Manastir Dobra Voda
| Ruševine manastira Dobra Voda | |
|---|---|
 Ruševine manastira Dobra Voda | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Dobra Voda |
| Opština | Opština Klina |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | manastir |
| Vreme nastanka | 14. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od izuzetnog značaja |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture |
Ruševine manastira Dobra Voda ili Petrovica je nekadašnji manastir čiji se ostaci nalaze na uzvišenju iznad reke Kline, nedaleko od sela Dobra Voda kod Kline. Smatra se da se na tom mestu zamonašio sveti Petar Koriški, pa je tokom pete decenije 14. veka, kao metoh Dečana, tu podignuta crkva posvećena svetim Petru i Pavlu, oko koje se kasnije razvio utvrđeni manastir. Tokom druge polovine 16. veka crkva je doživela veliku obnovu, u kojoj je dobila utvrđeni egzonarteks na zapadu i novi naos na istoku. Radovi na njenoj konzervaciji, delimično su izvedeni tokom 1966. i 1967. godine.
Ostaci manastira se nalaze pod zaštitom Republike Srbije, kao spomenik kulture od izuzetnog značaja,[1] u sklopu spomeničke celine Belodrimski manastiri i crkve.Impozantna, hronološki slojevita celina urušena je i oskrnavljena 1999. godine.[1]
Arhitektura i živopis[uredi | uredi izvor]
Prvobitna crkva je imala jednobrodnu osnovu nad kojom se uzdizala kupola smeštena na slobodnim stubovima.Oltarska apsida je bila polukružna, prozori četvrtasti, a imala je i parove niša polukružne osnove, na bočnim zidovima. Smatra se da su je podigli majstori iz Primorja, na osnovu načina gradnje i stubova čije osnove i kapiteli su ukrašeni u stilu pozne gotike.[1] Na osnovu nekoliko sačuvanih delića živopisa, pretpostavlja se da su ga izveli zografi onakvih stilskih shvatanja kakva reprezentuje živopis dečanske crkve.[1]
U drugoj polovini 16. veka, prvobitnoj crkvi je na istočnoj strani dozidana jednobrodna crkva sa polukružnom apsidom, dok je ona pretvorena u narteks, a njena apsida je probijena. Istovremeno, na zapadnoj strani je dograđen egzonarteks, nad kojim se uzdizao sprat sa grudobranom, koji je zapravo bio kula. Ulazi u crkvu su bili smešteni na zapadnoj strani egzonarteksa i u jugozapadnom kraju narteksa, dok se spratnom delu pristupalo od spolja, preko vrata smeštenih na njegovom južnom zidu, ispod kojih danas postoje udubljenja namenjena gredama nosačima.Prozori na novim delovima bili su obliku puškarnice, u šta su pretvoreni i prozori na prvobitnom delu crkve, a živopisana je samo apsida i lunete oko nje.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Manastir Dobra Voda — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
(iz knjige Pejić, Svetlana; Milić, Mileta, ur. (1998). „Dobra Voda, manastir”. Spomeničko nasleđe Srbije: nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i od velikog značaja (na jeziku: srpski). Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. str. 459. ISBN 8680879126.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Zdravković, Ivan (1975). Srednjovekovni gradovi i dvorci na Kosovu. Beograd.
- „Manastir Dobra Voda — Spomenici kulture u Srbiji”. SANU.
(iz knjige Pejić, Svetlana; Milić, Mileta, ur. (1998). „Dobra Voda, manastir”. Spomeničko nasleđe Srbije: nepokretna kulturna dobra od izuzetnog i od velikog značaja (na jeziku: srpski). Beograd: Republički zavod za zaštitu spomenika kulture. str. 459. ISBN 8680879126.
