Nacionalni muzej palate u Tajpeju

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Nacionalni muzej palate u Tajpeju
Nacionalni muzej palate u Tajpeju
Osnivanje10. oktobar 1925 u Pekingu, 12. novembar 1965 u Tajpeju
LokacijaTajpej
Vrstamuzej
Kolekcija698,649, april 2019
PosetiociSeverni ogranak: 4,436,118 (2017)

Nacionalni muzej palate, u Tajpeju i Tajbau, u okrugu Čiaji, Tajvan, ima stalnu kolekciju od gotovo 700.000 komada drevnih kineskih carskih artefakata i umetničkih dela, što ga čini jednim od najvećih tog tipa na svetu. Zbirka obuhvata 8.000 godina istorije kineske umetnosti od neolita do savremene.[1] Veći deo kolekcije čine visoko-kvalitetni komadi koje su sakupili kineski carevi. Nacionalni muzej palate deli svoje korene sa Muzejom palate u Zabranjenom gradu, čija je obimna kolekcija umetničkih dela i artefakata izgrađena na osnovu imperijalnih kolekcija dinastija Ming i Ćing.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Blago Nacionalnog muzeja palate koje je sklanjano od japanskih snaga 1930-ih

Osnivanje u Pekingu i preseljenje[uredi | uredi izvor]

Nacionalne muzej palate prvobitno je osnovan kao Muzej palate u Zabranjenom gradu 10. oktobra 1925. godine, ubrzo nakon proterivanja Pu Jia,[2][3] poslednjeg kineskog cara, iz Zabranjenog grada, od strane ratnog vojskovođe Feng Juksianga (Feng Yuxiang). Predmeti u muzeju sastojali su se od dragocenosti nekadašnje carske porodice.

1931, ubrzo nakon incidenta u Mukdenu, Nacionalistička vlada generalisimusa Čang Kaj Šeka naredila je muzeju da izvrši pripreme za evakuaciju njegovih najdragocenijih dela iz grada kako bi se sprečilo da padnu u ruke carske japanske vojske. Kao rezultat toga, od 6. februara do 15. maja 1933. godine 13.491 sanduka Muzeja palate i 6.066 sanduka predmeta iz izložbenog ureda za antičke umetnine, letnje palate i carske akademije Hanlin preseljeni su u pet grupa u Šangaj.[4] Godine 1936. zbirka je preseljena u Nanđing nakon završetka izgradnje skladišta u taoističkom manastiru Čaotian (Chaotian) palati.[5] Kako je carska japanska vojska napredovala dalje u unutrašnjosti tokom Drugog kinesko-japanskog rata, koji se pretopio u veći sukob Drugog svetskog rata, kolekcija je premeštena ka zapadu, tri puta na nekoliko mesta, uključujući Anšun i Lešan do predaje Japana 1945. godine. 1947. godine vraćen je u skladište Nanđing.

Evakuacija na Tajvan[uredi | uredi izvor]

Kineski građanski rat nastavio se nakon predaje Japanaca, što je na kraju rezultiralo odlukom generalisimusa Čang Kaj Šeka da evakuiše umetničke predmete na Tajvan, koji je bio pod kontrolom Kine 1945. Kada su se 1948. godine pogoršale borbe između komunističke i nacionalističke vojske, Nacionalni muzej palate u Pekingu i drugih pet institucija doneli su odluku da neke od najcenjenijih predmeta pošalju na Tajvan.[6] Han Li Vu (Han Lih-wu), kasniji direktor muzeja, nadgledao je transport nekih zbirki od Nanđinga do luke u Kilungu (Keelung), Tajvan, u periodu od decembra 1948. do februara 1949. Do trenutka kada su predmeti stigli u Tajvan, komunistička vojska je već preuzela kontrolu nad kolekcijom Nacionalnog muzeja palate u Pekingu, tako da nije cela zbirka morala biti poslata u Tajvan. Ukupno 2972 sanduka s artefaktima iz Zabranjenog grada preseljenih na Tajvan činili su samo 22% sanduka koji su prvobitno prevoženi na jug, iako su predmeti bili neki od najboljih iz kolekcija.

Južni ogranak Nacionalnog muzeja palate

Zbirka iz Nacionalnog muzeja palate u Pekingu, Pripremne kancelarije Nacionalnog centralnog muzeja, Nacionalne centralne biblioteke i Nacionalne biblioteke Pekinga bile su smeštene u železničkom skladištu u Jangmeju (Yangmei) nakon transporta preko Tajvanskog moreuza i kasnije je premeštena u skladište u šećerani u blizini Tajčunga (Taichung).[6] Godine 1949. Izvršni juan stvorio je Zajedničku upravnu kancelariju, za Nacionalni muzej palate u Pekingu, Pripremnu kancelariju Nacionalnog centralnog muzeja i Nacionalnu centralnu biblioteku da nadgledaju organizaciju zbirke.[2] Iz bezbednosnih razloga Zajednička upravna kancelarija izabrala je planinsko selo Beigou (Beigou) koje se nalazi u Tajčungu kao novo skladište za kolekciju iste godine.

Ponovnim osnivanjem Nacionalne centralne biblioteke 1955. godine, zbirka iz Nacionalne biblioteke u Pekingu istovremeno je uklopljena u Nacionalnu centralnu biblioteku.[6] Zajednička kancelarija upravnog muzeja Nacionalnog muzeja u Pekingu i Pripremna kancelarija nacionalnog centralnog muzeja boravili su u Beigou još deset godina. Tokom decenije, Kancelarija je dobila sredstva od Azijske fondacije za izgradnju male izložbene hale u proleće 1956. godine.[7] Izložbena sala, otvorena u martu 1957, bila je podeljena u četiri galerije u kojima je bilo moguće izložiti više od 200 predmeta.

Paifang iz severnog ogranka Nacionalnog muzeja palate

U jesen 1960. godine, Kancelarija je dobila 32 miliona NT $ od Agencija SAD za međunarodni razvoj.[7] Vlada Republike Kine takođe je dala više od 30 miliona NT $ da se uspostavi poseban fond za izgradnju muzeja u Tajpeju, u predgrađu Vajšuanksi (Waishuanxi). Izgradnja muzeja u Bajšuanksiju završena je u avgustu 1965. godine.[3] Novi muzej kršten je "Muzej Čung-Šan" u čast oca utemeljitelja republike Kine, Suena Jatsena, i prvi put otvoren za javnost na stogodišnjicu rođenja Suena Jatsena. Od tada muzej u Tajpeju upravlja, čuva i izlaže zbirke Nacionalnog muzeja palate Peking i Pripremne kancelarije Nacionalnog centralnog muzeja.

Nacionalni muzej palate 1970-ih. Dva krila dodata su glavnoj zgradi nakon druge faze širenja muzeja

Tokom 1960-ih i 1970-ih, Kuomintang je koristio Nacionalni muzej palate kako bi podržao svoju tvrdnju da je Republika Kina jedina legitimna vlada cele Kine, da je jedini čuvar tradicionalne kineske kulture usred društvenih promena i kulturne Revolucije u kontinentalnoj Kini i težila je naglašavanju kineskog nacionalizma.

Vlada Narodne Republike Kine (PRC) odavno je rekla da je zbirka ukradena i da legitimno pripada Kini, ali Tajvan je svoju kolekciju branio kao neophodan čin zaštite delova od uništenja, naročito tokom Kulturne revolucije. Međutim, odnosi u vezi sa ovim blagom poboljšali su se poslednjih godina, a muzej u Pekingu pristao je da pozajmi relikvije Nacionalnom muzeju palate za izložbe od 2009. godine.[8] Kustos Muzeja palate je rekao da su artefakti u muzejima na kopnu i na Tajvanu "kinesko kulturno nasleđe u zajedničkom vlasništvu ljudi širom tajvanskog moreuza." [9]

Brojni kineski artefakti iz dinastije Tang i Sung, od kojih su neki bili u vlasništvu cara Čenčonga (Zhenzong), iskopani su i potom prešli u ruke generala Kuomintanga Ma Hongkuija (Ma Hongkui), koji je odbio da objavi ova otkrića. Među artefaktima su bila i bela mermerna ploča iz dinastije Tang, zlatni ekseri i trake napravljene od metala. Tek nakon što je Ma umro, njegova supruga je otišla na Tajvan 1971. godine iz Amerike da bi donela artefakte Čang Kaj Šeku, koji ih je predao Nacionalnom muzeju palate.[10]

Zgrada muzeja[uredi | uredi izvor]

Glavna dvorana severnog ogranka Nacionalnog muzeja palate.

Severni ogranak[uredi | uredi izvor]

Glavnu zgradu Nacionalnog muzeja u Tajpeju dizajnirao je Huang Baoiu (Huang Baoyu), a građena je od marta 1964. do avgusta 1965.[11][12] Zbog nedovoljnog prostora za prikaz više od 600.000 artefakata, muzej je proširivan 1967, 1970, 1984 i 1996.[13] 2002. godine muzej je pretrpeo veliku obnovu koja je koštala 21 milion američkih dolara, kako bi se muzej učinio prostranijim i modernijim.[14] Muzej je zvanično ponovo otvoren u februaru 2007.[15][16]

Stalne izložbe slike i kaligrafije menjaju se svaka tri meseca.[17] Oko 3.000 komada muzejske zbirke može se pogledati u datom momentu.[18] Iako kratke, ove izložbe su izuzetno popularne. 2014. godine muzej je organizovao tri najbolje posećene izložbe širom sveta, uključujući slike i kaligrafske radove Tang Jina (Tang Yin), kao i slike cara Ćinglonga (Qianlong) dinastije Ćing, koje su reinterpretirali savremeni umetnici.[19]

Južni ogranak[uredi | uredi izvor]

Južni ogranak Nacionalnog muzeja palate

Južni ogranak Muzeja Nacionalne palate nalazi se u Tajbau (Taibao), okrug Čiaji (Chiayi), Tajvan i smešten je na 70 ha (700.000 m2) zemlje. Na lokaciji se nalazi i jezero i azijski vrt. Planiranje južnog ogranka počelo je 2000. godine. Zgradu je trebalo da projektuje arhitekta Antoan Predok, a gradnja da počne 2005. godine. Međutim, zbog ozbiljnih kašnjenja u izgradnji i sporova između izvođača i muzeja, firma se povukla 2008. godine.[20] Direktor muzeja je izjavio u avgustu 2010. godine da će novi arhitekti Kris Jao početi projekat, a izgradnja bi trebalo da bude završena 2015.[21] Projekt je koštao 7,9 milijardi NT$ (US$268 miliona) i prostirao se na 70 ha (700.000 m2).[22] Sam muzej, ukupno 9.000 kvadratnih metara,[23] dizajnirala je tajvanska kompanija Artech Inc. i otporna je na zemljotres i poplave.

Zbirke[uredi | uredi izvor]

Zbirke (od januara 2018) [24]
Kategorije Brojevi
Bronza 6.225
Keramika 25,555
Žad 13,478
Lakirani komadi 767
Proizvodi od emajla 2,520
Rezbarije 663
Pribor 2,379
Kovanice 6,953
Razni predmeti (verske sprave, kostimi i dodaci, i flašice za duvan) 12,978
Tekstil 1,571
Slike 6.580
Kaligrafski radovi 3.707
Kaligrafske knjige modela 495
Tapiserije i vezovi 308
Lepeze 1,880
Retke knjige 212,169
Ćing arhivska dokumenta 386,863
Dokumenti na mandžurskom, mongolskom i tibetanskom 11.501
Slike na kamenu ili papiru 898
Ukupno 697,490

Statistika[uredi | uredi izvor]

Kompletna inspekcija inventara izvršena je tri puta od 1951–1954, 1989–1991 i 2008–2012.[25] Prema zvaničnom izveštaju, muzej poseduje kinesku kaligrafiju, porcelan, bronzane komade, slike, žad i mnoge druge umetničke predmete, što iznosi 22% (2.972 od 13.491 sanduka) kutija koje su prvobitno prevožene na jug od Zabranjenog grada.[3] Ostali dodaci uključuju prenose iz drugih institucija, donacije i kupovine od muzeja. Čang Kaj Šek je dosta ovih artefakata doneo pre nego što su njegove snage Kuomintanga izbegle s kopna 1949.[26] Muzej je prikupio skoro 700.000 artefakata značajnih istorijskih ili umetničkih vrednosti. Sa kolekcijom ove veličine, samo 1% zbirke je izloženo u bilo kom trenutku. Ostatak kolekcije čuva se u trezorima pod kontrolisanom temperaturom.[14]

Značajni predmeti[uredi | uredi izvor]

U muzeju se nalazi nekoliko dragocenih predmeta koji su ponos njihove kolekcije i poznati su širom sveta. Antikviteti različitih vrsta u Nacionalnom muzeju palate protežu se duž vremenskog perioda od više hiljada godina.[27]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Posuda za vodu sa zavojitim uzorkom zmaja, oko 14. do sredine 11. veka p. n. e.
    Posuda za vodu sa zavojitim uzorkom zmaja, oko 14. do sredine 11. veka p. n. e.
  • Zvono, 9. vek pre nove ere
    Zvono, 9. vek pre nove ere
  • Mao kung Ting, 9. vek p.n.e
    Mao kung Ting, 9. vek p.n.e
  • Tanjir porodice San, 9. vek p. n. e.
    Tanjir porodice San, 9. vek p. n. e.
  • Posuda u obliku cveta sa svetlo plavkasto-zelenom glazurom, Ru posuđe, oko 1086 - oko 1106.
    Posuda u obliku cveta sa svetlo plavkasto-zelenom glazurom, Ru posuđe, oko 1086 - oko 1106.
  • Umivaonik sa svetlo plavkasto-zelenom glazurom, Ru posuđe, oko 1086 - oko 1106.
    Umivaonik sa svetlo plavkasto-zelenom glazurom, Ru posuđe, oko 1086 - oko 1106.
  • Figura od žada, 19. vek.
    Figura od žada, 19. vek.
  • Sedeći portret cara Tai-cu dinastije Sung, c. 960-76.
    Sedeći portret cara Tai-cu dinastije Sung, c. 960-76.
  • Putnici među planinama i potocima, autor Fan Kuan, oko 1000.
    Putnici među planinama i potocima, autor Fan Kuan, oko 1000.
  • Rano proleće, Guo Ksi, 1072.
    Rano proleće, Guo Ksi, 1072.
  • Vetar u borovima među bezbrojnim dolinama, autor Li Tang, 1124.
    Vetar u borovima među bezbrojnim dolinama, autor Li Tang, 1124.
  • Besmrtni u prosutom mastilu, Liang Kai, oko 1200.
    Besmrtni u prosutom mastilu, Liang Kai, oko 1200.
  • Šetnja planinskom stazom u proleće, Ma Juan, 13. vek.
    Šetnja planinskom stazom u proleće, Ma Juan, 13. vek.
  • Koncert u palati, oko 836 - oko 907.
    Koncert u palati, oko 836 - oko 907.
  • Sedeći portret cara Ksuanconga, oko 1425-35.
    Sedeći portret cara Ksuanconga, oko 1425-35.
  • Portret Kublaj Kana, Liu Guandao, oko 1271-94.
    Portret Kublaj Kana, Liu Guandao, oko 1271-94.
  • Portret carice Čabi, oko 1271-81.
    Portret carice Čabi, oko 1271-81.
Boravište na planini Fukun, Huang Gongwang, 1347–50.

Prekomorske izložbe[uredi | uredi izvor]

Zbog straha da bi Kina mogla prisvojiti artefakte i zatražiti ih zbog kontraverznog političkog statusa Tajvana, muzej ne održava izložbe u kontinentalnoj Kini. Od osnivanja muzeja 1965. godine u Tajpeju, Nacionalni muzej palate priredio je samo šest velikih inostranih izložbi u zemljama koje su donele zakone za sprečavanje sudskog oduzimanja blaga: Sjedinjene Države 1996. godine, Francuska 1998. godine, Nemačka 2003. godine, Austrija 2008. godine, Japan 2014. i Australija 2019.[28][29][30]

Ostali sadržaji za posetioce[uredi | uredi izvor]

Zišan(ZhiShan)vrt[uredi | uredi izvor]

Zišan vrt

Smeštena u krugu muzeja, ova klasična kineska bašta u stilu Sung i Ming prostire se na 1,88 ha (18.800 m2).[31] Uključuje principe različitih oblasti kao što su feng šui, kineska arhitektura, upravljanje vodama, pejzažni dizajn, kineski folklor i metafora. Sadrži brojna jezerca i drvene kineske paviljone. Završena je i otvorena 1985. godine. U blizini se nalazi još jedan vrt u kineskom stilu koji se naziva Šuangksi park i Kineska bašta.

Rezidencija Čang Daj Šina[uredi | uredi izvor]

Muzej takođe održava rezidenciju poznatog kineskog slikara Čang Daj Šina (Chang Dai-chien). Rezidencija, poznata kao rezidencija ili prebivalište Maje, izgrađena je od 1976 do 1978.[32] To je dvospratna zgrada sa baštama u kineskom stilu koje zauzimaju oko 1.911 m². Posle Čangove smrti 1983. godine, kuća i bašta su poklonjeni muzeju i pretvoreni u spomen-muzej.

Projekat muzeja[uredi | uredi izvor]

Projekat muzeja, zvanično započet 2011. godine planira proširenje izložbenog prostora i poboljšanje životne sredine.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Peter Enav (12. 5. 2009). „National art collection evokes hard history”. The China Post. AP. Arhivirano iz originala 09. 10. 2015. g. Pristupljeno 16. 6. 2012. 
  2. ^ a b „Chronology of Events”. National Palace Museum. Arhivirano iz originala 21. 12. 2008. g. Pristupljeno 4. 6. 2008. 
  3. ^ a b v „Tradition & Continuity”. National Palace Museum. Arhivirano iz originala 30. 06. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  4. ^ Chiang, Fu-tsung (1979), „The Transfer of the National Palace Museum Collection to Taiwan and Its Subsequent Installation”, The National Palace Museum Quarterly (na jeziku: engleski i Chinese), 14 (1): 1—16, 37—43 
  5. ^ „The National Palace Museum: Timeline of the NPM”. National Palace Museum. Arhivirano iz originala 17. 02. 2012. g. Pristupljeno 20. 12. 2010. 
  6. ^ a b v Hang, Li-wu (1983). 中華文物播遷記 (na jeziku: Chinese) (2 izd.). Taipei: The Commercial Press. 
  7. ^ a b „A Brief History of the National Palace Museum”, The National Palace Museum Quarterly (na jeziku: engleski i Chinese), 1 (1): 29—32, 85—89, 1966 
  8. ^ „China to lend treasures to Taiwan”. BBC. 16. 2. 2009. Pristupljeno 16. 6. 2012. 
  9. ^ Mark McDonald (2. 3. 2009). „Top bid on disputed Yves Saint Laurent bronzes was a protest from China”. The New York Times. 
  10. ^ China archaeology and art digest, Volume 3, Issue 4. Art Text (HK) Ltd. 2000. str. 354. 
  11. ^ „Renovation”. National Palace Museum. Arhivirano iz originala 1. 12. 2012. g. Pristupljeno 21. 9. 2012. 
  12. ^ Huang, Bao-yu (1966), „中山博物院之建築 [The Architecture of the Chung-Shan Museum]”, The National Palace Museum Quarterly (na jeziku: Chinese), 1 (1): 69—78 
  13. ^ 正館、行政大樓、圖書文獻大樓工程 [The Construction of the Main Building, the Administration Building and the Library Building] (PDF) (na jeziku: Chinese). National Palace Museum. 11. 10. 2010. Arhivirano iz originala (PDF) 27. 10. 2012. g. Pristupljeno 21. 9. 2012. 
  14. ^ a b Gluck, Caroline (7. 2. 2007). „Taiwan's museum of treasures”. BBC News. Pristupljeno 30. 3. 2010. 
  15. ^ Bradsher, Keith (28. 12. 2006). „Rare Glimpses of China's Long-Hidden Treasures”. The New York Times. 
  16. ^ Quartly, Jules (4. 2. 2007). „National Palace Museum is born again”. Taipei Times. 
  17. ^ „Visitor's Guide”. National Palace Museum. Arhivirano iz originala 24. 08. 2012. g. Pristupljeno 21. 9. 2012. 
  18. ^ Murakami, Takio (23. 10. 2011). „Taiwanese Palace Museum may increase floor area 7-fold”. The Asahi Shimbun. Arhivirano iz originala 13. 11. 2012. g. 
  19. ^ „Visitor figures 2014: the world goes dotty over Yayoi Kusama”. The Art Newspaper. 2. 4. 2015. Pristupljeno 10. 4. 2015. 
  20. ^ „U.S. architectural firm quits NPM southern branch project”. The China Post. 28. 11. 2008. Pristupljeno 20. 12. 2010. 
  21. ^ „National Palace Museum chief upsets lawmakers”. Taipei Times. 11. 11. 2010. Pristupljeno 20. 12. 2010. 
  22. ^ „National Palace Museum in Taiwan unveils designs of Southern Branch”. World Interior Design Network. 28. 3. 2011. Arhivirano iz originala 9. 10. 2011. g. Pristupljeno 9. 4. 2011. 
  23. ^ „Taiwan's National Palace Museum opens new branch after 15-year wait”. Straits Times. Agence France Presse. 28. 12. 2015. Arhivirano iz originala 30. 12. 2015. g. Pristupljeno 5. 1. 2016 — preko Yomiuri Shimbun and Gulf News. 
  24. ^ „List of Categories in the Collection”. National Palace Museum. Pristupljeno 31. 1. 2018. 
  25. ^ „Inventories of the Collection”. National Palace Museum. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  26. ^ Multiculti roots, The Economist, 12 March 2016
  27. ^ „Collections: Antiquities (National Palace Museum)”. Taiwan Academy. Arhivirano iz originala 22. 7. 2013. g. Pristupljeno 25. 9. 2012. 
  28. ^ „New Japan law opens way for exhibits”. The China Post. Central News Agency. 26. 3. 2011. 
  29. ^ „Taiwan gives green light to museum exhibitions in Japan”. The Japan Times. Kyodo News. 23. 6. 2014. 
  30. ^ „Heaven and earth in Chinese art: treasures from the National Palace Museum, Taipei”. Art Gallery of New South Wales. Pristupljeno 26. 4. 2019. 
  31. ^ „Zhishan Garden – Introduction”. National Palace Museum. 8. 10. 2008. Arhivirano iz originala 12. 09. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2012. 
  32. ^ „Chang Dai-chien Residence”. National Palace Museum. oktobar 2007. Arhivirano iz originala 27. 11. 2019. g. Pristupljeno 16. 6. 2012. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Национални_музеј_палате_у_Тајпеју&oldid=26171753”