Milovan Šaranović

milovan šaranović
milovan šaranović
	Milovan Šaranović
Lični podaci
Datum rođenja	20. novembar 1913.
Mesto rođenja	Potkraj, kod Danilovgrada, Kraljevina Crna Gora
Datum smrti	31. jul 1943. (29 god.)
Mesto smrti	Žužemberk, Nacistička Nemačka
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	aprila 1942.
Učešće u ratovima	Aprilski rat ; Narodnooslobodilačka borba
Služba	Jugoslovenska vojska ; NOV i PO Jugoslavije; 1933—1943.
Čin	pukovnik
Heroj
Narodni heroj od	25. oktobra 1943.

Milovan Šaranović (Potkraj, kod Danilovgrada, 20. novembar 1913 — Žužemberk, 31. jul 1943), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 20. novembra 1913. godine u selu Potkraj kod Danilovgrada, u siromašnoj seljačkoj porodici. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a nižu gimnaziju u Danilovgradu. Peti i šesti razred gimnazije završio je u Podgorici.

Zbog lošeg materijalnog stanja, napustio je gimnaziju i 1930. godine upisao Vojnu akademiju u Beogradu. Godine 1933, završio je vojno školovanje, nakon čega je bio unapređen u čin pešadijskog potporučnika i raspoređen na službu u Trebinju, u 29. pešadijski puk. Uskoro je bio premešten u Bileću, za nastavnika Škole rezervnih oficira. Nešto kasnije dobio je premeštaj u Maribor, gde je bio sve do pred početak Aprilskog rata. Godine 1939, položio je prijemni ispit za Višu vojnu akademiju, ali nije bio primljen zato što po tadašnjim merilima nije pripadao „visokom društvu“.

Neposredno pred rat 1941. godine, Škola za rezervne oficire je iz Maribora bila premeštena u Travnik. Milovanov bataljon dobio je zadatak da organizuje odbranu Jajca. Uprkos tome što viši komandanti nisu pružali otpor nemačkom agresoru, Milovan je sa malom skupinom intelektualaca, studenata i komunista organizovao otpor. Uskoro se s grupom vojnika za 20 dana probio do Crne Gore u rodni kraj.

Jula 1941. godine, priključio se ustaničkim snagama u borbi protiv okupatora, u napadu na Danilovgrad. Tada je bio izabran za komandira ustaničke čete, koja je učestvovala u napadu na Velje Brdo, i u borbama kod Podgorice. Učestvovao je u bici kod Pljevlja 1. decembra 1941, kao i u drugim bitkama u Crnoj Gori.

Početkom 1942. godine, postao je komandant Kosovoluškog bataljona. Njegov bataljon je u borbama u rejonu Orja Luka–Bogetići sprečio pokušaj italijanskih vojnika da deblokiraju svoj opkoljeni garnizon u Nikšiću. On i sve jedinice koje su učestvovale u toj borbi bili su pohvaljeni od Vrhovnog štaba NOVJ. Kao komandant bataljona u Zetskom odredu, Milovan je vodio niz borbi u Crnoj Gori protiv neprijateljskih snaga, poput borbi na Studencu, Kablenoj Glavici, Župi, Konjsku i ostalim mestima.

Aprila 1942. godine, postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Nakon formiranja Pete proleterske crnogorske brigade 12. juna 1942. godine, bio je postavljen za komandanta Četvrtog bataljona. Učestvovao je u borbama tokom marša proleterskih brigada u Bosnu. S jeseni 1942, bio je postavljen za zamenika komandanta Pete proleterske brigade.

Krajem 1942. godine, odlukom Vrhovnog štaba NOVJ, bio je upućen u Sloveniju, gde je prvobitno vršio dužnost komandanta Operativne zone za Štajersku. U maju 1943. godine, dobio je čin pukovnika NOVJ i postavljen za načelnika Glavnog štaba NOV Slovenije. Bio je zaslužan za uspele ofanzivne akcije i borbe Cankareve, Tomšičeve i Gupčeve brigade prvih meseci 1943, operacije na Žumberku u sadejstvu s jedinicama NOV Hrvatske, napad na Metliku, ofanzivu u Suvoj krajini, borbe oko Kočevja, pobedu na Jelenovom Žlebu i ostalo.

Poginuo je 31. jula 1943. godine u napadu na neprijateljska uporišta kod Novog Mesta, odnosno na Žužemberku, gde je komandovao jedinicama koje su učestvovale u borbi.

Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 25. oktobra 1943. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.

Posle oslobođenja, njegovi posmrtni ostaci sahranjeni su u Grobnici narodnih heroja u Ljubljani.

Literatura[uredi | uredi izvor]

Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd, 1975. godina.
Narodni heroji Jugoslavije. Ljubljana - Beograd - Titograd: Partizanska knjiga - Narodna knjiga - Pobjeda. 1982.