Četiri šanca iz prvog ustanka na platou sela Kremna
| Četiri šanca iz prvog ustanka na platou sela Kremna | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Kremna |
| Opština | Užice |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | spomenik kulture |
| Vreme nastanka | Prvi srpski ustanak |
| Tip kulturnog dobra | Nepokretno kulturno dobro |
Četiri šanca iz prvog ustanka na platou sela Kremna predstavljaju spomenik kulture i proglašeni su nepokretnim kulturnim dobrom Republike Srbije, pod zaštitom su Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
U kremanskom zaseoku Raduša, na planinskom visu zvanom Šanac, se nalaze ostaci četiri šanca iz Prvog srpskog ustanka.[1] Šančevi su podignuti 1807. godine kako bi se sprečili upadi iz Bosne.[1] Zapovednik je bio Jovan Mitrović Demir, a prema ruskim izvorima u selu Kremna je 1811. bilo oko hiljadu ustanika pod oružjem.[1]
Veliki šanac koji se nalazi u centru četiri ustanička utvrđenja je najprostraniji i sa najvećim opkopima, pa se pretpostavlja da mu je pripadalo središnje mesto u odbrani ovog položaja.[1] Ovaj šanac je više puta devastiran, najpre u toku Drugog svetskog rata od strane bugarske vojske, a kasnije izgradnjom rezervoara za vodu, postavljanjem antene za TV signal i proširenjem seoskog puta.[1] Tri manja šanca približno su istih dimenzija, oblika kvadrata sa stranicama približne dužine oko 23 metara. Zapadno od velikog šanca, nekada na ivici seoskog groblja, je smešten šanac čiji su grudobrani devastirani proširenjem groblja u poslednjih nekoliko decenija. U dobrom stanju su šančevi na imanjima porodica Janković, severno i južno od velikog šanca i na njima se jasno uočavaju rovovi, kapije i bedemi.[1]
U centralni registar su upisani 25. maja 2011. pod brojem SK 2101, a u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kraljevo 27. septembra 2010. pod brojem SK 253.[1]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- M. Aleksić Čevrljaković, Četiri šanca u Kremnama, Pogled kroz nasleđe 1965-2015, Kraljevo 2016, 129.
