Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici
| Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Riđica |
| Opština | Sombor |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | Nepokretno kulturno dobro |
| Vreme nastanka | 1844 |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Pokrajinski zavod za zaštitu spomenika kulture Vojvodine |
| www | |
Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici, podignuta 1844. godine, nalazi se na teritoriji opštine Sombor, u Riđici, u Ulici Nikole Tesle broj 35. Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici, sa pokretnim stvarima u njoj koje su od posebnog kulturnog i istorijskog značaja, utvrđujen je za spomenik kulture.[1][2]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole je podignuta 1844. godine, kako svedoči zapis iznad zapadnog portala, prema projektu arhitekte Franca Gfelera.[1]
Crkva je prema predanju sazidana na mestu dve starije građevine. Pripada grupi klasicističkih sakralnih objekata podizanih početkom i sredinom 19. veka u Vojvodini.[2]
U podizanju crkve učestvovalo je sve stanovništvo, pa i spahija, a osvetio ju je somborski prota Kovačić Vasilije. Crkva nije bila ograđena, pa je usled toga bila izložena oštećenju i propadanju. Usled nebrige, nesloge i inata crkvenih otaca, staranje o crkvi je bilo loše. Pravoslavni prota iz Sentandreje, Čampar Stevan, rodom iz Riđice, videvši ovakvo stanje od svojih sredstava i prikupljenog dobrovoljnog priloga, kupio je gvozdenu ogradu i poslao je u Riđicu, 1912. godine. Ta ograda je bačena u portu iza crkve, gde je ležala punih dvadeset godina. Za vreme Prvog svetskog rata mađarske vlasti su skinule tri zvona sa crkve, tako da je ostalo samo jedno, najmanje crkveno zvono.[3]
U periodu između dva rata, od dobrovoljnih priloga i crkvenog poreza, crkva je popravljena, ograđena i pokrivena eternitom. Zasluge za uređenje i održavanje pravoslavne crkve u Riđici, pripala je ondašnjem službeniku, ruskom emigrantu, Mizikijević Vasiliju, koji je streljan od mađarskih okupatora 1941. godine.[3]
Izgled crkve[uredi | uredi izvor]
Crkva je jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom na istočnoj strani i zvonikom na zapadnom pročelju. Konstruktivni sklop čine masivni obodni zidovi i polukružni luci koji nose poluobličaste svodove. Dekor zapadne fasade čini rizalit sa portikom od jednostrukih pilastara nadvišenih timpanonom. Na bočnim fasadama su plitke, ravno završene niše u koje su smešteni prozori i južni ulaz u crkvu. Lukovima je unutrašnjost podeljena na tri traveja i oltarski prostor. Lukovi se oslanjaju na arhitrave i konzole. Dekoracija je umerena. Crkva je zidana je od opeke, omalterisana i okrečena.[2]
Dvoslivni krov je pokriven biber crepom, a piramidalna kapa zvonika limom. Ikonostas je oslikao Jovan Isajlović-Mlađi (1803–1885), unuk poznatog slikara Jovana Isajlovića-Starijeg. On je autor i ikona "Bogorodice" i "Sv. Save Srpskog", koje se nalaze na tronovima. Raspeće i prateće ikone treće zone ikonostasa pripadaju nepoznatom majstoru iz polovine 18. veka.[1][2]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „Odluka o utvrđivanju Srpske pravoslavne crkve Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici za spomenik kulture: 108/2005-3”. Pravno informacioni sistem republike Srbije. Pristupljeno 20. 11. 2020.
- ^ a b v g „Srpska pravoslavna crkva Prenosa moštiju Sv. Nikole u Riđici”. Kulturno nasleđe Republike Srbije. Pristupljeno 20. 11. 2020.[mrtva veza]
- ^ a b Milunović, Milorad (1986). Riđica sa okolinom - hronika. Sombor: Milunović Milorad. str. 43—46.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Spisak značajnih nepokretnih kulturnih dobara u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. jul 2020)
