Rusinska grkokatolička crkva Vodica u Ruskom Krsturu
| Kapela Vodica u Ruskom Krsturu | |
|---|---|
 Vodica u Ruskom Krsturu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Ruski Krstur |
| Opština | Opština Kula |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1859. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Vodica je crkva pored Ruskog Krstura i svetište koje posećuju mnogi hodočasnici grkokatoličke veroispovesti, ali i drugi vernici. Crkva je posvećena bezgrešnom začeću Presvete Bogorodice. Izgrađena je 1859. godine i 20. februara 1998. godine je proglašena za spomenik kulture. Spomenik kulture se sastoji od crkvice, bunara sa „lekovitom vodom”, pokrivenog prostora za okupljanje vernika i prenoćišta.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Današnja crkva je izgrađena 1859. godine na mestu gde je, prethodno, bila 1856. godine sagrađena drvena kapelica. Gradnji drvene kapelice su prethodile neobične pojave pored bunara, o kojima se zapisi čuvaju u arhivi krsturske parohije, a datiraju od 1817. godine.[2] Od kada se ovaj bunar nalazi u krsturskom ataru nije poznato, ali postoji pisani dokument da je bunar ograđen 1822. godine.[3] Zbog više dokumentovanih ozdravljenja na ovom mestu, broj hodočasnika je rastao i vladika križevački daje dozvolu za gradnju crkve 1857. godine. Osim vladike, dozvolu za gradnju crkve je poslala i kancelarija civilne vlasti u Temišvaru.
Crkvu je izgradio somborski aritekta Karlo Gferner, o sopstvenom trošku. Tek 1866. godine mu je isplaćena izvesna količina novca koji je sakupljen od brojnih hodočasnika.[3] Izgrađena je kao jednobrodna crkva sa kružnom oltarskom apsidom i tornjem iznad zapadnog dela lađe.[1] Crkvu je 21. maja 1860. godine posvetio vicearhiđakon bački, Georgij Šovš. Godine 1861. je naslikana ikona Bogorodice s malim Isusom i postavljena na središte crkve. Ikona je visoka 186 cm i široka 78 cm. Nakon postavljanja ikonostasa, ikona se nalazi na levom bočnom zidu crkve.
Razvoj Vodice[uredi | uredi izvor]
Vladika Georgij Smičiklas 5. marta 1863. godine dozvoljava i rimokatolicima da služe u crkvi, prema dogovoru s mesnim parohom. U to vreme je u Vodici bilo godišnje najmanje 14 000 hodočasnika.[3]
Godine 1894. se gradi kuća na sprat, najverovatnije zbog masovnog dolaska hodočasnika. Kasnije su u toj zgradi stanovali monasi. Njima je Vodica svečano predata 12. jula 1941. godine.
Godine 1942. je izbušen bunar, dubok 62 metra. Iste godine je nabavljeno Jevanđelje, svećnjaci, kandilo i ostale crkvene potrepštine. Ikonostas u crkvi je postavljen 1943. godine. Tri slike Bogorodice u apsidi i četiri slike na ikonostasu, urađene su na platnu. Istovremeno sa ikonostasom, donesena je i slika „Hristos u grobu”. Sve ove slike, kao i ikonostas, uradio je akademski slikar Lazar Mikulić iz Kule. Ikonostas je posvetio o. dr Joakim Segedi, generalni vikar.
Godine 1944. na ikonostas su dodate još dve slike: „Hristovo rođenje” i „Krštenje Isusovo” koje je naslikao, takođe, akademski slikar Lazar Mikulić. Iste godine je ovaj slikar uradio na ikonostasu i sledeće slike: „Isus beži u Egipat”, „Sretenje”, „Marta i Marija”, „Dvanaestogodišnji Isus u hramu”, „Muka Isusova”, „Isus pada pod krstom”, „Uskrsnuće”, „Silazak Svetoga Duha”. U crkvu je stavljena i slika „Isus otvara slepima vid”, od istog slikara.[3]
Vodica je značajno renovirana 1954−1958. godine. U obnovljen toranj postavljena su zvona, bunar je higijenski zatvoren, krst ipred Vodice je premešten u portu, porta je ograđena i zasađene su ukrasne biljke, na kupljenom posedu pored Vodice zasađeno je drveće.[4]
Posle 1954. godine monasi napuštaju Vodicu i prelaze u novu parohiju u Kuli. Godine 1955. brigu o Vodici preuzimaju časne sestre. Sestre Službenice su na ovoj dužnosti od 3. maja 1955. godine do 3. oktobra 1957. godine a posle toga su ovu dužnost preuzeli civilni vernici.
Crkva je renovirana 1967. godine. Omalterisana je iznutra i spolja i preuređen je krov.[3]
Godine 1975. pored ulaza u crkvenu portu izgrađena je pećina po ugledu na pećinu u Lurdu i posvećena 31. maja 1975. godine. U pećinu je postavljena statua Bogorodice lurdske, poklon italijanske kiparke Linde Kataneo, koju je ona darovala Vodici 23. jula 1974 godine.[4]
Temeljna obnova Vodice je bila i 2002−2004. godine. Tada je srušen aneks sa strane crkvice, da bi crkva izgledala kao i u vreme kad je sagrađena. Crkva je podrezivanjem i posebnim malterisanjem zaštićena od vlage, obnovljena je fasada, promenjen je krov i obnovljen toranj, pozlaćen je krst na tornju, promenjeni su prozori i vrata. Urađeno je i obnavljanje ikonostasa kao i unutrašnjosti crkve. Renoviran je i dom pored crkve.[5]
Budući da je Vodica omiljeno svetište mnogim vernicima, naročito Rusinima grkokatolicima, u njoj se obeležavaju mnogi crkveni jubileji, organizuju se hodočašća, održavaju se razni verski susreti.
Godine 2016. svečano je proglašena duhovna povezanost Vodice sa papskom bazilikom sv. Marije Velike u Rimu.[3]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Crkva u Vodici -
Unutrašnjost crkve -
Najstarija ikona u Vodici -
Ikonostas -
Mesto za molitvu iza crkve -
Silazak Svetoga Duha, slika na ikonostasu -
Dvanaestogodišnji Isus u hramu, slika na ikonostasu -
Slike u apsidi crkve -
Treća slika u apsidi -
Hristos u grobu -
crkva, pogled iz daljine -
Ulazna vrata -
Slika na ikonostasu -
Hristovo rođenje
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Krsturska eparhija
- Spisak spomenika kulture u Zapadnobačkom okrugu
- Rusinska grkokatolička crkva u Ruskom Krsturu
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Malacko, Mihajlo (1998). Hrišćanski kalendar 1999. Novi Sad: Grkokatolička parohija sv. o. Mikolaja u Ruskom Krsturu. str. 87.
- ^ Plančak, Kiril (1968). Hrišćanski kalendar za vernike Križevačke Eparhije 1969. Ruski Krstur: Vojvođanski Vikarijat Križevačke Eparhije. str. 63.
- ^ a b v g d đ Varga, Vladislav (2017). Vodica. Ruski Krstur: Grkokatolička parohija sv.o. Nikolaja, Ruski Krstur; Hrišćanski časopis Dzvoni; NIU Ruske slovo Novi Sad. str. 15. ISBN 978-86-88983-34-1.
- ^ a b Makaj, Mihajlo (1981). Hrišćanski kalendar 1982. Ruski Krstur: Vojvođanski vikarijat Ruski Krstur. str. 60.
- ^ Papuga Olena, Marija Afič (2004). Hrišćanski kalendar rusinski kalendar 2005. Petrovaradin: Hrišćanski časopis Dzvoni Ruski Krstur, NIU Ruske slovo Novi Sad. str. 67.
