Slavistika
Slavistika je akademska disciplina koja se bavi slovenskim područjima, slovenskim jezicima, književnošću i kulturom. Slavisti su lingvisti ili filolozi koji se bave proučavanjem slavistike. Slavistika se pojavila krajem 18. i početkom 19. veka, istovremeno sa nacionalnim buđenjem raznih naroda slovenskog porekla i pokušajima da se uspostavi zajednička svest o slovenskoj zajednici, posebno popularno u Panslovenskom pokretu. Među prvim naučnicima koji su koristili termin je bio Jozef Dobrovski.
Istorija slavistike je uglavnom podeljena u tri perioda. Do 1876. rani slavisti su se skoncentrisali na prikupljanje i štampanje pisanih spomenika na slovenskim jezicima, među njima i prvim tekstovima napisanih na nacionalnom jeziku. To je isto vreme kada je većina slovenskih jezika dobila svoje prve moderne rečnike i pravopise. Drugi period, koji se završava sa Prvim svetskim ratom je označen brzim razvojem slovenske filologije i lingvistike, najviše u krugu osnovanom oko Avgusta Šlajhera i Avgusta Leskina sa Univerziteta u Lajpcigu. Nakon Prvog svetskog rata, slavisti su se fokusirali na dijalektologiju, dok se nauka razvijala u zemljama sa stanovništvom slovenskog porekla. Nakon Drugog svetskog rata, centri slavistike su takođe osnovani u raznim univerzitetima izvan tih država.
Slavističke discipline[uredi | uredi izvor]
Polazeći od tradicionalne podele slovenskih naroda na tri osnovne grupe (zapadni, istočni, južni), slavističke discipline se takođe dele na tri osnovne grupe:
- Zapadnoslovenske studije
- Češke studije, odnosno čehistika ili bohemistika (lat. Bohemistica)
- Kašupske studije, odnosno kašubistika (lat. Kashubistica)
- Poljske studije, odnosno polonistika (lat. Polonistica)
- Slovačke studije, odnosno slovakistika (lat. Slovacistica)
- Lužičkosrpske studije, odnosno sorabistika (lat. Sorbistica)
- Istočnooslovenske studije
- Beloruske studije, odnosno belorusistika (lat. Belarusistica)[1]
- Ruske studije, odnosno rusistika (lat. Russistica)
- Rusinske studije, odnosno rusinistika (lat. Rusinistica)[2]
- Ukrajinske studije, odnosno ukrajinistika (lat. Ucrainistica)
- Južnoslovenske studije
- Bošnjačke studije, odnosno bošnjakistika (lat. Bosniacistica)[3]
- Bugarske studije, odnosno bugaristika (lat. Bulgaristica)
- Hrvatske studije, odnosno hrvatistika ili kroatistika (lat. Croatistica)
- Makedonske studije, odnosno makedonistika (lat. Macedonistica)
- Srpske studije, odnosno srbistika (lat. Serbistica)
- Slovenačke studije, odnosno slovenistika (lat. Slovenistica)
Slavisti[uredi | uredi izvor]
Poznati slavisti[uredi | uredi izvor]
 | Neka imena u ovom članku nisu transkribovana. Ako umete, kliknite na karticu uredi i transkribujte imena data u izvornom obliku. |
- Jozef Dobrovski (1753 – 1829) iz Češke
- Aleksandar Vostokov (1781—1864.) iz Rusije
- Vuk Stefanović Karadžić (1781—1864.) iz Srbije
- Pavel Jozef Šafarik (1795—1861.) iz Slovačke
- Franc Miklošič (1813—1891.) iz Slovenije
- Fjodor Buslajev (1818—1869.) iz Rusije
- Anton Janežič (1818—1898.) iz Slovenije
- Alekcandap Candić (1836—1908.) iz Srbije
- Vatroslav Jagić (1838—1923.) iz Hrvatske
- Jan Niecisław Baudouin de Courtenay (1845 – 1929) iz Poljske
- Aleksandar Brikner (1856 – 1939) iz Poljske
- Josip Tominšek (1872 – 1954) iz Slovenije
- Maks Vazmer (1886—1962.) iz Rusije
- Jozef Matl (1897 – 1974) iz Austrije
- Dmitri Likačev (1906—1999.) iz Rusije
- Jaroslav Rudnyckyj (1910—1995.) iz istočne Galicije
- Dmytro Chyzhevsky (1894—1977.) iz Ukrajine
- Thomas Schaub Noonan (1938 – 2001) iz Sjedinjenih Država
Savremeni slavisti[uredi | uredi izvor]
- Stefan Brezinski (1932) iz Bugarske
- Radoslav Katičić (1930) iz Hrvatske
- Andrej Zaliznjak (1935) iz Rusije
- Boris Uspenski (1937) iz Rusije
- Pavel Rudjakov (1956) iz Ukrajine
- Irina Antanasijević (1965) iz Rusije
- Predrag Piper (1950) iz Srbije
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- Deo teksta je preuzet iz knjige Uvod u slavistiku I Predraga Pipera. Knjiga se može naći u svom elektronskom izdanju na stranici na projektu Rastko. Knjiga nema eksplicitnih restriktivnih autorskih prava koja zabranjuju njeno umnožavanje.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Gordey (2011): Morphonology in Belarusian lingvistics: The formation period, p. 142.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 26. 08. 2021. g. Pristupljeno 26. 08. 2021.
- ^ Kassianova (2002), p. 1001[mrtva veza]: "Rusinistica, or Carpatho-Rusyn studies - a social science discipline focussing on the history of an Eastern Slavic people inhabiting the northern and southern slope of the Carpathian mountains and living within the borders of several Eastern and Central European countries."
- ^ Greenberg 2004, str. 151.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Greenberg, Robert D. (2004). Language and Identity in the Balkans: Serbo-Croatian and its Disintegration. New York: Oxford University Press.
