o ženi Jevrema Nenadovića, a kćerki vojvode Mladena Milovanovića, Jovanki - Joki, babi kralja Petra Karađorđevića, koja je umrla 1880. godine u 88 godini života, Konstantin Nenadović kaže da je iz najvećeg dobra kao mati srpske kneginje, najveću nesreću dočekala i da je mnogo bolju sudbinu imao njen muž Jevrem koji je umro 1867. Posle smrti njenog muža Jevrema, iste 1867. godine umrla joj je u Komu u Italiji u 21 godini života unuka Jelena Karađorđević koja je bila udata za Đorđa Simića. 1868 pogubljena su joj oba sina Mladen i Sima Nenadović, a od žalosti za braćom umrla i kćerka Bosiljka. Konfiskovana je kuća i celo imanje. 1870 jedan praunuk poginuo joj je u ratu Francuske sa Pruskom na Orleanu, 1873 umrle su joj kćerka kneginja Persida i praunuka Milica Nikolajević u Beču. Posle toga umrle su joj još dve unuke kćerke Lukačevića i Đurića, 1877 ubio se zet Konstantin Nikolajević, a 1878 pre vremena umrli su zetovi Jevrem Gavrilović i Radovan Đurić. Vid. K. Nenadović,
- ^ Rodom iz Stragara. Njegovom sestrom je bio oženjen sin Tanasija Rajića, Karađorđev barjaktar iz Stragara
- ^ Sa druge strane unukom istog kneza Petra Topalovića, a sestričinom Milosava Topalovića, Jelenom Protić bio je oženjen sin prote Mateje, Svetozar Nenadović zbog čega su potomci Svetozara i Anke Nenadović u dvostrukom srodstvu
- ^ koja daje pravo na titulu austrijskog barona
- ^ M. Milićević, Dodatak Pomeniku iz 1888, Beograd 1901, str. 171.
- ^ Vid. Bratislava Kostić, Novo groblje u Beogradu, Beograd 1999, str. 135., vidi ref. kod Jovana i Milana Ristića i po kazivanju Mirjane Čanić Radojlović
- ^ Vid. Bratislava Kostić, Novo groblje u Beogradu, Beograd 1999, str. 82. i 54.