Lebane

Koordinate: 42° 55′ 16″ S; 21° 44′ 09″ I / 42.921° S; 21.735833° I / 42.921; 21.735833
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Ukoliko ste tražili naselje u gradu Prištini, pogledajte članak Lebane (Priština).
Lebane
Panorama Lebana
Grb
Grb
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugJablanički
OpštinaLebane
Stanovništvo
 — 2022.8.025
Geografske karakteristike
Koordinate42° 55′ 16″ S; 21° 44′ 09″ I / 42.921° S; 21.735833° I / 42.921; 21.735833
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Lebane na karti Srbije
Lebane
Lebane
Lebane na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj16230
Pozivni broj016
Registarska oznakaLB

Lebane je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Jablaničkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 8.025 stanovnika.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Od godine 1882. Lebane je sedište Lebanske opštine. Čine je 22 sela sa 476 kuća, od kojih su polovina Srbi doseljenici a polovina Arnauti.[1]

Geografija[uredi | uredi izvor]

Centar grada je na nadmorskoj visini od 275,2 m, što je ujedno i najniža tačka u gradu, dok najviša tačka (vrh brda Čukljenik) leži na visini od 432 m. Sa svojom površinom od 337 km2, Lebane spada u opštine srednje veličine.

Grad je smešten na ušću Šumanke (Šumanske reke) u Jablanicu, koja u daljem toku prolazi kroz Leskovačko polje i poznata je kao najveća sušica u Srbiji (presušuje u letnjim i zimskim mesecima). Lebane se nalazi na magistralnom putu Leskovac – Priština, 21 km jugozapadno od Leskovca, koji je središte Jablaničkog okruga.

Lebane spaja Južno Pomoravlje sa Kosovom i Metohijom, a time i čitav jugoistok Srbije sa Jadranskim morem, što ga je (pre NATO agresije) činilo značajnom tranzitnom zonom. Na povoljan geografski položaj opštine utiče i njena blizina Nišu, koji predstavlja jedno od glavnih saobraćajnih čvorišta Evrope i granici Srbije sa Severnom Makedonijom, ali i relativna blizina auto-puta (20 km).

Najbliži susedi Lebana su opštine: Medveđa, Bojnik i Leskovac.

Udaljenost od značajnijih srpskih gradova:

Kulturno-istorijski spomenici[uredi | uredi izvor]

Najznačajniji istorijski spomenik u blizini grada je Caričin Grad. Smešten 7 km od Lebana, on predstavlja ostatke ranog vizantijskog grada Justinijana Prima. Grad je sagradio car Justinijan I, na mestu svog rođenja. Caričin grad je najznačajnija turistička atrakcija Lebana, ali ne i jedina. Među posećenijim lokacijama je i Radan planina, koja obiluje brojnim prirodnim fenomenima: Đavolja Varoš, Delivode, voda koja prividno teče uzvodno itd.

Ovde se nalazi Osnovna škola Vuk Karadžić (Lebane).
Ovde se nalaze Zapis krst kod crkve (Lebane) i Zapis hrast (Lebane).

Privreda[uredi | uredi izvor]

Lebane raskrsnica

Opština Lebane spada u najnerazvijenije opštine u Srbiji. Od poljoprivrede najrazvijenije je povrtarstvo i ratarstvo. Nekad intenzivna industrija tokom devedesetih skoro da je prestala da postoji. Gotovo su ugašeni nekadašnji giganti − tekstilna industrija "15. maj − Eksportekst“, „Trikotaža“, „Kožara“, metalska industrija "1. maj“, "8. novembar“, „Polet“, „DGP Radan“, „Zdravlje - Pogon tube i doze“.

Sport[uredi | uredi izvor]

Od sportskih klubova u opštini, najpoznatiji su FK Radan, koji je novembra 2006. god. proslavio 80 godina od osnivanja, i klubovi RK Radan, OK Radan i opštinski Ženski odbojkaški klub.[2] Od košarkaških klubova postoji privatni klub "Playmaker", koji je ujedno i škola košarke, dok je opštinski KK Radan već godinama nepostojeći. Tokom 2006. godine bila je aktuelna inicijativa da se osnuje opštinski atletski klub, ali opšta nezainteresovanost i nedostatak sportskih terena i hale su bili prepreka. Od ostalih sportova postoji opštinski karate klub KK Radan i nekoliko privatnih škola borilačkih veština.

Demografija[uredi | uredi izvor]

Pravoslavna crkva u Lebanu

U naselju Lebane živi 7575 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 36,1 godina (35,3 kod muškaraca i 36,8 kod žena). U naselju ima 3046 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,28.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Demografija[3]
Godina Stanovnika
1948. 1.975
1953. 2.103
1961. 2.617
1971. 5.889
1981. 7.966
1991. 9.528 9.424
2002. 10.004 10.277
2011. 9.272
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[4]
Srbi
  
 9.241 92,37%
Romi
  
 617 6,16%
Crnogorci
  
 17 0,16%
Makedonci
  
 15 0,14%
Jugosloveni
  
 4 0,03%
Hrvati
  
 3 0,02%
Bugari
  
 3 0,02%
Slovenci
  
 2 0,01%
Rusini
  
 1 0,00%
Mađari
  
 1 0,00%
Albanci
  
 1 0,00%
nepoznato
  
 16 0,15%


Stanovništvo prema polu i starosti[5]
m
ž
? 52
  
  
 77
80+ 33
  
  
 68
75—79 63
  
  
 111
70—74 123
  
  
 168
65—69 178
  
  
 215
60—64 236
  
  
 260
55—59 283
  
  
 291
50—54 407
  
  
 421
45—49 379
  
  
 356
40—44 354
  
  
 329
35—39 350
  
  
 364
30—34 375
  
  
 379
25—29 389
  
  
 370
20—24 317
  
  
 325
15—19 386
  
  
 377
10—14 371
  
  
 379
5—9 346
  
  
 314
0—4 271
  
  
 287
Prosek : 35,3 36,8
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 523 492 738 1.734 2.263 2.685 3.046
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 344 690 596 882 317 169 34 6 4 4 3,28
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 3.925 1.039 2.681 141 57 7
Ženski 4.111 709 2.750 475 169 8
UKUPNO 8.036 1.748 5.431 616 226 15
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 1.983 105 0 5 565
Ženski 1.374 34 0 0 651
UKUPNO 3.357 139 0 5 1.216
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 46 306 197 69 53
Ženski 10 31 158 56 11
UKUPNO 56 337 355 125 64
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 6 30 173 120 66
Ženski 11 21 64 118 123
UKUPNO 17 51 237 238 189
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 44 0 0 198
Ženski 20 1 0 65
UKUPNO 64 1 0 263

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Težak", Beograd 1882. godine
  2. ^ „Najbolji u sportu u Lebanu | OPŠTINA LEBANE”. www.lebane.ls.gov.rs (na jeziku: srpski). 2015-12-27. Pristupljeno 2024-01-22. 
  3. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  4. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  5. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Лебане&oldid=27245167”