Orden Krune

Orden Krune
Orden Krune
	Orden Krune
	Dodeljuje ; Kraljevina Jugoslavija; Kraljevski dom Karađorđevića
Tip
Dodeljuje se za	zasluge na radu za Kralja i Otadžbinu, državno i narodno jedinstvo.
Ustanovljen	5. aprila 1930.
Prvo odlikovanje	6. septembra 1930.
Ukupno odlikovanih	nepoznato
Važnosni red odlikovanja
Sledeće (više)	Orden Belog orla
Sledeće (niže)	Orden Svetog Save

Orden Krune^[1] je orden koji je 5. aprila 1930. osnovao kralj Aleksandar I pod nazivom Orden Jugoslovenske krune u spomen na promenu zvaničnog naziva Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Kraljevinu Jugoslaviju. Orden koji je dodeljivan u Kraljevini Jugoslaviji a danas ga dodeljuje starešina kraljevskog doma Karađorđevića. Naziv ordena je preložen još 1911. godine. Ordenu je 2002. godine vraćen prvobitni naziv koji je prvi predložen.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Pred početak Balkanskih ratova 1911. godine, predsednik vlade Nikola Pašić sačinio je prelog zakona o osnivanju ordena. Taj projekat je realizovan tek devetnaest godina kasnije. Kralj Aleksandar I osnivač ordena, bio je regent Kraljevine Srbije od 1914, regent Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 1918, a na presto je stupio 1921. Tokom 1929. godine političke krize i rastući snažni separatistički pokreti u zemlji naterali su Kralja da privremeno suspenduje Ustav i podstakne nacionalno jedinstvo, što je najzad dovelo do promene naziva zemlje. Orden je organizovan u 5 stepeni, a bio je dodeljivan građanima koji su prednjačili u radu na ostvarivanju nacionalnog jedinstva i saradnje, ili za zasluge prema Kruni, državi i naciji u javnim službama, kao i stranim državljanima, pretežno za diplomatske zasluge. Orden (Jugoslovenske) krune bio je stariji od Ordena Svetog Save, a nosio se o tamno plavoj traci. Orden je dodeljivala Kruna. Ordenske insignije su izrađivali Artis Bertran u Parizu (Francuska) i Braća Igenen u Le Loklu (Švajcarska).

Danas orden ponovo dodeljuje starešina kraljevskog doma Karađorđevića.

Likovnu inspiraciju po uzoru na Orden jugoslovenske krune imaju odlikovanja u Argentini i Čileu.^[2]

Izgled ordena[uredi | uredi izvor]

Veliki krst 1. stepen	Veliki oficir 2. stepen	Komandir 3. stepen	Oficir 4. stepen	Kavalir 5. stepen

Odlikovani od 1930. do 1945.[uredi | uredi izvor]

Kralj Aleksandar I Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[a]
Kraljica Marija Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Kralj Petar II Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[b]
Princ Tomislav Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Princ Andrej Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Knez Arsen Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Knez Pavle Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Petar Bojović, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1930.^[3]
Emilo Belić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Viktor Vikerhauzer, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Đura Dokić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Milivoje Zečević, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Danilo Kalafatović, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Milan Nedić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Petar Pešić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Božidar Terzić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1930.^[4]
Miloš Vasić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Panta Draškić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Vladimir Kondić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Petar Kosić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Ljubomir Marić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Mihailo Rašić, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Dušan Simović, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Dušan Stefanović, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Radisav Stanojlović, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Dušan Trifunović, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1930.^[4]
Borivoje Mirković, Orden Jugoslovenske krune 4. reda, 1930.^[4]
Leon Rupnik, Orden Jugoslovenske krune 4. reda, 1930.^[4]
Nikola Tesla, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1931.^[3]
Koča Popović, Orden Jugoslovenske krune 5. reda, 1931.^[5]
Ivan Mohorič, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1932.^[3]
Risto Đurić, Orden Jugoslovenske krune 5. reda, 1932.^[6]
Đorđe Stefanović, Orden Jugoslovenske krune 5. reda, 1934.^[4]
Josif Kostić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1936.^[7]
Pantelija Jurišić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1936.^[7]^{[Note 1]}
Vojislav Tomić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1936.^[7]
Bogoljub Ilić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1936.^[7]^{[Note 1]}
Jevrem Damjanović, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1936.^[7]^{[Note 1]}
Ivan Dokić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1936.^[7]
Ratko Raketić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1936.^[7]
Petar Aračić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1937.^[8]^{[Note 2]}
Ljubomir Velebit, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1937.^[8]
Jovan Dučić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1937.^[3]
Patrijarh srpski Gavrilo, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1938.^[3]
Blažo Vrbica, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1938.^[9]
Gojko Đurić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1938.^[9]
Valter fon Brauhič, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1939.^[3]
Dragutin Protić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1939.^[10]
Uroš Tešanović, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1939.^[10]
Viktor fon Heren, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1939.^[3]
Hajnrih Himler, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1939.^[3]
Baldur fon Širah, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1939.^[3]
Artur Fleps, Orden Jugoslovenske krune 2. reda 1939.^[11]
Ivan Šubašić, Orden Jugoslovenske krune 1. reda 1939.^[12]
Slobodan Jovanović, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1940.^[13]
Dragiša Pandurović, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1940.^[14]
Žarko Ruvidić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1940.^[14]
Arso Jovanović, Orden Jugoslovenske krune 5. reda 1940.^[15]
Kosta Ilić - Turčin, Orden Jugoslovenske krune 4. reda, 1940.^[14]
Roman Dembicki, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1942.^[16]
Gustav Paškijević, Orden Jugoslovenske krune 3. reda, 1942.^[16]
Kraljica Aleksandra Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1944.^[3]
Prestolonaslednik Aleksandar Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1945.^[v]

Odlikovani od 1945. do 2002.[uredi | uredi izvor]

Branko Terzić, Orden Jugoslovenske krune 2. reda, 1976.^[3]
Princ Petar Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1980.^[3]
Princ Filip Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1982.^[3]
Princ Aleksandar Karađorđević, Orden Jugoslovenske krune 1. reda, 1982.^[3]

Odlikovani od 2002.[uredi | uredi izvor]

Nikola Tasić, Orden Krune 1. reda, 2007.^[3]
Milenko Zebić, Orden Krune 1. reda, 2009.^[3]
Bora Dragašević, Orden Krune 1. reda, 2012.^[17]
Oliver Antić, Orden Krune 1. reda, 2013.^[18]
Radoš Bajić, Orden Krune 3. reda, 2015.^[19]
Marko Bumbaširević, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Vladimir Gajić, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Ljubodrag Grujić, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Dragoslav Micić, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Vojislav Milovanović, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Miladin Milošević, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Momčilo Pavlović, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Mirko Petrović, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Milorad Savićević, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Dimitrije Stefanović, Orden krune 1. reda 2017.^[20]
Zoran Trifunović, Orden krune 1. reda 2017.^[20]

Galerija[uredi | uredi izvor]

Napomene[uredi | uredi izvor]

^ Veliki majstor ordena 1930–1934. godine.^[3]
^ Veliki majstor ordena 1934–1970. godine.^[3]
^ Veliki majstor ordena 1970–danas.^[3]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Ministarstvo odbrane Republike Srbije - Premijera filma "Za kralja i otadžbinu"[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 30. 06. 2015. g. Pristupljeno 08. 07. 2015. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
^ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ ^nj ^o ^p ^r ^s ^t ^ć ^u Acović 2013, str. 517-518.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ ^nj ^o ^p ^r ^s Službeni vojni list 1930.
^ Čkebić 2012.
^ Ukaz o Ordenu u vlasništvu unuka
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e Službeni vojni list 1936.
^ ^a ^b Službeni vojni list 1937.
^ ^a ^b Službeni vojni list 1938.
^ ^a ^b Službeni vojni list 1939.
^ Acović 2013, str. 373.
^ Vreme 29. avg. 1939, str 1. digitalna.nb.rs
^ Vreme 27. 7. 1940.
^ ^a ^b ^v Službeni vojni list 1940.
^ Matović 2001, str. 836.
^ ^a ^b Službeni vojni list 1942.
^ „Samo Sloga Srbina Spašava[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 29. 10. 2015. g. Pristupljeno 3. 8. 2015. Sukob URL—vikiveza (pomoć)
^ Špijunka: Antiću orden od dinastije | Politika | Novosti.rs
^ Kraljevski par na premijeri filma „Za kralja i otadžbinu“ u Sava centru u Beogradu | Kraljevska porodica Srbije
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j Obeleženo 25 godina postojanja Krunskog saveta

Beleške[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b ^v Odlikovani i 3. redom. (1930. godine).
^ Odlikovani i 4. redom. (1930. godine).

Literatura[uredi | uredi izvor]

Acović, Dragomir (2000). „Odlikovanja Jovana Dučića u muzeju u Trebinju” (PDF). Glasnik SHD Gazette. Srpsko heraldičko društvo. 4 (11): 3—7.
Acović, Dragomir (2013). Slava i čast - Odlikovanja među Srbima: Srbi među odlikovanjima. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-1750-2.
Borovnjak, Đurđija (2014). „Prilozi proučavanju opusa arhitekte Vasilija Mihajloviča Androsova”. Arhiv : časopis Arhiva Jugoslavije. Beograd: Arhiv Jugoslavije, (Beograd : JP Službeni glasnik). XV (1—2): 207—221. Arhivirano iz originala 15. 11. 2021. g. Pristupljeno 15. 11. 2021. COBISS.SR 1025489549 COBISS.SR 167385863
Čkrebić, Dušan (2012). Koča Popović - Duboka ljudska tajna. Beograd: Službeni glasnik. ISBN 978-86-519-1616-1.
Matović, Ivan (2001). Vojskovođa sa orelolom mučenika. Beograd: Vojnoistorijski institut. ISBN 86-7430-027-1 Proverite vrednost parametra |isbn=: checksum (pomoć).
Pantelić, Dragana; Bašić, Ljiljana (2017). „Orden Jugoslovenske krune - idejna rešenja Nikolaja Krasnova iz Grafičke zbirke Posebnih fondova Narodne biblioteke Srbije” (PDF). Glasnik Narodne biblioteke Srbije. Beograd: Narodna biblioteka Srbije. 16 (19): 129—149. ISSN 1450-8915. COBISS.SR 256675084 COBISS.SR 159850503

[4] Veliki majstor ordena 1930–1934. godine.^[3]

[5] Veliki majstor ordena 1934–1970. godine.^[3]

[21] Veliki majstor ordena 1970–danas.^[3]

[kruna1-1] „Ministarstvo odbrane Republike Srbije - Premijera filma "Za kralja i otadžbinu"[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 30. 06. 2015. g. Pristupljeno 08. 07. 2015. Sukob URL—vikiveza (pomoć)

[2] Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik.

[FOOTNOTEАцовић2013517-518-3] v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ ^nj ^o ^p ^r ^s ^t ^ć ^u Acović 2013, str. 517-518.

[ОЈК-6] v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j ^k ^l ^lj ^m ⁿ ^nj ^o ^p ^r ^s Službeni vojni list 1930.

[FOOTNOTEЧкебић2012-7] Čkebić 2012.

[8] Ukaz o Ordenu u vlasništvu unuka

[ОЈК2-9] v ^g ^d ^đ ^e Službeni vojni list 1936.

[ОЈК3-11] Službeni vojni list 1937.

[ОЈК4-13] Službeni vojni list 1938.

[ОЈК5-14] Službeni vojni list 1939.

[FOOTNOTEАцовић2013373-15] Acović 2013, str. 373.

[16] Vreme 29. avg. 1939, str 1. digitalna.nb.rs

[17] Vreme 27. 7. 1940.

[ОЈК6-18] v Službeni vojni list 1940.

[FOOTNOTEМатовић2001836-19] Matović 2001, str. 836.

[ОЈК7-20] Službeni vojni list 1942.

[22] „Samo Sloga Srbina Spašava[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 29. 10. 2015. g. Pristupljeno 3. 8. 2015. Sukob URL—vikiveza (pomoć)

[23] Špijunka: Antiću orden od dinastije | Politika | Novosti.rs

[24] Kraljevski par na premijeri filma „Za kralja i otadžbinu“ u Sava centru u Beogradu | Kraljevska porodica Srbije

[КС25-25] v ^g ^d ^đ ^e ^ž ^z ⁱ ^j Obeleženo 25 godina postojanja Krunskog saveta

[Note01-10] v Odlikovani i 3. redom. (1930. godine).

[Note02-12] Odlikovani i 4. redom. (1930. godine).

[1]

[2]

[a]

[3]

[b]

[4]

[5]

[6]

[7]

[Note 1]

[8]

[Note 2]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[v]

[17]

[18]

[19]

[20]

p r u Odlikovanja Kraljevine SHS / Kraljevine Jugoslavije
Važnosni red odlikovanja
Vladarski orden:	Orden Svetog kneza Lazara
Odlikovanja:	Orden Karađorđeve zvezde (četiri reda sa i bez mačeva, vojni orden u dva stepena) Orden Belog orla (pet reda bez i sa mačeva) Orden Jugoslovenske krune (pet reda) Orden Svetog Save (pet reda) Medalja za vojničke vrline Medalja za građanske zasluge (zlatna i srebrna) Medalja za hrabrost (1913) (zlatna i srebrna) Medalja za revnosnu službu (1913) (Zlatna i Srebrna) Medalja za unapređivanje poljoprivrede (zlatna, srebrna i bronzana) Ratni krst 1941.
Spomenice:	Spomenica na rat 1912. godine Spomenica na rat 1913. godine Spomenica za vernost otadžbini 1915. (Albanska spomenica) Spomenica za rat oslobođenja i ujedinjenja 1914—1918. godine Medalja za spomen na dvadeset petu godišnjicu oslobođenja Južne Srbije Spomenica na borbe za oslobođenje severnih krajeva Jugoslavije (1918—1919)
Nedržavna odlikovanja: Orden Crvenog krsta Medalja za zasluge Crvenog krsta Medalja za usluge kraljevskom domu (četiri reda) Spomenica Udruženja Ratnih invalida