Pardubice

Koordinate: 50° 02′ 19″ S; 15° 46′ 45″ I / 50.038611° S; 15.779167° I / 50.038611; 15.779167
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Pardubice
češ. Pardubice
Glavni trg u središtu grada
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Češka
KrajPardubički kraj
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 90.765
 — gustina1.168 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate50° 02′ 19″ S; 15° 46′ 45″ I / 50.038611° S; 15.779167° I / 50.038611; 15.779167
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina237 m
Površina77,71 km2
Pardubice na karti Češke
Pardubice
Pardubice
Pardubice na karti Češke
Ostali podaci
GradonačelnikJaroslav Deml
Veb-sajt
www.mesto-pardubice.cz

Pardubice (češ. Pardubice, nem. Pardubitz) je značajan grad u Češkoj Republici i veliki grad istočne Bohemije. Pardubice su sedište upravne jedinice Pardubički kraj, gde čine zaseban okrug Pardubice.

Pardubice su poznate po najvećem šahovskom turniru u Evropi, a simbol grada je konj, koji se nalazi i na zastavi i na grbu grada.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Glavni trg za „Zelenim tornjem“ u pozadini
Gradsko pozorište

Pardubice se nalaze u središnjem delu Češke republike i udaljen je od glavnog grada Praga 105 km istočno. Grad je i središte istočne Bohemije.

Reljef[uredi | uredi izvor]

Pardubice se nalaze na istoku Češko-Moravske visoravni, u gornjem delu toka poznate reke Labe. Grad i okolina su na brežuljkastom terenu, na oko 230 m nadmorske visine. Severno od grada izdiže se gorje Krkonoše.

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima oblasti Pardubicama je umereno kontinentalna.

Vode[uredi | uredi izvor]

Grad Pardubice se upravo obrazovao na ušću rečice Hrudimke u veću reku Labu.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Grad Pardubice je osnovan 1340,[1] mada na tom mestu postoji manastir od ranog 13. veka. Vladar ovog kraja, Arnošt od Hostine je osnivač grada, po kome su njegovi naslednici uzeli prezime „od Pardubice“. Jedan od njih je bio Arnošt od Pardubice (1297-1364.), prvi nadbiskup Praga.

1918. godine Pardubice su postale deo novoosnovane Čehoslovačke. Tokom Drugog svetskog rata grad je bombardovan zbog značajne industrije. U vreme komunizma grad je naglo industrijalizovan, pa je došlo do naglog povećanja stanovništva. Kao grad na glavnoj železničkoj pruži bivše Čehoslovačke (Prag-Pardubice-Brno-Bratislava) bio je važno mesto za nove fabrike (npr. Semteks). Pardubice nisu dobile statut regionalnog centra (kao na primer Hradec Kralove). Posle osamostaljenja Češke grad je postao njeno značajno središte, ali je došlo i do problema vezanih za prestrukturiranje privrede.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Pardubice danas imaju oko 90.000 stanovnika i poslednjih godina broj stanovnika u gradu raste. Pored Čeha u gradu žive i Slovaci i Romi.

Populacija (ist.)
God.Pop.± %
1869.13.231—    
1880.16.281+23,1%
1890.18.724+15,0%
1900.25.214+34,7%
1910.32.024+27,0%
God.Pop.± %
1921.36.642+14,4%
1930.42.220+15,2%
1950.50.211+18,9%
1961.65.240+29,9%
1970.79.206+21,4%
God.Pop.± %
1980.92.486+16,8%
1991.94.610+2,3%
2001.90.889−3,9%
2011.90.767−0,1%
2021.89.619−1,3%
Izvor: Censuses[2][3]

Privreda[uredi | uredi izvor]

Pardubice su važan industrijski grad: hemijska industrija Sintezija proizvodi eksploziv,[4] u gradu postoji rafinerija nafte,[5] kao i mašinska i elektronska industrija. Takođe postoji proizvodnja kompjuterskih komponenata, koja je osnovana Tajvanskim kapitalom. 2000. godine Fokskon je osnovao proizvodni pogon - ovaj proizvođač elektronike je najveći poslodavac u Pardubicama.[6]

Pardubice su vekovima poznate po proizvodnji kolača od đumbira. Ceh proizvođača ovih kolača osnovan je u 16. veku.[7]

Gradske znamenitosti[uredi | uredi izvor]

Pardubice ima lepo očuvano staro gradsko jezgro sa kulom i zamkom.

Pardubice su grad sporta. Od 1874. godine svake jeseni ovde se održava poznata konjička Velika pardubička trka (Velká Pardubická). Neki tvrde da je to najteža konjička trka u Evropi.

Otvoreno prvenstvo Češke u šahu se održava u Pardubicama, gde redovno učestvuje oko 1200 takmičara.

Iz lokalnog hokejaškog tima je potekao golman Dominik Hašek, osvajač zlatne olimpijske medalje u hokeju, koji je i rođen u ovom gradu, a danas nastupa u američkoj profesionalnoj hokejaškoj ligi.

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Slike gradskih građevina[uredi | uredi izvor]

  • crkva sv. Vartolomeja
    crkva sv. Vartolomeja
  • Gradska većnica
    Gradska većnica
  • Crkvena ulica - primer iz starog dela Pardubica
    Crkvena ulica - primer iz starog dela Pardubica
  • Hokejaška dvorana
    Hokejaška dvorana

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Historie města” (na jeziku: češki). Statutární město Pardubice. Pristupljeno 2022-04-19. 
  2. ^ „Historický lexikon obcí České republiky 1869–2011 – Okres Pardubice” (PDF) (na jeziku: češki). Czech Statistical Office. 2015-12-21. str. 7—8. 
  3. ^ „Population Census 2021: Population by sex”. Public Database. Czech Statistical Office. 2021-03-27. 
  4. ^ „History”. Synthesia Semtín. Pristupljeno 2022-04-19. 
  5. ^ „History”. ORLEN Unipetrol Group. Pristupljeno 2022-04-19. 
  6. ^ „History”. Foxconn Czech Republic. Pristupljeno 2022-04-19. 
  7. ^ „Gingerbread”. Visit Pardubice. Pristupljeno 2022-04-19. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Pardubice na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Пардубице&oldid=26126404”