Rodos
| Ρόδος | |
|---|---|
 | |
| Geografija | |
| Koordinate | 36° 10′ S; 28° 00′ I / 36.17° S; 28.00° I |
| Površina | 1.400,7 km2 |
| Dužina | 77 km |
| Širina | 30 km |
| Visina | 1.216 m |
| Najviši vrh | Ataviros |
| Administracija | |
| Najveći grad | Rodos |
| Demografija | |
| Stanovništvo | 117007 (2001) |
| Gustina st. | 83,53 stan./km2 |
Rodos (grč. Ρόδος) najveće je i najvažnije ostrvo u skupini Dodekaneza na jugoistoku Grčke. Upravno ostrvo pripada okrugu Rodos u okviru Periferije Južni Egej, gde sa okolnim ostrvcima i hridima čini posebnu opštinu. Glavno mesto na ostrvu i upravno središte okruga je grad Rodos.[1]
Istorijski gledajući, grad je poznat po Kolosu sa Rodosa, jednom od Sedam svetskih čuda. Srednjovekovni grad Rodos je od 1988. godine pod zaštitom Svjetske baštine UNESKA kao lokalitet od izuzrtnog istorijskog značaja.
Poreklo imena[uredi | uredi izvor]
Po antičkom mitu ostrvo je dobilo ime po nimfi Rodi, koja je rodila ostrvo u vezi sa Heliosom, bogom sunca. Ime „Roda“ nosi i vrsta hibiskusa, koja raste na ostrvu.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Rodos je najveće od dodekaneških osrtva, i najistočnije od velikih grčkih ostrva u Egejskom moru. Ostrvo se nalazi svega 18 km zapadno od jugozapadne obale Turske, između grčkog kopna i ostrva Kipar. Površina ostrva je 1,4 hiljada km², dok je najveća dužina 77 km u pravcu sever-jug, a 30 km širok u pravcu istok-zapad.
Obala Rodosa je slabo razuđena, ukupne dužine 220 km. Na njoj nema značajnih zaliva i poluostrva. Unutrašnjost ostrva je planinska i kamenita. Plodnije ravničarsko tlo nalazi se na istočnoj strani ostrva i to je najgušće naseljen deo ostrva.
Klima ostrva je sredozemna sa dugim, sušnim letima i blagim i kišovitim zimama. Nedostatak vode nadoknađuje se značajnim količinama podzemne vode, što je posebno važno za ostrvsku poljoprivredu.
Flora i fauna su bliže povezane sa turskom florom i faunom nego sa grčkom. Unutrašnjost ostrva je slabo naseljena, prekrivena šumom turskog bora (Pinus brutia) i obilnim životinjskim svetom uključujući i rodoškog jelena. U središtu ostrva se nalazi dolina Petaludes, ili Dolina leptirova, gde se tigrasti leptirovi skupljaju tokom leta. U neposrednoj blizini je i planina Ataviros, na kojoj je najviša tačka ostrva (1.215 m). Dok su obale kamenite, postoje obradivi pojasi gde se uzgaja limun, vinova loza, povrće.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Rodos je naseljen još tokom neolita. U 16. veku p. n. e. dolazi do otkrivanja ostrva od strane Krićana. U 11. veku p. n. e. ostrvo naseljavaju Dorci i pod njima počinje procvat ostrva.
Tokom Persijskog rata Rodos se našao na udaru Persije, ali se odbranio uz pomoć Atine. Zbog toga je on 478, g, p. n. e. prišao Delskom savezu i ostao u njemu do 404. p. n. e. Međutim, tokom Peloponeskog rata Rodos je bio neutralan. Posle političkog raskida sa Atinom Rodos se potpuno osamostalio i potpuno ujedinio. Postepeno je jačao i posle smrti Aleksandra Makedonskog Rodos prerasta u važno privredno i kulturno središte poznatog dela sveta. Posebno je postao poznat po kao stecište naučnika i umetnika.
164. godine. Rodos je pao u ruke starog Rima i uskoro postao mesto školovanja dece poznatih i bogatih Rimljana. Vekovima je Rodos zadržavao reputaciju „najnaprednijeg“ grada grčkog prostora. Podelom carstva Rodos je pripao Vizantiji, u okviru koje će ostati do 672. godine kada su ga okupirali Arabljani. U 11. veku ponovo ga oslobađaju Vizantinci, ali već 1309. godine Rodos osvajaju vitezovi Malteškog reda, u početku poznati kao „Vitezovi sa Rodosa“. Vitezovi zauzimaju ostrvo nakon što su 1291. godine izgubili svoje poslednje uporište u Palestini, u Akri i ostaje u njihovom posedu do 1522. godine. Mnoge njihove građevine, najviše utvrđenja, sačuvane su do dan-danas. Sva ova utvrđenja nisu pomogla u odbrani ostrva protiv Sulejmana Veličanstvenog 1522. godine, kada nakon šestomesečne opsade i Rodos postaje osmanski. Nakon toga je većina crkava pretvorena u džamije, a dopravljeni su i još neki islamski spomenici. Pre osmanlija Rodos je odbio napade egipatskog sultana 1444. godine i Mehmeta II 1480. godine.[2]
Pod Turcima Rodos je ostao nekoliko vekova čineći jedan od najbogatijih delova ovog ogromnog carstva. Iako su Grci sa Rodosa bili aktivni tokom svih događaja na tadašnjem grčkom području oni su se oslobodili Osmanlija tek 1912. godine. Nažalost, tada su ostrvo okupirali Italijani, koji su bili bezobzirni prema ostrvskom stanovništvu i sprovodili su oštre mere italijanizacije. Ovo je izazvalo nazadovanje ostrva i iseljavanje stanovništva. Tek posle Drugog svetskog rata je postepeno počeo oporavak ostrva pre svega zahvaljujući razvoju turizma, danas preovlađujućeg činioca ostrvske privrede.
Samo ostrvo obiluje istorijskim znamenitostima, muzejima i mestima. Istorijska mesta koja preporučujemo su grad Lindos sa Akropoljem, akropolj Rodos sa antičkim hramom, stadijumom i pozorištem, zatim, sinagogu, stari grad Rodosa, Arheološki muzej kao i dva zamka – Monolitos i Kritinia. Na nekih 50 kilometara od grada Rodosa nalazi se Lindos, slikovito i šarmantno naselje. U ovom naselju i njegovoj okolini sve odiše antičkim i vizantijskim duhom prošlosti. Na njegovom najvišem delu, sa kog se pruža impresivan pogled na more, nalaze se zidine Akropolja, sagrađene od velikih kamenih blokova. Akropolj je posvećen lindoskoj boginji Ateni i građen je 432. godine pre nove ere.[3]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Procena je da je Rodos 2004. godine imao 130.000 stanovnika, od kojih je polovina živela u gradu Rodosu, glavnom ekonomskom i kulturnom središtu. Poslednjih godina došlo je do naglog porasta stanovništva zbog naglog razvoja turizma, koji je pokrenuo i ostalu privredu. Poslednjih godina ima i mnogo stranih naseljenika, kako nekadašnjih turista sa Zapada tako i doseljenika-radnika sa Istoka.
Osim grada Rodos, druga važna mesta i razvijena turistička odredišta su i sela Faliraki, Lindos, Arhangelos, Afandou, Koskinou, Embona i Trianta.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Današnja privreda Rodosa je okrenuta turizmu, glavnom izvoru prihoda. I mnoge druge grane, poput pomorstva i zanatstva su se okrenule radu za turističko tržište (turističke ture, suveniri). Tradicionalna poljoprivreda nije više toliko značajna, ali je razvijena. Dominiraju maslina, vinova loza i južno voće.
Glavni aerodrom je aerodrom „Diagoras“ i jedan je od najuposlenijih u Grčkoj. On se nalazi 14 km jugozapadno od grada Rodosa.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Zaštitni znak Rodosa -
Crkva -
Palata Velikog Majstora Vitezova Rodosa -
Fontana u Starom gradu -
trgovačka ulica -
Stari grad, noću -
Lindos -
Lindos, plaža -
Plaža Entoni Kvin -
Faliraki -
Pijaca, Rodos -
Masline -
Brod u Luci -
trg. ulica
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
