Monumentalni biciklistički klasici
Monumentalni biciklistički klasici je naziv za pet biciklističkih klasika koji se smatraju najstarijim, najtežim i najprestižnijim jednodnevnim trkama u drumskom biciklizmu.[1][2][3] Svaki od njih ima dugu istoriju i tradiciju, kao i specifične individualne karakteristike. Monumentalni klasici donose 800 bodova u UCI svjetskom rangiranju,[4] po čemu se nalaze iza grand tur trka, a ispred svih ostalih etapnih i jednodnevnih trka.[4] Na početku, kada je osnovan UCI vorld tur kao sistem rangiranja 2009. godine, monumentalni klasici donosili su najviše bodova od jednodnevnih trka.[5]
Lijež—Bastonj—Lijež je najstariji od svih klasika, prvi put je organizovan 1892. godine, ali nije održavan od 1895. do 1908. Ronde van Flanderen je najmlađi od monumentalnih klasika, prvi put je održan 1913, a jedini je klasik koji je bez prekida održavan od 1919. godine.
Rekorder je Edi Merks, koji je ukupno 19 puta osvojio pet monumentalnih klasika, od čega sedam puta Milano—Sanremo.[6] Roger de Flamink je osvojio 11 puta monumentalne klasike, dok su Kostante Đirardengo, Fausto Kopi i Šon Keli osvojili po devet, a Rik van Loj osam.
Spisak Monumentalnih klasika[uredi | uredi izvor]
Milano—Sanremo – prvi veliki klasik u sezoni, nadimak mu je La Primavera (proljeće), zbog toga što se održava u martu. Prvi put je održan 1907. godine, ruta je obično duga oko 300 km i ne sadrži strme uspone niti sekcije sa kaldrmom, kao ostali klasici, što omogućava sprinterima da se bore za pobjedu.[7] Ipak, usponi u finišu trke — Čipresa i Pođo, često razdvoje grupu i omogućavaju vozačima da dođu do solo pobjede.[8]
Ronde van Flanderen – Ronde je prvi veliki kaldrmisani klasik u sezoni, vozi se prve nedelje u aprilu. Prvi put je održan 1913. godine i najmlađi je od pet monumentalnih klasika. Poznat je po kratkim, ali oštrim usponima u Flamanskim ardenima, po kaldrmi. Ruta se mijenjala tokom godina, od 2017. start je u Antverpenu,[9] dok je cilj od 2012. u Oudenardeu.[10]
Pariz—Rube – Kraljica klasika ili l'Enfer du Nord ("Pakao sjevera"), vozi se obično nedelju dana nakon Ronde van Flanderena. Prvi put je održan 1896. godine. Zbog velikog broja sekcija pod kaldrmom, Pariz—Rube je jedna od najneizvjesnijih i najtežih jednodnevnih trka. Smatra se najbrutalnijim testom mentalne i fizičke izdržljivosti u biciklizmu. Cilj je na velodromu u Rubeu; na kraju trke, vozači su obično prekriveni prašinom i blatom.[11] Smatra se najvećim od svih klasika i najvećom trkom u drumskom biciklizmu nakon Tur de Fransa.[8]
- Lijež—Bastonj—Lijež – održava se krajem aprila. La Doyenne je najstariji klasik, poslednji je od ardenskih klasika i obično poslednji proljećni klasik. Prvi put je održan 1892. godine, kao trka za amatere, dok se od 1894. održava trka za profesionalce. Klasik je poznat po strmim brdima u Ardenima i cilju na usponu u Liježu, što favorizuje brdaše, uključujući i vozače koji se bore za osvajanje grand tur trka.[12]
- Điro di Lombardija – Autumn Classic (jesenji klasik) ili Race of the Falling Leaves.[13] Održava se u oktobru ili krajem septembra i jedini je od pet monumentalnih klasika koji se vozi tokom jeseni. Prvobitno je organizovan kao Milano—Milano 1905. godine, dok je 1907. ime promijenjeno u Điro di Lombardija.[14] Godine 2012. promijenjeno je ime u Il Lombardija. Kao i Lijež—Bastonj—Lijež, Lombardija je klasik za brdaše, sa dosta strmih uspona, dok je cilj takođe na usponu.[8]
Belgijski klasici — Ronde van Flanderen i Lijež—Bastonj—Lijež imaju i trku za žene.[15] Verzija Milano—Sanrema za žene, pod nazivom Primavera Rosa, pokrenuta je 1999. godine, ali je ugašena 2005.[16]
Spisak pobjednika[uredi | uredi izvor]
Statistika[uredi | uredi izvor]
Najviše pobjeda[uredi | uredi izvor]
Samo su tri vozača osvojila svih pet monumentalnih klasika tokom karijere: Rik van Loj, Edi Merks i Roger de Flamink, dok je Edi Merks jedini koji je svih pet klasika osvojio više od jednog puta.[24]
Šest vozača je osvojilo po četiri različita monumentalna klasika. Šon Keli je bio najbliži osvajanju svih pet, Ronde van Flanderen je završio na trećem mjestu tri puta (1984, 1986 i 1987).[25] Holanđanin Heni Kojper je osvojio svaki monument osim Lijež—Bastonj—Liježa, koji je završio na drugom mjestu 1980. Francuz Luizon Bobe je takođe osvojio svaki osim Lijež—Bastonj—Liježa, dok je Belgijanac Fred de Brojne osvojio sve osim Điro di Lombardije, koju je završio na drugom mjestu 1955. Germajn Derajke je takođe osvojio sve osim Lombardije. Filip Žilber je pobjedom na Pariz—Rubeu 2019. postao šesti vozač koji je osvojio četiri monumentalna klasika, sve osim Milano—Sanrema, koji je dvaput završio na trećem mjestu.[26]
Edi Merks je rekorder po broju osvojenih monumentalnih klasika sa 19 i jedini je vozač koji je svih pet klasika osvojio više od jednog puta. Roger de Flamink je osvojio 11 klasika. Trojica su osvojila po 9 monumentalnih klasika: Kostante Đirardengo, koji je osvajao samo italijanske klasike; Fausto Kopi, koji je osim italijanskih osvojio i jednom Pariz—Rube, kao i Šon Keli, koji jedino nije osvojio Ronde, dok je preostala četiri osvojio više od jednog puta.
Od država, Belgijanci su pobijedili 217 puta, a Italijani 156. Belgijanci su najuspješniji na Rondeu, Pariz—Rubeu i Lijež—Bastonj—Liježu, dok su Italijani najuspješniji na domaćim klasicima — Milano—Sanremu i Điro di Lombardiji. Francuzi su treća najuspješnija nacija, sa 62 pobjede.
Edi Merks je rekorder na Milano—Sanremu sa sedam[27] i Lijež—Bastonj—Liježu sa pet pobjeda.[28] Roger de Flamink i Tom Bonen su rekorderi na Pariz—Rubeu, sa po četiri pobjede,[29] dok su Ronde van Flanderen šestorica vozača osvojila po tri puta: Ahil Bojse, Fjorenco Manji, Erik Leman, Johan Museuv, Tom Bonen i Fabijan Kančelara.[30] Fausto Kopi je rekorder na Điro di Lombardiji sa pet pobjeda.[31]
Vozači označeni plavom bojom su i dalje aktivni. Broj pobjeda označen zlatnom bojom označava da vozač ili vozači drže rekord u broju pobjeda na toj trci.
Pobjede po državama[uredi | uredi izvor]
| Pozicija | Država | Milano—Sanremo | Ronde van Flanderen | Pariz—Rube | Lijež—Bastonj—Lijež | Điro di Lombardija | Ukupno |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. |  Belgija
|
23 | 69 | 57 | 61 | 12 | 222 |
| 2. |  Italija
|
51 | 11 | 14 | 12 | 69 | 157 |
| 3. |  Francuska
|
14 | 3 | 28 | 5 | 12 | 62 |
| 4. |  Holandija
|
4 | 13 | 9 | 4 | 4 | 34 |
| 5. |  Švajcarska
|
2 | 4 | 4 | 6 | 5 | 21 |
| 6. |  Njemačka
|
7 | 2 | 2 | 2 | 0 | 13 |
| 7. |  Irska
|
2 | 0 | 2 | 3 | 4 | 11 |
 Španija
|
5 | 0 | 0 | 4 | 2 | ||
| 8. |  Slovenija
|
1 | 1 | 0 | 3 | 3 | 8 |
| 9. |  Australija
|
2 | 0 | 2 | 1 | 0 | 5 |
 Luksemburg
|
0 | 0 | 1 | 3 | 1 | ||
 Danska
|
0 | 2 | 0 | 2 | 1 | ||
| 12. |  UK
|
2 | 1 | 0 | 0 | 1 | 4 |
| 13. |  Kazahstan
|
0 | 0 | 0 | 3 | 0 | 3 |
| 14. |  Norveška
|
1 | 1 | 0 | 0 | 0 | 2 |
 Slovačka
|
0 | 1 | 1 | 0 | 0 | ||
 Rusija
|
0 | 0 | 0 | 1 | 1 | ||
| 18. |  Kolumbija
|
0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 1 |
 Litvanija
|
0 | 0 | 0 | 0 | 1 | ||
 Moldavija
|
0 | 0 | 1 | 0 | 0 | ||
 Poljska
|
1 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
 Švedska
|
0 | 0 | 1 | 0 | 0 | ||
 SAD
|
0 | 0 | 0 | 1 | 0 |
Pobjednici tri monumentalna klasika u istoj sezoni[uredi | uredi izvor]
Jedini vozač koji je osvojio tri monumentalna klasika u istoj sezoni je Edi Merks, koji je to uradio četiri puta:
|
| ||||||||||||
Pobjednici dva monumentalna klasika u istoj sezoni[uredi | uredi izvor]
Dva monumentalna klasika u istoj sezoni ukupno je osvajalo 25 vozača, uključujući i Edija Merksa, koji je četiri puta osvajao po tri monumenta u sezoni. Najčešći dabl je osvajanje kaldrmisanih klasika — Ronde van Flanderena i Pariz—Rubea u istoj sezoni, što je ostvareno 12 puta. Italijanski dabl — Milano—Sanremo i Điro di Lombardija, ostvaren je deset puta. Jedino je Edi Merks osvojio kombinivano Milano—Sanremo/Ronde van Flanderen i Ronde van Flanderen/Lijež—Bastonj—Lijež, kada je osvajao po tri monumentalna klasika, 1969 i 1975.
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Andre Maje je osvojio Pariz—Rube 1949. ali kad je stigao u Rube, nije mogao da nađe ulaz na Velodrom i ušao je u novinarsku salu, odakle je došao do cilja. Sers Kopi je odsprintao grupu koja je došla iza. Nakon nekoliko mjeseci rasprave, UCI je dodijelio pobjedu obojici.[22]
- ^ Germajn Derajke je pobijedio, ali je išao preko zatvorenog nivoa, zbog čega je dodijeljena pobjeda i drugoplasiranom Fransu Shaubenu. Derajke nije diskvalifikovan jer je pobijedio tri minuta ispred Shaubena, a sudije su procijenile da nije mogao steći toliku prednost samo zbog prelaska preko zatvorenog nivoa.[23]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Cycling Hall of Fame: Introduction, 2010, Arhivirano iz originala 26. 07. 2010. g., Pristupljeno 4. 3. 2020
- ^ Cycling Monuments, 2010, Pristupljeno 5. 3. 2020
- ^ Tyler, Richard (4. 4. 2010). „Cancellara dreams of all winning all five of cycling monuments”. cyclingnews.com. Immediate Media Company. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ a b „UCI Points and Rankings Tables”. inrng.com. 18. 1. 2023. Pristupljeno 31. 3. 2024.
- ^ „UCI Rankings points scale”. uci.ch. Arhivirano iz originala 26. 6. 2009. g. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Abraham, Richard (17. 6. 2016). „Eddy Merckx: the man behind the legend”. cyclingweekly.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Milano-Sanremo”. uci.ci. UCI. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ a b v Wynn, Nigel (21. 3. 2019). „The Monuments: Cycling’s five biggest one-day races”. cyclingweekly.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Muur van Geraardsbergen returns for 2017 Tour of Flanders. Belgian monument to start in Antwerp for next five editions”. cyclingnews.com. Immediate Media Company. 17. 6. 2016. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Atkins, Ben. „Belgium reacts to the new Ronde van Vlaanderen finish”. velonation.com. velonation. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ de Neef, Matt (12. 4. 2019). „Paris-Roubaix: Moments in History”. cyclingtips.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Spring Classics: How to win cycling's hardest one-day races”. bbc.co.uk. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „About the film”. illombardia.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Giro di Lombardia”. museociclismo.it (na jeziku: italijanski). Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „New-look route for Liege-Bastogne-Liege as debut women's parcours unveiled”. cyclingnews.com. Immediate Media Company. 21. 2. 2017. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Westemeyer, Susan (26. 1. 2006). „Women's Milan-San Remo cancelled”. cyclingnews.com. Immediate Media Company. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Milano - San Remo Bicycle Race”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Tour of Flanders - Ronde van Vlaanderen - Tour des Flandres: Complete results for every edition”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Complete results for every edition of Paris-Roubaix”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Liège-Bastogne-Liège”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „Tour of Lombardy -Il Lombardia (Giro di Lombardia)”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „The ultimate Roubaix controversy”. cyclingnews.com. Immediate Media Company. 19. 4. 2006. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „1957 Liège-Bastogne-Liège”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Gilbert wins Paris-Roubaix, his fourth Monument, to join cycling legend”. uci.org. 14. 4. 2019. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Hood, Andrew (3. 4. 2018). „Monuments men: Why the classics sweep is so hard”. velonews.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Paris-Roubaix: Philippe Gilbert wins fourth 'monument' title of career”. bbc.com. BBC. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Brown, Gregor (13. 3. 2017). „‘Milan-San Remo is not a lottery if someone can win it seven times’”. cyclingweekly.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ Ballinger, Alex (28. 4. 2019). „Five talking points from Liège-Bastogne-Liège 2019”. cyclingweekly.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Tom Boonen wins Paris-Roubaix for record equalling fourth time”. bbc.co.uk. 8. 4. 2012. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ a b „Ronde van Vlaanderen - Tour des Flandres: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Grand Tour winners Bernal, Roglic clash in season-ending Giro di Lombardia”. france24.com. 11. 10. 2019. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Milano-Sanremo: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Paris-Roubaix: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Liège-Bastogne-Liège: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
- ^ „Il Lombardia: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 5. 3. 2020.
