Čestereg
Čestereg | |
|---|---|
 Centar naselja Čestereg | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Srednjobanatski |
| Opština | Žitište |
| Stanovništvo | |
| — 2022. |  879 |
| — gustina | 72/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 33′ 46″ S; 20° 31′ 54″ I / 45.562911° S; 20.531556° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 83 m |
| Površina | 12,2 km2 |
.svg)  Čestereg Čestereg na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 23215 |
| Pozivni broj | 023 |
| Registarska oznaka | ZR |
Čestereg (mađ. Csősztelek, nem. Tschesterek, Neuhatzfeld) je naselje u opštini Žitište, u Srednjobanatskom upravnom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2022. bilo je 879 stanovnika.
Položaj
[uredi | uredi izvor]
Na Lesno-peščanoj gredi severno od Žitišta i jugozapadno od Banatskog Karađorđeva nalazi se Čestereg. Kroz naselje prolazi državni put IB reda 12, a do 1963. godine prolazila je pruga uskog koloseka. S obzirom da se Čestereg nalazi na međunarodnom putu i da je izgrađen na 83 m nadmorske visine (nekoliko metara više od okolnog terena) može se reći da Čestereg ima veoma dobar položaj i lokaciju.
Istorija
[uredi | uredi izvor]
O postojanju naseobina na mestu današnjeg sela Česterega, svedoče iskopine iz doba neolita. Toponim ceztureg (reka) prvi put pominje pisar ugarskog kralja Bale III Anonimus u XII veku. On je zabeležio da su ugarski vojnici na pohodu ka jugu posle prelaska Tise došli do reke Cestureg, koji se po njemu ulivao u Begej. Kasnije od osnovice tog toponima menjanjem ili dodavanjem 1-2 slova ili kao poseban toponim najčešće pominje Csoztelek što se može prevesti kao naselje poljskih čuvara.
Prvi stanovnici su bili Mađari, a potom, za vreme austro-turskih ratova selo je potpuno opustelo. Na karti iz 1723. godine zabeleženo je kao nenaseljena pustara. 1800-te godine pustaru je kupio zemljoposednik Jozef Čekonjić, koji je u mesto doselio Mađare iz Čongradske županije.
Do Česterega su u leto 1863. godine stigli skakavci. Pravili su štetu usevima noću, kad zahladi, a danju bi popadali po zemlji. Narod je metlama tada po danu skupljao i uništavao tu štetočinu. Dnevno je po 300 kibli skakavaca bilo ubijeno i zakopavano u zemlju (jame).[1]
Nemci se takođe doseljavaju početkom XIX veka. Proslavili su maja 1929. godine "stogodišnjicu" od doseljavanja.[2] Selo je predvođeno knezom Ferdinandom Hegerom organizovalo veliku svečanost.[3] Vredni nemački napoličari su neplodno ritsko zemljište pretvorili u plodno i uređeno. Prvo su uzimali zemlju u zakup od grofa Čekonjića, krajem XIX veka ekonomski ojačani otkupljuju zemlju od Čekonjića.
Od 1950. do 1955. godine selo je nosilo naziv Kardeljevo.
Demografija
[uredi | uredi izvor]Prema popisu od 1869. godine u Česteregu je zabeleženo 2.005 stanovnika. Za razliku od većine naselja u opštini gde stanovništvo stagnira ili opada, tokom XIX veka u Česteregu je zabeleženo znatno povećanje stanovništva. Godine 1900. zabeležen je najveći broj od 2.767 stanovnika. Posle Prvog svetskog rata broj stanovnika je počeo da opada, tako da je 1931. godine zabeleženo svega 1982 lica što je za 544 stanovnika manje u odnosu na 1921. godinu. Pred oslobodilačkom vojskom su svi Nemci izbegli, pošto su uglavnom sarađivali s okupatorom. Samo je jedna porodica sarađivala s pokretom otpora.[traži se izvor] Na nemačka imanja su se naselili kolonisti, po završetku Drugog svetskog rata, tokom 1945-1946. godine, iz Bosne i Hercegovine. Tada se znatno povećao broj stanovnika.
U naselju Čestereg sada živi 1128 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,8 godina (40,0 kod muškaraca i 43,4 kod žena). U naselju ima 511 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,72.
Ovo naselje je naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u drugoj polovini 20. veka je prisutan konstantan pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 2 | 1 | ||
| 80+ | 11 | 13 | ||
| 75—79 | 11 | 36 | ||
| 70—74 | 29 | 48 | ||
| 65—69 | 38 | 58 | ||
| 60—64 | 58 | 56 | ||
| 55—59 | 42 | 40 | ||
| 50—54 | 50 | 58 | ||
| 45—49 | 55 | 59 | ||
| 40—44 | 35 | 33 | ||
| 35—39 | 56 | 49 | ||
| 30—34 | 52 | 44 | ||
| 25—29 | 43 | 42 | ||
| 20—24 | 47 | 35 | ||
| 15—19 | 41 | 46 | ||
| 10—14 | 41 | 40 | ||
| 5—9 | 32 | 39 | ||
| 0—4 | 27 | 24 | ||
| Prosek : | 40,0 | 43,4 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 570 | 180 | 336 | 39 | 14 | 1 |
| Ženski | 618 | 103 | 343 | 148 | 24 | 0 |
| UKUPNO | 1.188 | 283 | 679 | 187 | 38 | 1 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 252 | 48 | 0 | 10 | 102 |
| Ženski | 181 | 22 | 0 | 0 | 94 |
| UKUPNO | 433 | 70 | 0 | 10 | 196 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 9 | 27 | 8 | 10 | 13 |
| Ženski | 0 | 1 | 24 | 4 | 2 |
| UKUPNO | 9 | 28 | 32 | 14 | 15 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 0 | 3 | 14 | 5 | 2 |
| Ženski | 2 | 1 | 8 | 12 | 10 |
| UKUPNO | 2 | 4 | 22 | 17 | 12 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 1 | 0 | 0 | 0 | |
| Ženski | 0 | 0 | 0 | 1 | |
| UKUPNO | 1 | 0 | 0 | 1 | |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1863. godine
- ^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1929.
- ^ "Politika", Beograd 21. maj 1929. godine
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
