Pređi na sadržaj

Vulpavus

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

 Vulpavus 
(parafiletski rod)
Vremenski raspon: 54.9–46.2 Ma
rani do srednji eocen
Naučna klasifikacija e
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Mammalia
Kladus: Pan-Carnivora
Kladus: Carnivoramorpha
Kladus: Carnivoraformes
Rod: Vulpavus
Marsh, 1871
Tipska vrsta
Vulpavus palustris
Marsh, 1871
Vrste
  • Vulpavus australis
  • Vulpavus canavus
  • Vulpavus completus
  • Vulpavus farsonensis
  • Vulpavus palustris
  • Vulpavus profectus
  • Podrod: †Phlaodectes
    • Vulpavus ovatus
Sinonimi[1]
sinonimi vrste:
  • V. australis:
    • Vulpavus asius (Gazin, 1952)[2]
  • V. canavus:
    • Miacis brevirostris (Cope, 1881)
    • Miacis canavus (Cope, 1881)
    • Prodaphaenus canavus (Wortman, 1901)[3]
    • Uintacyon brevirostris (Matthew, 1899)[4]
    • Uintacyon canavus (Matthew, 1899)
  • V. ovatus:
    • Phlaodectes ovatus (Matthew, 1909)

Vulpavus (Vulpavus — „predak lisica”) je izumrli parafiletski rod placentalni sisara iz kladusa Carnivoraformes, koji je u periodu od ranog do srednjeg eocena nastanjivao područje Sjeverne Amerike.[5][6][7]

Etimologija naziva[uredi | uredi izvor]

Rod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Vulpavus
  • roda lisica Vulpes
  • i latinske riječi avus (lat. avus), koja znači predak ili starac
predak lisica[8]
Podrod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Phlaodectes
  • starogrčke riječi flaos (stgrč. φλάω), koja znači drobiti sa zubima
  • i starogrčke riječi diktis (stgrč. δήκτης), koja znači onaj koji grize
onaj koji grize i drobiti zubima
Vrste: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
V. australis
  • roda Vulpavus
  • i latinske riječi australis (lat. australis), koja znači južni
južni Vulpavus
V. canavus
  • roda Vulpavus
  • roda pasa Canis
  • i latinske riječi avus (lat. avus), koja znači predak ili starac
pseći predak lisica
V. completus
  • roda Vulpavus
  • i latinske riječi kompletus (lat. completus), koja znači čitavo
čitavi Vulpavus
V. farsonensis farsonski Vulpavus
V. ovatus
  • roda Vulpavus
  • i latinske riječi ovatus (lat. ovatus), koja znači jajolik
jajoliki Vulpavus
V. palustris
  • roda Vulpavus
  • i latinske riječi paluster (lat. paluster), koja znači morvarno
močvarni Vulpavus
V. profectus
  • roda Vulpavus
  • i latinske riječi profektus (lat. profectus), koja znači napredno
napredni Vulpavus

Opis[uredi | uredi izvor]

Vrste iz parafiletskog roda Vulpavus su bile mali kopneni svaštojedi koji su u prošlosti Sjeverne Amerike nastanjivale kišne šume i plavne ravnice. Tu su ove vrste vrebale i lovile svoj plijen na tlu i na drveću. Ove vrste su se hranile insektima, glodarima i drugim malim životinjama, ali i sa jajima i voćem. Vrste iz roda Vulpavus su u prosjeku težile oko 1,20 kg i dostizale dužinu od 60 do 90 cm. Vrsta Vulpavus palustris je težila između 2,14 do 2,85 kg, i zapremina mozga u lobanji kod ove vrste je iznosila 10,6 ml.[9] Vrsta Vulpavus canavus je dostizala veličinu sive lisice. Ove vrste su bile lake građe, slično kao kune, mungosi i cibetke. Imale su dugo i vitko tijelo sa dugim repom, zašiljeni oblik glave sa oštrim zubima za rezanje mesa u vilicama. Zglobovi i kosti udova kod vrsta iz roda Vulpavus su bili savitljivi, snažni i pokretni, i omogućavali su im da se penju po drveću. Takođe su imali zakrivnjene i oštre kandže.

donja vilica vrste Vulpavus australis
ilustracija donje vilice
vrste Vulpavus canavus
ilustracija donje vilice vrste Vulpavus palustris
lobanje vrste Vulpavus profectus
kostur vrste Vulpavus ovatus
rekonstrukcija izgleda vrste Vulpavus ovatus

Sistematika[uredi | uredi izvor]

Istorija klasifikacije[uredi | uredi izvor]

Rod Vulpavus je u prošlosti bio uvrštavan unutar izumrle porodice Miacidae, ali je kasnije prepoznat kao predstavnik kladusa Carnivoraformes.

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Rod:  Vulpavus (parafiletski rod) (Marsh, 1871)
Podrod: Vrste: Rasprostranjenost fosila
i lokacija:
Vremenski
raspon:
V. australis (Matthew & Granger, 1915)[10]  SAD (Vajoming, Kolorado i Novi Meksiko) 53,0 do 50,5 mil. god.
V. canavus (Cope, 1881)[11]  SAD (Vajoming i Kolorado) 52,4 do 50,0 mil. god.
V. completus (Matthew, 1909)[12]  SAD (Vajoming) 50,0 do 49,2 mil. god.
V. farsonensis (Gunnell, 1998)[13]  SAD (Vajoming) 50,0 do 49,2 mil. god.
V. palustris (Marsh, 1871)[14]  SAD (Vajoming) 50,0 do 49,2 mil. god.
V. profectus (Matthew, 1909)  SAD (Vajoming) 50,0 do 47,0 mil. god.
Phlaodectes
(Matthew, 1909)
V. ovatus (Matthew, 1909)  SAD (Vajoming) 50,0 do 47,0 mil. god.

Filogenija[uredi | uredi izvor]

Dolje prikazan kladogram predstavlja filogenetske veze parafiletskog roda Vulpavus.[15][16][17][18]

 Carnivoramorpha 
 †Viverravidae 

Viverravoidea

 ? 

Carnivoramorpha sp. (UALVP 50993 & UALVP 50994)

 ? 

Ravenictis

 sensu lato 
 ? 

Carnivoramorpha sp. (UALVP 31176)

 ? 

Carnivoramorpha sp. (USNM 538395)

 ? 

"Sinopa" insectivorus

 Carnivoraformes 
 Kladus "B" 

Eogale

 ? 

"Miacis" sp. (CM 67873 & CM 77299)

Gracilocyon igniculus

Gracilocyon winkleri

Gracilocyon solei

 †Gracilocyon 
 ? 

Gracilocyon sp. (Jibou, Romania)

Gracilocyon rosei

Gracilocyon rundlei

Paramiacis

Paroodectes

 †Oodectes jepseni 

 †Oodectes 

 †Oodectes herpestoides 

 †Oodectes proximus 

 †Oodectes pugnax 

 †Uintacyon hookeri 

 †Uintacyon rudis 

 †Uintacyon 

 †Uintacyon massetericus 

 †Uintacyon vorax 

 †Uintacyon asodes 

 †Uintacyon edax 

 †Uintacyon acutus 

 †Uintacyon jugulans 

 †Uintacyon gingerichi 

Xinyuictis

Zodiocyon

Miocyon

Simamphicyon

 †Uintacyon sp. (USGS 1983) 

Messelogale

Quercygalidae

 Kladus "C" 

Palaearctonyx

 (†Phlaodectes

Vulpavus ovatus

Vulpavus profectus

Vulpavus australis

Vulpavus canavus

Vulpavus completus

 †Vulpavus 

Vulpavus farsonensis

Vulpavus palustris

Vassacyon

Dormaalocyon

"Miacis" exiguus

"Miacis" deutschi

 ? 

Africtis

 ? 

Carnivoraformes undet. Genus B

Dawsonicyon

 ? 

"Miacis" boqinghensis

 ? 

"Miacis" hookwayi

"Miacis" latidens

"Miacis" petilus

 ? 

Carnivoraformes undet. Genus A

Miacis

 Kladus "D" 

Lycarion

"Miacis" hargeri

 ? 

Ceruttia

 ? 

"Miacis" invictus

"Miacis" lushiensis

Neovulpavus

Harpalodon

Procynodictis

Prodaphaenus

 ? 

Walshius

"Miacis" gracilis

Tapocyon

Carnivora (sensu stricto)

 †Gracilocyon/Oodectes grupa 
 †Vulpavus grupa 
 (Carnivora [sensu lato]) 

Vremenska rasprostranjenst parafiletskog roda Vulpavus unutar kladusa Carnivoraformes[uredi | uredi izvor]

FalcatipesAfrictisMiacis hookwayiMiacis boqinghensisCarnivoraformes undet. Genus BDawsonicyonCeruttiaMiacis lushiensisMiacis invictusNeovulpavusLycarionMiacis hargeriProdaphaenusWalshiusHarpalodonProcynodictisTapocyonMiacis gracilisZveriCarnivoraformes undet. Genus AMiacisMiacis latidensMiacis petilusMiacis deutschiMiacis exiguusDormaalocyonPalaearctonyxPhlaodectesVassacyonSimamphicyonMiocyonUintacyonUintacyonUintacyonUintacyonUintacyonUintacyonMesselogaleUintacyonQuercygaleUintacyonXinyuictisZodiocyonUintacyonUintacyonOodectesOodectesOodectesParamiacisParoodectesOodectesGracilocyonGracilocyonMiacis sp. (CM 67873)EogaleGracilocyonGracilocyonGracilocyonGracilocyonFanerozoikKenozoikKvartarNeogenPaleogenPliocenMiocenOligocenEocenPaleocenMessinianTortonianSerravallianLanghianBurdigalianAquitanianChattianRupelianPriabonianBartonianLutetianYpresianThanetian

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ J. Alroy. (2002.) "Synonymies and reidentifications of North American fossil mammals."
  2. ^ C. L. Gazin (1952.) "The Lower Eocene Knight Formation Of Western Wyoming and Its Mammalian Faunas." Smithsonian Miscellaneous Collections 117(18):1-82
  3. ^ J. L. Wortman (1901.) "Studies of Eocene Mammalia in the Marsh Collection, Peabody Museum." The American Journal of Science, series 4 12:193-206
  4. ^ J. L. Wortman and W. D. Matthew (1899.) "A provisional classification of the fresh-water Tertiary of the West." Bulletin of the American Museum of Natural History 12:19-75
  5. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11012-9. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  6. ^ J. J. Flynn (1998.) "Early Cenozoic Carnivora ("Miacoidea")." In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.) "Evolution of Tertiary Mammals of North America. Volume 1: Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulatelike Mammals." Cambridge University Press, Cambridge. ISBN 9780521355193
  7. ^ Tomiya, Susumu (2011). „A new basal caniform (Mammalia: Carnivora) from the Middle Eocene of North America and remarks on the phylogeny of early carnivorans”. PLoS ONE. 6 (9): e24146. PMC 3173397Slobodan pristup. PMID 21935380. doi:10.1371/journal.pone.0024146. 
  8. ^ Palmer, Theodore Sherman (1904). Index Generum Mammalium: A List of the Genera and Families of Mammals (na jeziku: engleski). U.S. Government Printing Office. 
  9. ^ Flink, T.; Cote, S. (2021). „The neurocranium of Ekweeconfractus amorui gen. et sp. nov. (Hyaenodonta, Mammalia) and the evolution of the brain in some hyaenodontan carnivores”. Journal of Vertebrate Paleontology. 41 (2): e1927748. doi:10.1080/02724634.2021.1927748. 
  10. ^ W. D. Matthew and W. Granger (1915.) "A revision of the Lower Eocene Wasatch and Wind River faunas." Bulletin of the American Museum of Natural History 34(1):1-103
  11. ^ E. D. Cope (1881.) "On the Vertebrata of the Wind River Eocene beds of Wyoming." Bulletin of the United States Geological and Geographical Survey 6(1):183-202
  12. ^ W. D. Matthew (1909.) "The Carnivora and Insectivora of the Bridger Basin, middle Eocene." Memoirs of the American Museum of Natural History 9:289-567
  13. ^ G. F. Gunnell (1998.) "Mammalian Fauna From the Lower Bridger Formation (Bridger A, Early Middle Eocene) of the Southern Green River Basin, Wyoming." Contributions from the Museum of Paleontology, University of Michigan 30(3):83-130
  14. ^ O. C. Marsh (1871.) "Notice of some new fossil mammals and birds from the Tertiary formation of the West." Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. februar 2022) American Journal of Science 2(8):120-127
  15. ^ Flynn, John J.; Finarelli, John A.; Spaulding, Michelle (2010). „Phylogeny of the Carnivora and Carnivoramorpha, and the use of the fossil record to enhance understanding of evolutionary transformations”. Ur.: Goswami, Anjali; Friscia, Anthony. Carnivoran evolution. New views on phylogeny, form and function. Cambridge University Press. str. 25–63. ISBN 9781139193436. doi:10.1017/CBO9781139193436.003. 
  16. ^ Solé, Floréal; Smith, Richard; Coillot, Tiphaine; de Bast, Eric; Smith, Thierry (2014). „Dental and tarsal anatomy of Miacis latouri and a phylogenetic analysis of the earliest carnivoraforms (Mammalia, Carnivoramorpha)”. Journal of Vertebrate Paleontology. 34 (1): 1—21. ISSN 0272-4634. doi:10.1080/02724634.2013.793195. 
  17. ^ Solé, Floréal; Smith, Thierry; De Bast, Eric; Codrea, Vlad; Gheerbrant, Emmanuel (2016). „New carnivoraforms from the latest Paleocene of Europe and their bearing on the origin and radiation of Carnivoraformes (Carnivoramorpha, Mammalia)”. Journal of Vertebrate Paleontology. 36 (2): e1082480. ISSN 0272-4634. doi:10.1080/02724634.2016.1082480. 
  18. ^ Tomiya, S.; Zack, S. P.; Spaulding, M.; Flynn, J. J. (2021). „Carnivorous mammals from the middle Eocene Washakie Formation, Wyoming, USA, and their diversity trajectory in a post-warming world”. Journal of Paleontology. 95 (Supplement S82): 1—115. doi:10.1017/jpa.2020.74. 

Literatura[uredi | uredi izvor]