Trpanj
Trpanj | |
|---|---|
 panorama Trpnja | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Dubrovačko-neretvanska |
| Opština | Trpanj |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 598 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 00′ 29″ S; 17° 16′ 11″ I / 43.00792475577148° S; 17.269843288422223° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 5 m |
  Trpanj Trpanj na karti Hrvatske | |
 Trpanj Trpanj na karti Dubrovačko-neretvanske županije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 20240 Trpanj |
| Pozivni broj | +385 20 |
| Veb-sajt | www |
Trpanj je naseljeno mesto i sedište opštine u Dubrovačko-neretvanskoj županiji, Republika Hrvatska.
Ime[uredi | uredi izvor]
Postoje više teorija o nastanku imena Trpanj. Po svom položaju smešteno je između škrapa i stena s jedne i brda s druge strane poput svrdla, koje Italijani zovu trappano. Možda je ime Trpnja i grčkog porekla u značenju srp, jer hridi koje stršeći iz mora zakljanjaju njegovo pristanište podsećaju na srp.
Postoji i teorija da je ime nastalo od glagola trpeti, onda su stanovnici ovog mjesta još u prvim njegovim počecima morali trpeti i zato što im priroda nije dala dovoljno plodne zemlje i prostrane ravnice na kojoj bi mogli razviti svoj poljoprivredni rad
Geografski položaj[uredi | uredi izvor]
Trpanj leži na severnoj obali poluostrva Pelješca u podnožju Ostrog Vrha (312 m i brda Vipera (ital. Monte Vipera) u narodu poznato kao Zmijsko brdo (631 m, između kojih se vijuga put u unutašnjost poluostrva. Mesto je svakodnevno povezano trajektnom linijom preko Neretvanskog kanala sa lukom Ploče.
Trpanj ima sve karakteristike sredozemne klime. Klima je blaga: srednja januarska temperatura je 7,2ºC, a julska 26,2ºC, sa 2.589 sunčanih sati godišnje.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Do teritorijalne reorganizacije u Hrvatskoj nalazio se u sastavu stare opštine Dubrovnik.
Ovaj prostor je bilo naseljen od praistorije, tako da su na padinama brežuljka Gradine koji dominira pristaništem, nađeni primerci praistorijske keramike ručne izrade koji, uz tragove Zidina koje su se zidale samo slaganjem kamena bez povezivanja malterom, ukazuju da je tu bilo naselje gradinskog tipa.
I na brežuljku sv. Roka nađeni su takođe praistorijskie tragovi na kojima je kasnije sazidana crkva.
Na trpanjskoj obali rimski osvajači zatekli su naselje ilirskih Plerejaca na padinama Gradine, a na vrhu tog brežuljka, u kasnoj antici, u početku 6. veka, kada Goti vladaju Dalmacijom, Vizantijski car Justinijan vodi borbu za ponovno osvajanje obale, te da bi osigurao pomorski put uz obalu podiže niz utvrđenja kao i trpanjsku Gradinu.
Trpanj ima značajno mesto u istoriji hrvatskog narodnog preporoda u Dalmaciji, jer je on bio prvo mesto u kojem je hrvatski jezik službeno stavljen ispred italijanskog, i to odlukom kojom trgovačke knjige moraju da se vode na hrvatskom jeziku.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 2011. godine, opština Trpanj je imala 721 stanovnika, od čega u samom Trpnju 598.
Opština Trpanj[uredi | uredi izvor]
| Broj stanovnika po popisima[1] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| 1.427 | 1.450 | 1.474 | 1.476 | 1.318 | 1.275 | 1.305 | 1.281 | 1.115 | 1.151 | 1.203 | 1.090 | 1.047 | 871 | 871 | 721 |
Napomena: Nastala iz stare opštine Dubrovnik.
Trpanj (naseljeno mesto)[uredi | uredi izvor]
| Broj stanovnika po popisima[1] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| 696 | 723 | 769 | 748 | 717 | 649 | 645 | 649 | 582 | 612 | 652 | 623 | 676 | 660 | 707 | 598 |
Popis 1991.[uredi | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Trpanj je imalo 660 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Privreda[uredi | uredi izvor]
Privreda je zasnovana na poljoprivredi, vinogradarstvu, ribarstvu i turizmu. Tu su zbog blage klime povoljni uslovi za vegetaciju i poljoprivredne kulture, vinogradarstvo i maslinarstvo. Karakteristično voće za ovo područje su bademi, orasi, narandže, mandarine, limuni, smokve, nar, grožđe i kivi.
Kulturno istorijski spomenici[uredi | uredi izvor]
- Gradina,
- Crkva sv. Petra i Pavla (1657)
- Crkva Gosle od Karmela (1645)
- Crkva sv. Antuna (1695)
- Crkva sv, Roka (17. vek)
- Crkva sv. Nikole (1840)
Praznik mesta[uredi | uredi izvor]
Trpnjem dominira kip Gospe Zvijezde Mora podignut na lukobranu ispred luke — kao zavet moreplovcima iz Trpnja koji su plovili svetskim morima. Na praznik Velike Gospe 15. avgusta narodne fešte, stanovnici Trpnja i okoline prelaze brodićima i čamcima do lukobrana, kako bi na moru prisustvovali svečanoj misi koja se održava ispred kipa Gospe.
Sport[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- [1] Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Trpanj.com Arhivirano na sajtu Wayback Machine (31. januar 2011) (Fotografije Trpnjaj)
- PeljesacInfo-Trpanj (jezik: hrvatski)
- Trpanj Turistička zajednica Trpanj (jezik: engleski) (jezik: hrvatski)
- Trpanj info (jezik: engleski) (jezik: hrvatski)
- Hotel Faraon ***, Trpanj
- Trpanj Net (jezik: engleski)
- Trpanj na You Tube
