Zgrada u Ul. Veljka Dugoševića br. 102 u Golupcu
| Zgrada u Ul. Veljka Dugoševića br. 102 | |
|---|---|
 Zgrada u Ul. Veljka Dugoševića br. 102 u Golupcu | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Golubac |
| Opština | Golubac |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1890. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture |
| spomenicikulture | |
Zgrada u Ul. Veljka Dugoševića br. 102 se nalazi u Golupcu, u glavnoj ulici koja sada nosi naziv Golubački trg. Zgrada je podignuta 1890. i 1891. godine, popularno je nazvana „Kosač”, bila je kuća žitarskog trgovca Alekse Popovića i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.[1]
Arhitektura i položaj zgrade[uredi | uredi izvor]
Zgrada je podignuta u nizu, na uličnoj regulaciji, kao reprezentativna građevina za ovu sredinu. Projektovana je po strogim principima akademizma, sa bogatom arhitektonskom i dekorativnom plastikom na uličnoj fasadi. Pravougaone je osnove, dimenzija 21m x 11,70m. Zgrada ima suteren, visoko prizemlje i tavan. Zidana je opekom na temeljima od kamena, krov je na dve vode i pokriven biber crepom.
Projektovana je po principu stroge simetrije, kako u osnovi, tako i u rešavanju ulične fasade, s tim što je u istočnom delu zgrade formiran kolski prolaz koji vodi u dvorište. U stambene prostorije se ulazi iz dvorišta, preko dvokrakog stepeništa. U visokom prizemlju smešteni su prostrani ulazni hol, svečana sala i četiri sobe, dok se iz hola ulazi u podrum i tavan. Ulična fasada ima rustično obrađenu visoku soklu, dok je zona sa sedam prozora izdeljena pilastrima sa kapitelima nalik korintskim. Prozori su nadvišeni timpanonima, a ispod svakog je polje sa girlandom u reljefu. Iznad bogato profilisanog krovnog venca postavljene su tri simetrično raspoređene atike. Na vrhove bočnih atika smeštena je po jedna ležeća figura lava, dok centralna nosi skulpturu „Kosača” koja simbolizuje zemljoradnju.
Već dugi niz godina u ovoj zgradi se nalaze poslovne prostorije Zemljoradničke zadruge, a nedavno je urađena sanacija ulične fasade u okviru projekta pomoći grada Beograda nerazvijenim opštinama. U istoj ulici nalazi se i kuća Vićentija Nedeljkovića iz 1893. godine, kojoj je kuća Popovića verovatno poslužila kao uzor. Obe zgrade su rađene u istom maniru, sa slično rešenim uličnim fasadama, tako da odaju utisak zgrada „u ogledalu“.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Zgrada u Ul. Veljka Dugoševića br. 102 u Golupcu”. Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture. Pristupljeno 29. 7. 2022.
