Osma vojvođanska udarna brigada
| Osma vojvođanska udarna brigada | |
|---|---|
.svg) Jugoslovenska partizanska zastava | |
| Postojanje | 11. septembar 1944 – maj 1945. Mesto formiranja: rejon Jabuke, Fruška gora |
| Formacija | 3 bataljona |
| Jačina | 790 vojnik i oficir[1] |
| Deo | Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja | Orden zasluga za narod |
Osma vojvođanska udarna brigada NOVJ formirana je 11. septembra 1944. godine u rejonu Jabuke na Fruškoj gori od Fruškogorskog NOP odreda, prebeglih domobrana i novih boraca. U tri bataljona imala je oko 790 boraca. Do kraja oktobra bila je pod neposrednom komandom Glavnog štaba NOV Vojvodine.
Borbeni put brigade[uredi | uredi izvor]
Dejstvovala je po jugoistočnom Sremu, gde je napadala neprijateljske snage i komunikacije tokom njihovog povlačenja preko Srema na zapad. Od 4. do 8. oktobra prebacila se sa Fruške gore u rejon Belegiš, Surduk, a zatim preko Dunava u Banat, gde se posle manjih susretnih borbi sa neprijateljem spojila 9. oktobra 1944. s jedinicama Crvene armije, sa kojima je učestvovala u oslobođenju Banata. Podeljena u dve grupe, brigada je prešla Tisu i sa ostalim jedinicama gonila neprijatelja koji se iz Subotice i Novog Sada užurbano povlačio prema zapadu. Nakon što je u Subotici odbila napad nemačkih delova iz Mađarske, reorganizovana je i popunjena, tako da je 31. oktobra imala 5 bataljona, eskadron konjice i divizion protivtenkovske artiljerije sa preko 2,000 boraca.
Tada je ušla u sastav 51. vojvođanske divizije NOVJ. Posle toga je upućena u bajski trougao (Mađarska), na levu obalu Dunava, zatim se prebacila u rejon Kupusina, Bački Monoštor, 14. novembra forsirala Dunav i učestvovala u bici kod Batine i u oslobođenju Baranje. Od sredine decembra dejstvovala je na levoj obali Drave, od njenog ušća u Dunav do sela Tvrđavice. Sredinopm januara 1945, prebacila se na desnu obalu Drave i učestvovala u odbrani Virovitičkog mostobrana, a 9. februara se ponovno prebacila na levu obalu Drave. Početkom marta učestvovala je u borbama za likvidaciju neprijateljskog prodora i mostobrana kod Bolmana u Baranji. Dana 30. marta smenila je Jedanaestu brigadu 36. vojvođanske divizije JA na levoj obali Dunava, 12. aprila kod Dalja forsirala Dunav i povezala se s desnim krilom jedinica Prve armije JA.
Posle oslobođenja Osijeka, u sastavu 51. divizije učestvovala je u napredovanju kroz Podravinu, u oslobođenju Virovitice, Koprivnice i Varaždina i u razbijanju i zarobljavanju jake okupatorsko-kvislinške grupacije u širem rejonu Dravograda.[1]
Krajem februara meseca 1946 godine je rasformirana 51 vojvođanska divizija u Požarevcu. Tom prilikom je došlo do rasformiranja 8 vojvođanske udarne brigade.
Odlikovanja[uredi | uredi izvor]
Sama brigada je dobila odlikovanja za velike zasluge i uspehe postignute u borbi
Dvojica pripadnika ove udarne brigade su poneli i Orden narodnog heroja. To su Milan Korica Kovač i Lazar Marković Čađa.
Osma vojvođanska udarna brigada je dobila i nekoliko pohvala (deo pohvala kao sklop 51. vojvođanska divizija NOVJ):
- Pohvala vrhovnog komandanta NOVJ, maršala Tita, za zasluge u Batinskoj operaciji (ABII k. 295, reg. br 3-94/II);
- Pohvala vrhovne komande SSSR-a za učešće u Batinskoj operaciji i dodela zvanja "Dunavska" 51 diviziji (AVII k.295, reg. br. 3-94/I):
- Pohvala komadnata 3 ukrajinskog fronta jedinicama 3 armije koje su učestvovale u likvidaciji bolmanskog mostobrana (AVII k. 293 reg. br. 9-3/3)
- Pohvala vrhovnog komandanta JA, maršala Tita za uspešan proboj fronta i oslobođenje Osjeka (S.Savić, Neugasivi plamen, 405):
- Pohvala vrhovnog komandanta JA od 15 maja 1945. (S. Savić, Treća armija, 328)
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
- Rovovi i mostobrani - Nikola Božić Novi Sad 1989 godina
