Rista Antunović Baja

rista antunović baja
Rista Antunović Baja
Lični podaci
Datum rođenja	(1917-06-25)25. jun 1917.
Mesto rođenja	Goli Rid, kod Lebana, Kraljevina Srbija
Datum smrti	6. januar 1998.(1998-01-06) (80 god.)
Mesto smrti	Beograd, Srbija, SR Jugoslavija
Profesija	pravnik
Porodica
Supružnik	Zagorka Stojilović-Antunović
Delovanje
Član KPJ od	marta 1940.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije 1941 — 1945.
Predsednik Gradskog komiteta Saveza komunista Beograda
Period	1957 — 1961.
Prethodnik	Đurica Jojkić
Naslednik	Milojko Drulović
Heroj
Narodni heroj od	6. jula 1953.
Odlikovanja

Rista Antunović — Baja (Goli Rid, kod Lebana, 25. jun 1917 — Beograd, 6. januar 1998) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ i SR Srbije i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija

Rođen je 25. juna 1917. u selu Goli Rid, kod Leskovca. Osnovnu školu završio je u selu Bojniku, a gimnaziju u Leskovcu. Pravo je studirao je na Pravnom fakultetu u Beogradu.

Još kao gimnazijalac u Leskovcu prišao je revolucionarnom omladinskom pokretu, a kao student aktivno se uključio u rad revolucionarnog studentskog i radničkog pokreta i učestvovao u raznim političkim akcijama i štrajkovima.

Bio je predsednik Udruženja studenata u Leskovcu. U članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) primljen je marta 1940. godine. Iste godine postao je sekretar Okružnog komiteta SKOJ-a i član Okružnog komiteta KPJ za Leskovac. Zbog aktivnog revolucionarnog rada u Leskovcu uhapšen je i proteran u rodno selo, bez prava na povratak u Leskovac. On se odmah vratio, i sve do početka Drugog svetskog rata, 1941. godine, živeo ilegalno u Leskovcu i radio kao član Okružnog komiteta KPJ. U tom periodu aktivno se bavio organizovanjem Partije i Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) u Leskovačkom okrugu.

Narodnooslobodilačka borba

Kao rezervni oficir Jugoslovenske kraljevske vojske učestvovao je, u Aprilskom ratu 1941. godine, na frontu kod Strumice. Tamo je zarobljen i odveden u zarobljenički logor u Nemačku. Prilikom vraćanja zarobljenika iz Nemačke, sa teritorije pod bugarskom okupacijom, prijavio se za povratak, i u toku prolaska transporta kroz Jugoslaviju kod Niša iskočio je iz voza i pobegao. Došao je zatim u Leskovački okrug, i stupio u Jablanički partizanski odred.

U toku Narodnooslobodilačke borbe bio je jedan od rukovodilaca Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP) na jugu Srbije. Najpre je bio zamenik političkog komesara Prvog južnomoravskog partizanskog odreda i član OK KPJ za Leskovac. Potom je, po nalogu Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju, poslat na teritoriju Crne Trave i Vranja, i tamo je izvesno vreme bio zamenik političkog komesara Drugog južnomoravskog partizanskog odreda, a zatim, od jeseni 1943. godine, sekretar Okružnog komiteta KPJ za Vranje. Na toj dužnosti ostao do početka 1944. godine, kada se ponovo vraća u Leskovački okrug, gde je bio sekretar Okružnog komiteta KPJ.

Zbog snažnijeg širenja ustanka i stvaranja sve većeg broja brigada i odreda NOV i POJ na jugu Srbije, stvorena je južnomoravska operativna zona, za čijeg komandanta Štaba je postavljen Rista Antunović. Ubrzo posle toga je, po naredbi Glavnog štaba NOV i PO Srbije, formirana 21. srpska divizija, a Rista je postao njen komandant. Posle dolaska Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju i Glavnog štaba NOV i PO Srbije iz Bosne na jug Srbije, jula 1944. godine, Rista Antunović se vratio na dužnost sekretara Okružnog komiteta KPJ za Leskovac. Na toj dužnosti ostao je sve do dolaska u Beograd, na rad u Pokrajinski komitet KPJ za Srbiju, u novembru 1944. godine.

Posleratni period

Posle oslobođenja Srbije i Jugoslavije, vršio je razne partijske funkcije. Bio je sekretar Okružnog komiteta KPJ za Niš. Član Centralnog komiteta KP Srbije, bio je od Prvog kongresa, maja 1945. godine, a član Centralnog komiteta SK Jugoslavije, od Šestog kongresa, novembra 1952. godine. Član Izvršnog komiteta Centralnog komiteta Saveza komunista Srbije, bio je od 1948. do 1965. godine, a sekretar Gradskog komiteta Saveza komunista Beograda od marta 1957. do februara 1961. godine. Godine 1961. bio je izabran za organizacionog sekretara CK SK Srbije i na toj dužnosti ostao je do 1965. godine, kada ga je nasledio Vojin Lukić, a Antunović raspoređen na rad u CK SK Jugoslavije.

Pored partijskih, obavljao je i niz državnih funkcija. Bio je ministar trgovine u prvoj Vladi NR Srbije, 1946. godine. Potom je bio na dužnosti ministra poljoprivrede, pa predsednika Saveta za poljoprivredu i šumarstvo i člana Izvršnog veća Skupštine SR Srbije. U Federaciji je bio na dužnosti predsednika Zadružnog saveza Jugoslavije, člana Saveznog izvršnog veća, predsednika Komisije za izbor i imenovanja Savezne skupštine. Više puta je biran za narodnog poslanika Republičke i Savezne skupštine. Posle penzionisanja bio je član Saveta federacije.

Bio je u braku sa Zagorkom Zagom Stojilović—Antunović (1921—2014), istaknutom učesnicom Narodnooslobodilačkog rata (NOR). Ona je najpre bila borac Druge proleterske brigade i član njene omladinske delegacije, zajedno sa Boškom Buhom i drugima, na Prvom kongresu USAOJ-a decembra 1942. godine u Bihaću. Kasnije je bila u Politodelu Treće dalmatinske brigade, gde je bila zadužena za rad sa omladinom.

Umro je 6. januara 1998.i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden jugoslovenske zastave sa lentom, Orden Republike sa zlatnim vencem, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 6. jula 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija tom I. Beograd. 1970. 
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.