Zgrada hotela „Grand” u Valjevu
| Zgrada hotela „Grand” u Valjevu | |
|---|---|
 Zgrada hotela „Grand” u Valjevu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Valjevo |
| Opština | Kolubarski upravni okrug |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Kulturna baština |
| Vreme nastanka | 1846 i 1883. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od izuzetnog značaja |
| Vlasnik | Država |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo |
| vaza | |
Zgrada hotela „Grand” u Valjevu nalazi se u centru, na Trgu Živojina Mišića, u trgovačkoj ulici Kneza Miloša. Hotel se nalazi između zgrade Narodnog muzeja Valjevo i zgrade starog Muselimovog konaka, u kojoj je takođe izložena muzejska postavka. Uvršten je u listu zaštićenih spomenika kulture Republike Srbije (ID br. SK 2167).[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Hotela „Grand” nalazi se u centru grada, kod najposećenijeg mesta zvanog Krst, gde je počinjala i završavala se valjevska čaršija u kojoj se odvijala trgovina, zanatstvo i ugostiteljstvo. Na ovom mestu početkom 19. veka postojala je mehana, umesto koje je 1846. godine trgovac Tanasije Danilović sagradio novu zgradu sa kafanom i sobama za prenoćište. Trgovac R. Lazić iz Valjeva kupio je „Tanasijevu kafanu” i 1883. godine, dogradio zgradu i nazvao je „Grand”. Reprezentativno zdanje, podignuto prema akademskim postulatima u duhu eklektike po ugledu na srednjoevropske hotele, bilo je savremeno opremljeno, čak i pumpama za vodu dopremljenim iz Beča, umesto uobičajenim crpljenjem iz bunara. U prizemlju je bila smeštena gradska kafana, a na spratu sobe za prenoćište. Tokom više od stopedesetogodišnjeg postojanja, zgrada je više puta obnavljana i dograđivana, a oprema osavremenjavana, ali su sačuvani akademski eklektički arhitektonski stil dekorativni elementi na fasadama (naglašeni ugaoni deo sa visokom atikom ukrašenom stilizovanom školjkom, vazom, maskeronom; ritmično raspoređeni prozorski otvori sprata sa dekorativnom plastikom, nadvišeni istaknutim timpanonima, balustrade).[2]
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
.jpg)
U hotelu „Grand” 1901. godine otvorena je prva valjevska štamparija Dimitrija A. Slavuja. Nekoliko godina kasnije u zgradi je otvorena i prva valjevska apoteka Mihaila Markovića. U zgradi je tokom 1914. godine bila smeštena bolnica za ranjene i zaražene tifusom, ali je za vreme okupacije 1915. godine ponovo u njoj bio hotel. Posle Prvog svetskog rata hotel je bio i mesto gde su valjevski lekari obavljali preglede bolesnika. Nakon završetka Prvog svetskog rata u hotelu je kraće vreme radio bioskop. To je bilo najpopularnije i najotmenije mesto u gradu za izlaske, gde su gostovali mađioničari, žongleri, ekvilibristi i drugi zabavljači. Aktom sreskog načelstva iz 1936. godine hotel „Grand” je kategorisan prvom klasom. Hotel „Grand” je nacionalizovan 1948. godine. Najveće preuređenje bilo je 1960. godine, kada je glavni ulaz premešten sa ugla, otvor zatvoren i na tu površinu je postavljen mozaik sa predstavom Seče knezova, rad akademskog slikara Jala Jankovića. U jednoj od intervencija na uređenju enterijera učestvovao je i Zuko Džumhur. Poslednja rekonstrukcija i dogradnja izvedene su tokom 1987. i 1988. godine, kada je dozidano severoistočno krilo, prema savremenim standardima, skinut mozaik i ponovo otvoren glavni portal na uglu zgrade čime je vraćen izvorni izgled ugaonog dela građevine.[3]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Nepokretna kulturna dobra u Srbiji
- Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo
- Spisak spomenika kulture u Kolubarskom okrugu
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Valjevo – Hotel Grand”. www.valjevo.rs. Pristupljeno 2022-09-15.
- ^ „Hotel Grand za spomenik kulture – Zavod za zaštitu spomenika kulture Valjevo” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-09-15.
- ^ „Zgrada hotela "Grand" u Valjevu”. nasledje.gov.rs. Pristupljeno 2022-09-15.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Zgrada hotela „Grand” u Valjevu na Vikimedijinoj ostavi
