Pređi na sadržaj

Devoatin D.27

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Devoatin D-27
Devoatin D.27
Opšte
Dimenzije
Masa
Pogon
Performanse
Početak proizvodnje1930.
Dužina6,56
Razmah krila10,30
Visina2,78
Površina krila17,55
Prazan1.038
Normalna poletna1.415
Klipno-elisni motorHispano Suiza 12Mc
Snaga367 kW
Maks. brzina na Hopt289 km/h
Maks. brzina na H=0312 km/h
Dolet425 km
Plafon leta8.300 m
Brzina penjanja600 m/min

Devoatin D-27 (fr. Dewoitine D.27) je francuski lovac, jednomotorni jednokrilni visokokrilac sa fiksnim stajnim trapom koji se proizvodio 30-ih godina 20. veka.[1]

Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]

Devoatin D.27 u 3 projekcije
Devoatin D.27 sa radijalnim motorom Gnome-Rhone 9K
Devoatin D.27 sa radijalnim motorom Siemens-Halske Sh 22
Švajcarski avioni Devoatin D.27 sa motorom Hispano-Suiza 12Mc

Zahtev za projektovanje novog lovca Devoatin je primio 1926. godine kada se u Francuskoj otpisuju stari avioni iz Prvog svetskog rata. U to vreme je Devoatin za Švajcarsku projektovao avion za lovačku obuku D-26. Koristeći se pozitivnim iskustvima sa prethodnim lovačkim avionima od Devoatin D.1 do Devoatin D.21[2], projektovan je novi avion Devoatin D.27. Sa prethodnih aviona usvojena su standardna rešenja: jednokrilni - visokokrilac, otvorena pilotska kabina, fiksni stajni trap konvencionalnog tipa, metalna konstrukcija trupa i krila, trup obložen duraluminijumskim limom a krila platnom, po dve čelične upornice za svako krilo. Avion je dobio novi motor Hispano-Suiza 12Mc koji je kasnije zamenjen pouzdanijim tipom HS 12MB. Hladnjak motora se nalazio sa prednje strane ispod motora i mogao se zaklopiti. Nos aviona i repni deo aviona je više zaobljen a repno peraje ugaonog oblika. Prvi let aviona je obavljen 1928. godine a probna serija od 5 komada je isporučena 1930. godine. Avioni su se proizvodili od 1930. do 1932. godine.

Tehnički opis[uredi | uredi izvor]

Avion Devoatin D.27 je jednokrilni - visokokrilac, jednosed, metalne konstrukcije.

Trup aviona je takođe bio metalne konstrukcije (duraluminijumske cevi spojene zakivcima) i obložen duraluminijumskim limom. Iza krila u trupu aviona se nalazila otvorena pilotska kabina.

Pogonska grupa: Avion je u kljunu imao linijski V 12 tečnošću hlađen motor Hispano-Suiza 12Ms snage 367kW/500KS. Pokretala ga je drvena dvokraka vučna elisa fiksnog koraka. Na ovaj avion su ugrađivani i radijalni vazduhom hlađeni devetocilindrični motori Gnome-Rhone 9K snage 370 kW (500 KS) i Siemens-Halske Sh 22 (Bramo 323) snage 377 kW (510 KS).

Krilo je bilo kombinovanog (pravougaonog+trapeznog) oblika metalne konstrukcije od duraluminijuma presvučeno platnom. Sa po dve kose upornice, svako krilo je bilo oslonjeno na trup aviona.

Stajni trap: Avion je imao fiksni stajni trap konvencionalne konstrukcije sa dva prednja točka postavljana na osovinu i elastičnu drljaču kao treću oslonu tačku aviona ispod repa aviona. U zimskom periodu umesto točkova su na stajni trap montirane skije. Amortizacija stajnog trapa je bila pomoću gumenih užadi (sandova). Nos aviona i repni deo aviona je više zaobljen a repno peraje ugaonog oblika.

Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]

U Švajcarskoj je proizvedeno 60 ovih aviona, u Francuskoj 20 primeraka u Jugoslaviji je proizvedeno na osnovu licence 3 komada u fabrici Zmaj.[3][4], a Rumuniji su Francuzi prodali 3 komada. D-27 je u Švajcarskoj službovao do 1940. godine kada je zamenjen modernijim lovcima a oni su prebačeni u avio škole u kojima su korišćeni do 1944. godine. U Francuskoj su ovi avioni uglavnom korišćeni za razna testiranja a ne za osnovnu namenu. Suština kod ovih aviona je u tome što su koncepcijski bili zastareli i pre nego što su proizvedeni, tako da su vrlo brzo zamenjeni modernim lovačkim avionima. Nekoliko ovih aviona je letelo i borilo se na strani Španske republikanske armije u toku Španskog građanskog rata[5]

Korišćenje u VVK Jugoslavije[uredi | uredi izvor]

Avion Devoatin D.27 je prvi put prikazan javnosti na 11. aeronautičkom salonu u Parizu 1928. godine i privukao veliku pažnju posetilaca. Pošto je Jugoslavija tada bila zainteresovana za zamenu dotrajalih lovačkih aviona nasleđenih još iz Velikog rata zatražila je da se izvrši demonstracija ovog aviona u svojoj zemlji. Ovom zahtevu je udovoljeno tako da je već 23. oktobra 1928. godine na aerodromu u Novom Sadu doleteo jedan od dva prototipova ovog aviona. Toga dana je veliki francuski pilot akrobata Marsel Dore prikazao sve akrobatske sposobnosti ovog aviona pred jugoslovenskom komisijom i vojnim atašeima akreditovanim u Beogradu.

Avion Devoatin D.27 je ostao u Jugoslaviji ceo novembar mesec gde je paralelno ispitivan sa čehoslovačkim lovcem Avia BH-33E. Za sve vreme boravka u Jugoslaviji Devoatin D.27 je nosio jugoslovenske oznake na krilima i vertikalnom stabilizatoru. U tom periodu ovim avionom je letelo oko 40 pilota.

Jugoslavija se odlučila da nabavi lovce Avia BH-33E a od Devoatina je otkupljena licenca koja je ustupljena zemunskom Zmaju. U Zmaju je napravljeno svega tri ova aviona iako ovo sa poslovne strane nije bio neki značajan posao, za Zmaj je u tehnološkom smislu bio veoma značajan jer je to bio prvi avion metalne konstrukcije proizveden u ovoj fabrici.

Ova tri aviona su služila za popunu lovačkih jedinica koje su u naoružanju već imala avione Devoatin D.1 i Devoatin D.9. Početkom septembra 1929. godine sva tri aviona Devoatin D.27 sa tri Avia BH-33E su učestvovali u utakmici zemalja Male Atante i Poljske. Poslednje pojavljivanje ovih aviona u javnosti je bio 1937. godine na aeromitingu u Zemunu.

Osobine aviona Devoatin D.27[uredi | uredi izvor]

Opšte karakteristike[uredi | uredi izvor]

  • Motor - 1 x 367 kW Hispano Suiza 12 Ms,
  • Elisa - dvokraka,
  • Razmah krila - 10,30 m,
  • Površina krila - 17,55 m²,
  • Dužina aviona - 6,56 m,
  • Visina aviona - 2,78 m,
  • Masa praznog aviona - 1.038 kg,
  • Masa punog aviona - 1.415 kg,
  • Posada - jedan član.
  • Naoružanje - 2 sinhronizovana mitraljeza 7,7 mm smeštena u trupu
  • Stajni trap - Fiksan

Performanse[uredi | uredi izvor]

  • Maksimalna brzina - 312 km/h,
  • Putna brzina - 289 km/h,
  • Brziona penjanja - 600 m/min,
  • Najveći dolet - 425 km,
  • Plafon leta - 8.300 m.

Naoružanje[uredi | uredi izvor]

Naoružanje aviona: Devoatin D.27
Vatreno (streljačko) naoružanje
Top
Mitraljez
Broj i oznaka mitraljeza 2
Kalibar 7,7 mm
Bombardersko naoružanje (bombe)
Raketno naoružanje (rakete)


Zemlje koje su koristile ovaj avion[uredi | uredi izvor]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Devoatin D.27” (na jeziku: (jezik: srpski)). DNVTS. Arhivirano iz originala 16. 10. 2019. g. Pristupljeno 16. 10. 2019. 
  2. ^ Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na ((sr))). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik.
  3. ^ Veljović 1972.
  4. ^ Mikić 1933.
  5. ^ Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930.) (na ((sr))). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Lučić, Dušan (1936). Osnovi praktične aerodinamike sa opisima aeroplana (na jeziku: (jezik: srpski)). Novi Sad: Vazduhoplovni glasnik. 
  • Janić, Čedomir (2003). Vek avijacije : [ilustrovana hronologija] (na jeziku: (jezik: srpski)). Beočin: Efekt 1. COBISS.SR 110428172. 
  • Petrović, Ognjan (2000). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo I : 1918 – 1930.) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 2/2000. ISSN 1450-684X. 
  • Petrović, Ognjan (2004). Vojni aeroplani Kraljevine SHS/Jugoslavije (Deo II: 1931 – 1941.) (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Muzej jugoslovenskog vazduhoplovstva, Let 3/2004. ISSN 1450-684X. 
  • Janić, Čedomir; Petrović, Ognjan (2010). Vek avijacije u Srbiji 1910-2010, 225 značajnih letelica. Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-0-2. 
  • Veljović, Živojin (1972). Pet decenija Zmaja (na jeziku: (jezik: srpski)). Zemun: IPM Zmaj. 
  • Mikić, Sava (1933). Istorija jugoslovenskog vazduhoplovstva (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Štamparija Drag. Gregorić. 
  • Đokić, Nebojša; Nadoveza, Branko (2017). Vazduhoplovna industrija Kraljevine SHS. Beograd: Metafizika. ISBN 978-86-7884-210-8. 
  • Đokić, Nebojša; Radovanović, Radovan (2017). „STVARANjE VAZDUHOPLOVSTVA KRALjEVINE SHS I FORMIRANjE RATNE DOKTRINE”. Zapisi (na jeziku: (jezik: srpski)). Požarevac: Istorijski Arhiv Požarevca. 6: 113 — 126. ISSN 2334-7082. 
  • Mijatović, Ivan; Đokić, Nebojša (2011). „LOVAČKA AVIJACIJA VOJSKE KRALjEVINE JUGOSLAVIJE I PRAĆENjE SAVREMENIH TRENDOVA U NAORUŽANjU - stereotipi i činjenice,”. Rasinski anali (na jeziku: (jezik: srpski)). Kruševac: Istorijski Arhiv Kruševca. 9: 136 — 168. ISSN 1451-4346. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Devoatin D.27 na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Девоатин_D.27&oldid=27556711”