Stara crkva u Goroviču
| Stara crkva u Goroviču | |
|---|---|
 Stara crkva | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Gorovič |
| Opština | Topola |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | crkva |
| Vreme nastanka | 14-15. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac |
| www | |
Stara crkva u Goroviču, naseljenom mestu na teritoriji opštine Topola, posvećena je Preobraženju Hristovom. Njeni ostaci nalaze se na seoskom groblju i o njoj nema nikakvih značajnijih pomena u istorijskim izvorima, što u velikoj meri otežava datovanje.[1]
Predanje[uredi | uredi izvor]
Po narodnom predanju, crkvu je podigao despot Stefan Lazarević uoči polaska na Nikopoljsku bitku 1396. godine. Sudeći po arhitektonskim odlikama i stilskim osobenostima, ona je svakako iz vremena o kome predanje govori, s kraja 14. ili početka 15. veka i pripada moravskoj graditeljskoj školi.
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Trikonhalne je osnove sa velikom polukružnom apsidom na istočnom delu i manjim bočnim pevnicama na severnoj i istočnoj strani. Izduženog je oblika sa pripratom dozidanom u 17. veku, a potom i prostranim egzonarteksom sagrađenim u 18. veku. Ukupne dimenzije crkve su 20m x 7m, sa visokim masivnim zidovima. Poluobličasti svod znatnog raspona očuvan je samo u oltarskom prostoru, iznad koga je deo dvovodnog krova pokrivenog limenom pokrivkom. Zidana je od lomljenog i pritesanog kamena, a unutrašnji zidovi su bili omalterisani i živopisani, ali je od tih živopisa ostao tek po koji fragment. Fasade su jednostavno obrađene bez dekorativne plastike, izuzev ukrasa na krovnom vencu i portalima. Kordonski venac je sastavljen od niza konzola i slepih arkada i prostire se celom dužinom severnog i južnog zida.
Do 19. veka crkva je bila u upotrebi, međutim, tada se u potpunosti urušila, a ikonostas je prenet u crkvu sela Saranova.
Galerija[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Stara crkva u Goroviču”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Pristupljeno 17. 6. 2018.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Pavlović D. St.(1956): Gorovič u: Arheološki spomenici i nalazišta u Srbiji, II Centralna Srbija, pp. 133-134, SANU, Beograd
- Radić, B., Pajkić P. (2007): Znamenitosti Šumadije, pp. 104, Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac, Kragujevac
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Zapuštena zadužbina despota Stefana: Molitve u korovu”. Novosti. Pristupljeno 4. 1. 2019.
- Čuvar istorije Srba: Crkva u kojoj se oženio Karađorđe, a vojska pričestila pre pohoda na Turke (B92, 29. oktobar 2022)
_Serbien.jpg)
