Sveti Ahil
| Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών | |
|---|---|
 Sveti Ahil | |
  Sveti Ahil | |
| Geografija | |
| Koordinate | 40° 39′ 21″ S; 21° 13′ 12″ I / 40.65582° S; 21.22002° I |
| Površina | 1,65 km2 |
| Visina | 857 m |
| Najviši vrh | Kale |
| Administracija | |
GRČ | |
| Demografija | |
| Stanovništvo | 21 (2011) |
| Gustina st. | 12,73 stan./km2 |
Sveti Ahil (grč. Άγιος Αχίλλειος Πρεσπών; Ajos Ahileos) je jezersko ostrvo u Grčkoj, opština Prespa. Nalazi se u Malom Prespanskom jezeru, na krajnjem severozapadu Grčke, periferija Zapadna Makedonija, na tromeđi sa Albanijom i Severnom Makedonijom.
Ime mu potiče od Svetog Ahilija, episkopa Larise iz IV veka, čije svete mošti je car Samuilo preneo na ovo mesto i pohranio u novosazidanu baziliku posvećenu upravo ovom svetitelju.
Ostrvo prema popisu iz 2011. godine ima 21 stanovnika. To je drugo po naseljenosti jezersko ostrvo Grčke, posle ostrva Janjina sa 219 stanovnika, koje se nalazi u Janjinskom jezeru.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Ostrvo se nalazi u Malom Prespanskom jezeru, na nadmorskoj visini 857 metara, i severnim delom povezano je sa kopnom pontonskim mostom. Udaljeno je 50 km zapadno od grada Lerina.
Najviša ostrvska kota je vrh Kale (1025 metara), koji se uzdiže 168 metara iznad površine jezera. Ostrvo je dugačko oko 1700 metara.
Na ostrvu se nalazi seoce Ahil. Jugoistočno od Ahila, na udaljenosti 2.660 metara, nalazi maleno nenaseljeno ostrvo Vidrinec.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima je umerena. Prosečna godišnja temperatura je 10°C. Najtopliji mesec je jul, kada je prosečna temperatura oko 22°C, a najhladniji je januar, sa -2°C.[1] Prosečna godišnja količina padavina je 1.001 mm. Najviše padavina je u mesecu februaru, sa prosekom od 114 mm, a najsuvlji je avgust, sa 33 mm padavina.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Ostrovo je naseljeno još od antičkih vremena. U jugozapadnom delu su pronađeni ostaci antičkog naselja koje se, prema otkrivenim natpisima, poistovećuje sa drevnim gradom Liki.
U vreme Samuilove vladavine ovde je bilo upravno središte bugarske carevine - grad Prespa. Tu se nalazila Samuilova rezidencija. Poslednjih desetleća X veka ovde je bilo i sedište bugarske patrijaršije.
Grad Prespu je krasila trobrodna Bazilika Svetog Ahilija. Smeštena je na severoistočnom delu. Sagradio ju je u kasnom X veku car Samuilo. Kada je osvojio Tesaliju preneo je Ahilijeve mošti u Prespu i pohranio ih u baziliku.[3]
Godine 1969, grčki arheolog Nikolaos Mucopulos je vršio iskopavanja na bazilici i pronašao je četiri grobnice. Uprkos nedostatku natpisa Mucopulos pretpostavlja da su to grobovi Samuila, njegovog sina Gavrila Radomira, Jovana Vladislava i njegovog zeta Jovana Vladimira. Antropološka istraživanja na kostima za koje se smatra da su Samuilove, pokazuju da je čovek bio visok oko 1,60 metara i da je kada je umro imao oko 70 godina.
Severno od Bazilike Svetog Ahilija nalazi se srednjovekovna Crkva Svetog Đurđa iz XV veka, danas parohijska crkva sela Ahil. Južno od sela su razvaline Bazilike Svetih Apostola iz XI-XII veka. Na južnom delu ostrova je Hram Svetog Dimitija iz XIV veka, a na jugoistočnom delu, na brdu Kale, stoji hram Svete Bogorodice Porfirne iz sredine XVI veka.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Jedina naseobina na ostrvu je istoimeno selo Ahil. Čini ga nekoliko kuća.
Na početku XX veka bilo je svega 4 kuće. Najveća od njih je pripadala rodu Markovac, čija zadruga je brojala 70 članova. Drugi stari rod su Petkovci, čiji naslednici i danas žive ovde. Godine 1907. selo je već brojalo 7 kuća.
Mesno stanovništvo veruje da broj kuća ne sme da premaši 11, jer bi se dvanaesta srušila. To je zato što je nekoć ovde bilo 12 crkava, i radi toga se mesto smatra za sveto i broj kuća ne sme da premaši broj crkava.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Pogled na baziliku -
Bazilika Svetog Ahilija, 10. vek -
Rekonstruisani tlocrt Bazilike -
Sarkofazi u bazilici, 11. vek -
Ruine Bazilike Svetih Apostola, 11. vek -
Ostaci Crkve Svetog Dimitrija, 14. vek -
Crkva Bogorodice Porfirne, 16. vek -
Napušteni čamac na ostrvu -
Pogled na Sveti Ahil iz mesta Langi
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „NASA Earth Observations Data Set Index”. NASA. Arhivirano iz originala 06. 08. 2013. g. Pristupljeno 30. 1. 2016.
- ^ „NASA Earth Observations: Rainfall (1 month - TRMM)”. NASA/Tropical Rainfall Monitoring Mission. Arhivirano iz originala 19. 04. 2019. g. Pristupljeno 30. 1. 2016.
- ^ Stan (Stojan) Malian (2009). History and Religion of Macedonia: Gateway to Europe. AuthorHouse. str. 120. ISBN 978-1-4389-7764-5.
