Patmos

Patmos (Πάτμος)

Geografija
Površina	34,1 km2
Dužina	10 km
Širina	4 km
Visina	269 m
Najviši vrh	Profitis Ilijas
Administracija
Grčka
Najveći grad	Hora
Demografija
Stanovništvo	3044  (2001)
Gustina st.	89,27 stan./km2

Patmos (grč. Πάτμος) je jedno od ostrva grupe Dodekaneza u istočnoj Grčkoj. Upravno ostrvo pripada okrugu Kalimnos u okviru Periferiji Južni Egej, gde sa okolnim ostrvcima i hridima čini posebnu opštinu. Glavno mesto na ostrvu je Hora.

Patmos je veoma važno versko središte u Grčkoj. Na njemu je krajem 1. veka boravio u izgnanstvu sv. apostol Jovan Bogoslov, koji je za vreme svog izgnanstva napisao Knjigu Otkrovenja (u tzv. Pećini Apokalipse). Takođe, stari grad Patmos spada u grupu najočuvanijih starih gradova na Egejskom moru, pa je on zajedno sa važnim verskim mestima, manastirom Sv. Jovana Bogoslova i Pećinom Apokalipse, stavljen na spisak Kulturne Baštine UNESKOa. Biblioteka manastira Sv. Jovana Bogoslova poseduje bogatu zbirku vizantijskih rukopisnih knjiga.

Na Patmosu se nalazi i čuvena pravoslavna bogoslovija Patmijada (grč. Πατμιάς Σχολή), koju je 1713. osnovao monah Makarije Kalogeras. U tu školu nameravao je da se upiše Dositej Obradović 60-ih godina 18. veka, ali ga je put odveo u Smirnu.

Prirodni uslovi

Ulica starog grada Patmosa

Pogled na naselje Skalu, najvažniju luku na ostrvu

Patmos je najsevernije ostrvo Dodekaneza i najbliže značajnije ostrvo je Ikarija, koja ne pripada Dodekanezu, na oko 30 km ka severozapadu. Ostrvo je malo, planinsko i kamenito. Obala Patmosa je razuđena. Ostrvo je veoma izduženo u pravcu sever-jug oko 12-13 km, a relativno usko u pravcu istok-zapad 3-5 km. Patmos ima brojne male zalive sa skrivenim plažama.

Klima Patmosa je sredozemna sa dugim, sušnim letima i blagim i kišovitim zimama. Nedostatak vode je značajno ograničenje, ali, budući da je Patmos blizu kopna, koriste se bogati podzemni izvori. Zbog toga je biljni i životinjski svet bujniji nego na nekim okolnim ostrvima, mada je on osoben za ovu klimu. Od gajenih kultura dominiraju maslina i vinova loza.

Istorija

Patmos je naseljen još tokom praistorije. Međutim, ostrvo je kasnije bilo nenaseljeno duže razdoblje - od 6. veka p. n. e. do 1088. godine n. e. Te godine je monah Hristodul osnovao čuveni manastir Sv. Jovana Bogoslova. Masovnije doseljavanje na Patmos započelo je posle osvajanja Carigrada od strane Turaka, kada su brojne grčke izbeglice bežale sa kopna na zapad. Patmos je bio vekovima pod Osmanskim carstvom, ali je ostrvo zadržalo određene privilegije, i zahvaljujući razvoju trgovine doživelo procvat u 18. veku. Većina tradicionalnih „gospodskih“ kuća (grč. αρχοντικά arhondika) u Hori potiče iz ovog perioda. I pored toga mesni Grci se nisu mirili sa stranom vladavinom, pa se stanovništvo Patmosa uključilo u Grčki ustanak 20-ih godina 19. veka, ali nije bilo priključeno novoosnovanoj Grčkoj. 1912. godine ostrvo zaposeda Italija, koja ga gubi posle Drugog svetskog rata u korist Grčke. Propadanje ostrva bilo je neminovno u ovim turbulencijama 20. veka, ali se poslednjih decenija ovo donekle umanjilo razvojem turizma.

Stanovništvo

Glavno stanovništvo na Patmosu su Grci, pored nekolicine stranih doseljenika. Patmos spada u prilično gusto naseljena ostrva među značajinijim ostrvima Dodekaneza, a razvoj turizma tokom proteklih 20-ak godina doprineo je daljem prosperitetu ostrva i sprečavanju pada broja stanovnika.

Privreda

Danas se privreda Patmosa uglavnom zasniva na turizmu i pomorstvu. Za turizam na Patmosu karakteristično je hodočasništvo i razne kulturne i obrazovne manifestacije na ostrvu.

Galerija

• 
  Hora
• 
  Panorama, luka
• 
  Manastir Sv. Jovana Bogoslova
• 
  Pećina Apokalipse(ulaz)
• 
  Predeo
• 
  Patmos, Livadi
• 
  Patmos
• 
  Manastir, u pozadini vrh Pr. Ilije

Spoljašnje veze

• Zvanična stranica opštine Patmos
• Zvanična prezentacija bogoslovije Patmijada (na grčkom)