Staro Lanište

Staro Lanište
Staro Lanište;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Pomoravski
Grad	Jagodina
Stanovništvo
— 2022.	417
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 01′ 33″ S; 21° 15′ 10″ I / 44.025833° S; 21.252666° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	107 m
	Staro Lanište Staro Lanište na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	035
Registarska oznaka	JA

Staro Lanište je naseljeno mesto grada Jagodine u Pomoravskom okrugu. Prema popisu iz 2022. ima 417 stanovnika (prema popisu iz 2011. bilo je 460 stanovnika).^[1]

Istorija

U Laništu, na obodu sela u potesu „Gradac“, pronađeni su dokazi o postojanju ljudskih naselja iz vremena Tribala, na prelazu iz gvozdenog u bronzano doba. Današnje stanovništvo Laništa se uglavnom naselilo u vremenu Prvog srpskog ustanka, mada je selo postojalo i mnogo ranije, jer se pominje u više turskih popisa naseljenih mesta iz XVI veka, kao i austrijskom popisu iz 1718. godine, ugarskoj karti iz 1769. godine.. Pored Crkve Velikomučenice Marine, pronađeni su ostaci temelja iz XIII veka, iz vremena dinastije Nemanjića, kao i novac iz tog perioda. Prvo stanovništvo Laništa se naselilo u samoj blizini Velike Morave u potesu "Krive bare“, ali se zbog čestih poplava pomeralo dalje od reke, dok se jedan deo stanovništva naseljava na levoj obali reke Belice ispod brda. Tako da su se vremenom u Laništu formirale tri fizički odvojena dela sela, na desnoj obali reke Belice, Donja mala i na levoj obali Gornja mala i Obreška mala (nazvana po doseljenicima iz sela Obrež kod Varvarina). Nakon Drugog svetskog rata, opština Svetozarevo donosi odluku da se Lanište podeli na dva sela i to Novo Lanište (nastaje od Gornje Male i Obreške male) i Staro Lanište (nastaje od Donje male). Na popisu iz 1948. godine selo Lanište popisano je po prvi put odvojeno, kao Novo Lanište i Staro Lanište. Ova odluka SO Svetozarevo je ozvaničena u službenom glasniku NR Srbije,1955. godine.

Ovde se nalazi FK Napredak Staro Lanište.

Demografija

Selo Lanište, je odlukom SO Svetozarevo, na popisu 1948. godine, podeljeno na Novo Lanište i Staro Lanište, a 50-ih godina selo je i zvanično administrativno podeljeno. Prema popisu iz 1930. godine u zajedničkom selu Laništu je živelo 1.704 stanovnika.

U naselju Staro Lanište živi 483 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 45,3 godina (43,2 kod muškaraca i 47,6 kod žena). U naselju ima 184 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,04.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[2]
Godina	Stanovnika
1948.	780
1953.	823
1961.	769
1971.	674
1981.	629
1991.	607	593
2002.	560	581
2011.	460
2022.	417

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[3]

Srbi	558	99,64%
Makedonci	2	0,35%
nepoznato	0	0,0%

Godina popisa	1818.	1819.	1820.	1821.	1822.	1823.	1824/25.	1825.	1826.	1827.	1828.	1829.
Lanište (Staro i Novo) u popisima Jagodinske nahije — od 1818. do 1829.^[4]
Kuće	80	82	86	83	81	86	85	87	91	90	92	91
Poreske glave*	-	111	90	83	90	92	97	94	92	93	91	86
Aračke glave**	130	178	182	182	187	201	209	227	231	238	245	241
Poreske glave = Oženjeni muškarci \| * Aračke glave = Muškarci od 7 do 70 godina

Stanovništvo prema polu i starosti^[5]


	m	ž
?	4	11
80+	10	6
75—79	9	25
70—74	22	23
65—69	18	21
60—64	22	16
55—59	8	11
50—54	26	16
45—49	29	29
40—44	18	21
35—39	20	13
30—34	13	12
25—29	16	16
20—24	15	16
15—19	19	12
10—14	21	9
5—9	11	6
0—4	9	7
Prosek :	43,2	47,6

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	150	162	174	190	192	182	184

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	37	57	18	30	23	15	3	0	1	0	3,04

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	249	68	157	19	3	2
Ženski	248	38	157	45	7	1
UKUPNO	497	106	314	64	10	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	111	24	0	0	45
Ženski	60	27	0	0	12
UKUPNO	171	51	0	0	57
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	1	10	6	2	10
Ženski	0	1	4	2	4
UKUPNO	1	11	10	4	14
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	2	2	2
Ženski	0	1	0	3	3
UKUPNO	0	1	2	5	5
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	2	0	0	5
Ženski	2	0	0	1
UKUPNO	4	0	0	6

Reference

^ „Popis u Srbiji prema polu i starosti po naseljima” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ Popović, Ljubodrag. Zoran Marković, ur. Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823 (PDF). Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. ISBN 86-902609-5-1. Pristupljeno 12. 7. 2012.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] „Popis u Srbiji prema polu i starosti po naseljima” (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 1. 2024.

[2] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[3] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[Јагодинска_нахија_I-4] Popović, Ljubodrag. Zoran Marković, ur. Jagodinska nahija, knjiga prva 1815 —1823 (PDF). Jagodina: Istorijski arhiv Jagodina. ISBN 86-902609-5-1. Pristupljeno 12. 7. 2012.

[5] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]