Religija u Eritreji

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Religija u Eritreji uglavnom se sastoji od avramskih religija. Od maja 2002. godine, eritrejska Vlada je zvanično priznala eritrejsku orijentalno-pravoslavnu crkvu, eritrejsku katoličku crkvu i evangelističku luteransku crkvu, kao i islam. Sve druge veroispovesti i božanstva moraju se prvo registrovati.[1] Između ostalog, sistem Vlade Eritreje zahteva od verskih grupa da podnesu lične informacije o njihovom članstvu da bi im se omogućilo da budu vernici.[1]
Dve najveće religije u Eritreji su hrišćanstvo i islam, međutim, broj pristalica je predmet rasprave. Godine 2010. Stejt department je na osnovu procena objavio podatke da su 50% stanovništva Eritreje hrišćani, a oko 48% muslimani.[2][3] U 2017. godini 51,6% populacije Eritreje bili su muslimani, dok su 46,6% bili hrišćani. Preostalih 2% stanovnika praktikovalo je druge religije, uključujući tradicionalne vere i animizam.[4]

Kraljevstvo Aksum koje je pokrivalo veći deo današnje teritorije Eritreje i regiona Tigraj u severnoj Etiopiji nastalo je negde oko 1. ili 2. veka.[5][6] Aksumiti su podigli veliki broj stela koje su služile u religijske svrhe pre hrišćanskog doba. Nakon 200 godina od formiranja kraljevstva, u njemu je usvojeno hrišćanstvo, pod kraljem Ezanom.[7][8] Eritreja je takođe bila jedno od prvih islamskih naselja u Africi, jer je grupa muslimana koja se suočavala sa progonom u Meki, migrirala u Kraljevstvo Aksum.

Vere i denominacije[uredi | uredi izvor]

Denominacije religija u Eritreji se takođe razlikuju od izvora do izvora. Po istraživačkom centru Pju, 57,7% populacije su pravoslavci, 4,6% katolici, a 0,7% drugi hrišćani.[9] Drugi izvori navode da postoji 58% pravoslavaca, 5% rimokatolika i manje od 1% protestanata.[10] Državni sektetarijat objavio je podatak da su 30% stanovništva pravoslavci, 13% rimokatolici i drugi što uključuje protestante, pripadnike hrišćanske adventističke crkve, jehovine svedoke, budiste, hinduse i pripadnike bahai vere, a svi oni čine manje od 5% ukupnog stanovništva Eritreje.[11][12]

Stejt department objavio je podatke da su 50% stanovništva Eritreje sunitski muslimani, bez podataka o pripadnicima šiizma.[11] Prema istraživačkom centru, 2009. godine manje od 1% populacije činili su pripadnici šiizma.[13]

Oko 0,9% stanovništva pripadnici su tradicionalnih afričkih religija ili drugih vera. Ateizam je slabo zastupljen, a religioznost je zastupljena veđu svim narodima u Eritreji.[12]

Sve verske grupe, osim četiri zvanično priznate — eritrejske pravoslavne ckrve, evangelističke luteranske crkve, rimokatoličke crkve i islama moraju biti registrovane da bi delovale. Ipak, Vlada Eritreje odbila je da registruje bilo koje druge verske grupe uprkos tome što neke od njih ispunjavaju uslove.[12]

Region[10] Populacija Hrišćani Muslimani Ostali
Makel, ዞባ ማእከል 1,053,254 94% 5% 1%
Debab, ዞባ ደቡብ 1,476,765 89% 11% <1%
Gaš-Barka, ዞባ ጋሽ ባርካ 1,103,742 36% 63% 1%
Anseba, ዞባ ዓንሰባ 893,587 39% 61% <1%
Semenavi Kejih Bahri,
Semienawi Keyih Bahri ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ባሕሪ 		897,454 12% 87% <1%
Debubavi Kejih Bahri,
Debubawi Keyih Bahri ዞባ ደቡባዊ ቀይሕ ባሕሪ 		398,073 37% 62% <1%

Avramske religije[uredi | uredi izvor]

Smatra se da je judaizam postao važna religija u Eritreji i Etiopiji pre nego što je hrišćanstvo početkom 4. veka postalo zvanična religija Kraljevine Aksum (današnja Etiopija i Eritreja). Islam se širio u Etiopiju i Eritreju oko 615. godine dolaskom Osman ibn Afana, jednog od ashaba proroka Muhameda. Afan je proteran iz Saudijske Arabije i otišao u Aksum u regionu Tigraj u Etiopiji, koji je bio po zaštitom hrišćanskog kralja Armaha.

Katolicizam se prvi put pominje u Eritreji 1600. godine, kada je širen od strane Jezuita. Godine 1632. širenje katolicizma je osporeno iz Eritreje zbog želje da se pravoslavlje sačuva. U 19. veku, Italijani su počeli da dovode Eritreju pod njihovu sferu uticaja i ponovo pokušali da šire rimokatolicizam. Protestantizam je slabo zastupljen u Eritreji. U 19. veku pojavili su se misionari koji su uspostavili luteransku i evengelističku crkvu. Ovim organizacijama je dozvoljeno da nastave sa praksom, međutim, nove verske grupe su obeshrabrene da uspostave svoja sedišta u Eritreji.

Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]

Pravoslavna crkve Svete Marije u Amsari
Crkva Svetog Đorđa u Amsari
Katedrala Svetog Josipa
Velika džamija u Amsari

Broj hrišćana u Eritreji je između 50% i 63% ukupne populacije.[11][9][10] Iako na drugim mestima na kontinentu, hrišćanstvo u Africi su prvenstveno predstavili evropski misionari, dok to nije bio slučaj u Eritreji i u regionu Tigraj u Etiopiji. Kraljevstvo Aksum koje je bilo na današnjem severnom delu regiona Tigraj i centralna područja današnje Eritreje imali su vezu sa svetom preko mora, u kojem se širilo hrišćanstvo. Na područje Tigraj, hrišćanstvo je stiglo u 4. veku i počelo da se širi u tadašnjem okruženju koje su činili pripadnici judaizma i animizma. Stanovnici ovog područja postali su kroz neko vreme hrišćani pre većeg dela Evrope i ovde je uspostavljena jedna od najstarijih državnih crkvi u svetu. Eritrejski pravoslavci imaju poreklo iz istočne Afrike.

Lokacija i identitet[uredi | uredi izvor]

Većina hrišćana živeli su u višim predelima u južnoj, centralnoj i delovima severne Eritreje. Većina Tigranja, njih oko 60% su hrišćani, Kunai su pretežno katolici, sa manjom količinom muslimana i pripadnicima autohnih religija. Oko 40% naroda Bileni su hrišćani, a većina njih su katoličke veroispovesti.[12]

Eritrejska orijentalno-pravoslavna crkva[uredi | uredi izvor]

Prema nekim izvorima, pravoslavni hrišćani čine 57,7% stanovništva Eritreje. Većina hrišćanskog stanovništva pripadnici su eritrejske orijentalno-pravoslavne crkve, a oni su prethodno pripadali etiopskao orijentalno-pravoslavnoj crkvi. Eritrejska crkva priznata je od strane koptske orijentalno-pravoslavne crkve 1993. godine, a 1994. godine i priznale su ih i ostale crkve.[14]

Katolicizam[uredi | uredi izvor]

Katolici čine 4,6% populacije Eritreje.[11][9][10] Eritrejska katolička crkva i rimokatolička crkva imaju eparhije u gradovima Asmara, Keren i Barentu. Katolici u Eritreji uglavnom prate giz varijantu obreda, ali se koriste i rimokatolički. U državi postije četiri teritorijalne nadležnosti poznate kao eparhije. Pre italijanske vladavine u Eritreji, katolicizam je uveden u zemlju od strane Lazarista. Danas katolici u Eritreji koriste giz jezik, iako se liturgije i dalje vode na italijanskom i latinskom jeziku, za mali italijansku i italijansko-eritrejsku zajednicu u Asmari.
Kada je Eritreja bila italijanska kolonija, svi kolonisti i italijanska vojska bili su pripadnici latinske katoličke crkve, a 1940. godine činili su 11% od ukupnog stanovništva. Tokom italijanske vladavine u Eritreji skoro 28% ljudi bili su katolici.[15]

Protestantizam[uredi | uredi izvor]

Protestanti u Eritreji čine između 1% do 5% hrišćana.[11][9][10] Protestanska crkva uključuje zajednice poput evangelističke crkve Isus i evangelističke luteranske crkve Eritreje. Godine 1926, švedski misionari su osnovali evangelističko luteransku crkvu Eritreje. Međutim, bilo je napetosti između njih i katoličke crkve, jer su rimokatolički Italijani obeshrabrivali širenje protestantizma u svojoj koloniji, pa čak i postavljali zabrane i brojna ograničenja na aktivnosti švedskih misionara. Luteranska crkva Eritreje i njeni švedski i eritrejski misionari preveli su Bibliju sa giz jezika na tigrijanski i druge lokalne jezike. Njihov primarni cilj bio je da prosvetljuju ljude kroz obrazovanje.

Islam[uredi | uredi izvor]

Muslimani čine 36% do 50% stanovništva Eritreje.[11][10][16][13] Islam je prvi put stigao u region kada su imigranti iz Meke progonjeni od strane Kurejša. Prognani muslimani prihvaćeni su u Kraljevstvo Aksum, a nastanili se najviše u regionu Tigraj u današnjoj Etiopiji. Sam Muhamed uputio je sledbenike, koji su došli u Aksum, da ga poštuju i štite, kao i da žive u miru sa hrišćanima. Krajem 11. veka na arhipelagu Dahlak osnovan je muslimanski sultanat.

Islam se kasnije širio u Eritreji pod Osmanskim carstvom kada su mnoge etničke grupe Eritreje preuzele islam. Krajem 19. veka, tokom vladavine Johanesa IV, deo naroda Tigrajanaca koji je preuzeo islam, proteran je iz svojih domova, a utočište su pronašli u obližnjim severnim delovima zemlje, izvan domašaja kraljevske vlasti.

Većina muslimana u Eritreji danas naseljava istočne i primorske nizije, kao i zapadne nizije u blizni granice sa Sudanom. Najveći broj njih pripadaju afričkim i azijskim zajednicama, posebnom etničkim grupama kao što su Tigri, Saho, Afari, Rašaida, Bedža i Bileni.[12] Oko 5% naroda Tigri su muslimani, poznatiji kao Džerbeti, a oni tvrde da imaju poreklo iz Jemena.
Većina etničkih manjina iz nilo-saharskog govornog područja su muslimanske veroispovesti.

Judaizam[uredi | uredi izvor]

Veruje se da je u 4. veku hrišćanstvo postalo zvanična religija na ovom prostoru. Svi oni koji su je odbili bili su prinuđeni da zatraže utočišta u planinama južne Etiopije. Ovo objašnjava velike koncentracije Jevreja u Gondaru i južnom delu regiona Tigraj.
Veruje se da su jevrejsku zajednicu u Eritreji stvorili jemenski Jevreji koji su stigli na ovo područje u 19. veku. Jevrejsko stanovništvo se nakon toga povećalo zbog migracija u Jeritreju, gde su dolazili da pobegnu od anisemitskih režima koji su bili na snazi u Evropi. Mnogi od njih su se vratili u Izrael 1848. godine Tokom Eritrejskog rata za nezavisnost, državu je napustio veliki broj Jevreja, a ponovna emigracija u Izrael bila je sedamdesetih godina. Judaizam nije priznata religija u Eritreji, a danas pripadnika ove religije gotovo uopšte nema na prostoru Eritreje.[17]

Popis[uredi | uredi izvor]

Etnička grupa Region Populacija Procenat Hrišćani Muslimani Ostali
Tigrinjani Makel, Debab 3,319,680 57% 91% 8% 1%
Tigri Gaš-Barka, Anseba 1,630,720 28% 6% 90% 4%
Narod Saho Semenavi Kejih Bahri, Debab 232,960 4% 7% 93% <0.1%
Narod Kunama Gaš-Barka 174,720 3% 41% 23% 36%
Afari Debubavi Kejih Bahri 174,720 3% 2% 98% <0.1%
Bileni Anseba 116,480 2% 48% 47% 5%
Narod Nara Gaš-Barka 58,240 1% 14% 85% 1%
Narod Beja Gaš-Barka, Anseba 58,240 1% 1% 98% 1%
Rašaidi Semenavi Kejih Bahri 58.240 1% <0.1% 99% <0.1%

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b Fisher, Jonah (17. 9. 2004). „Religious persecution in Eritrea”. BBC News. Pristupljeno 11. 12. 2009. 
  2. ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 9. 7. 2018. g. Pristupljeno 3. 9. 2018. 
  3. ^ „Eritrea” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 12. 04. 2019. g.  Nevalidan unos |dead-url=dead (pomoć)
  4. ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 7. 1. 2012. g. Pristupljeno 3. 9. 2018. 
  5. ^ Munro-Hay, Stuart Aksum: An African Civilization of Late Antiquity Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. januar 2013). . Edinburgh: University Press. 1991. pp. 57. ISBN 978-0-7486-0106-6. 
  6. ^ Henze, Paul B. (2005). Layers of Time: A History of Ethiopia. ISBN 978-1-85065-522-0. 
  7. ^ Brockman, Norbert (2011). Encyclopedia of Sacred Places, Volume 1. ABC-CLIO. str. 30. ISBN 9781598846546. 
  8. ^ Aksumite Ethiopia. Workmall.com (24 March 2007). Pristupljeno 3 March 2012.
  9. ^ a b v g „Christian Population as Percentages of Total Population by Country”. Global Christianity. Pew Research Center. Arhivirano iz originala 7. 1. 2012. g. Pristupljeno 22. 12. 2011. 
  10. ^ a b v g d đ Hsu, Becky (ur.), Eritrea: Religious Distribution (PDF), str. 3, Pristupljeno 22. 12. 2011 
  11. ^ a b v g d đ „U.S. Department of State, July–December, 2010 International Religious Freedom Report”. Arhivirano iz originala 13. 1. 2012. g. Pristupljeno 3. 9. 2018. 
  12. ^ a b v g d International Religious Freedom Report 2007: Eritrea Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. januar 2012). United States Bureau of Democracy, Human Rights and Labor (14 September 2007). This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  13. ^ a b Miller, Tracy, ur. (oktobar 2009), Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population (PDF), Pew Research Center, str. 39, Arhivirano iz originala (PDF) 10. 10. 2009. g., Pristupljeno 30. 4. 2018 
  14. ^ Radical Islam in East Africa by Angel Rabasa
  15. ^ Bandini, Franco. Gli italiani in Africa, storia delle guerre coloniali 1882-1943 Chapter: Eritrea
  16. ^ „Muslim Population by Country”. The Future of the Global Muslim Population. Pew Research Center. Arhivirano iz originala 9. 2. 2011. g. Pristupljeno 22. 12. 2011. 
  17. ^ Harris, Ed (30. 4. 2006). „Asmara's last Jew recalls 'good old days'”. BBC News. Pristupljeno 25. 5. 2007. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Religija u Eritreji na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Религија_у_Еритреји&oldid=26989005”