Hios (okrug)

Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Hios.

Okrug Hios Περιφερειακή ενότητα Χίου
Država	Grčka
Periferija	Severni Egej
Admin. centar	Hios
Površina	904 km2
Stanovništvo	2005.
— broj st.	53.817
— gustina st.	59,53 st./km2
— ISO 3166-2	GR-85
Poštanski broj	82x xx
Registarske tablice	ΧΙ
Oblasna oznaka	227x0
Broj opština	3
www.chios.gr

Okrug Hios (grč. Περιφερειακή ενότητα Χίου) je okrug u periferiji Severni Egej u istočnoj Grčkoj. Upravno središte okruga je istoimeni grad Hios. Okrug obuhvata istoimeno ostrvo Hios, kao i nekoliko manjih ostrva u blizini (Psara, Antipsara, Inuses).

Okrug Hios je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.

Prirodne odlike

Podela okruga na 3 opštine: 1 - Hios, 1 - Inuses, 1 - Psara

Unutrašnjost ostrva Hios sa manastirom Nea Moni, pod zaštitom UNESKOa

Ežen Dalkroa - „Pokolj na Hiosu“

Okrug Hios je jedan od ostrvskih okruga Grčke. Najveći deo okruga (oko 90% površine) čini ostrvo Hios, jedno od većih Egejskih ostrva. Ostrvo Psara je na oko 20 km zapadno od glavnog ostrva, dok je Inuses između Hiosa i turske obale.

Sva ostrva su planinska, a najvažnija planina je Pelineo na sa vrhom na 1.297 m n. v., na severu ostrva Hios. Istočna i južna obala Hiosa je niska i plodna, pa je pogodna za poljoprivredu i naseljavanje. Zapadna obala je kamenita i strma.

Klima u okrugu Hios je u primorskim delovima sredozemna sa toplim i dugim letima i blagim i kišovitim zimama. Na većim visinama u unutrašnjosti ostrva ona ima nešto oštriju varijantu.

Istorija

Najstariji arheološki lokaliteti na području okruga Hios govore o naseljenosti ostrva još u doba neolita. Negde u 11. veku p. n. e. javljaju se prve naznake civilizacije (klasna podela, središnja vlast). U doba antike ova oblast je bila deo područja stare Grčke. Hios je bio jedan od dvanaest polisa tzv. "Jonske lige" u 7. veku p. n. e. ovo je omogućilo brz razvoj polisa, koji je među prvima kovao novac. Sve ovo je doprinelo da ostrvo tokom antike ostrvlje bude bogato i sa mnogo stanovništva (2 do 3 puta više nego danas). I tokom Helenističkog perioda Hios je ostao važno mesto i na polju obrazovanja (poznata škola govorništva) i na polju privrede (izvoz nadaleko poznatog vina). Vladavina Rimljana započela je u 2. veku p. n. e. i ostrvo je bilo u sastavu Provincije Azije.

Srednji vek obeležen je dugim vizantijskim razdobljem od 6 vekova bitisanja na ostrvu. To je bilo vreme mira i blagostanja na ostrvu. 1204. godine posle pada Carigrada od strane Krstaša Hios je privremeno bio pod njima do 1225. godine. Te godine ono se pripaja obnovljenoj Vizantiji, ali pod jakim uticajem Đenove, koja postepeno, tokom celog 14. veka, preuzima vlast nad ostrvom i time sprečava najezdu Turaka. Vlast Đenove nije bila duboka i bila je oslonjena na upravu nad lukama i spoljnom trgovinom, tako da je mesno stanovništvo bilo slobodno u održavanju vere i jake vizantijske tradicije. Ovo mirno razdoblje trajalo je do 1566. godine kada Osmansko carstvo zauzima Hios. Turci su zadržali određeni nivo mesne autonomije, ali su izvršili određene mere protiv zatečenog grčkog stanovništva. Ipak, ostrvo je ostalo jedno od najimućnijih delova celog carstva.

1822. godine na ostrvu se javljaju odjeci Grčkog Ustanka, podignutom u zapadnim delovima Grčke, pa se podiže buna na ostrvu. Turski odgovor je bio nemilosrdan - ostrvo je osvojeno i porobljeno, a 5/6 stanovništva je ubijeno ili pretvoreno u roblje. Ova surovost Turaka dovela do velikog zanimanja zapadne Evrope za sudbinu Grka. Ovim je uništena i ostrvska privreda, a novi udarac bio je zemljotres 1881. godine. Ovo područje ponovo postalo deo savremene Grčke tek 1913. godine. Posle Grčko-turskog rata 1923. godine na ostrvu se naselilo mnogo grčkih izbeglica iz obližnje Male Azije, a ostrvski Turci su iseljeni u maticu.

Drugi svetski rat i Građanski rat u Grčkoj su teško pogodili ovu oblast. Nekadašnja prefektura, a današnji okrug je proteklih decenija bio osavremenjen, ali to nije sprečilo iseljavanje stanovništva iz njenog većeg dela, pogotovo iz planinskog područja na severu i zapadu. Razvoj turizma tokom poslednjih decenija sprečio je odliv stanovništva i doprineo jačanju ostrvske privrede.

Stanovništvo

Ostrvo Inuses, najistočniji deo okruga

Po poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Hios je imao oko 54.000 stanovnika, od čega oko čak 97% živi na ostrvu Hios, a 40% živi u sedištu okruga, gradu Hiosu.

Etnički sastav: Glavno stanovništvo okruga su Grci, a zvanično priznatih istorijskih manjina nema.

Gustina naseljenosti je blizu 60 st./km², što je osetno manje od proseka Grčke (oko 80 st./km²).

Upravna podela i naselja

Okrug Hios se deli na 3 opštine:

1. Inuses
2. Psara
3. Hios

Grad Hios je najveće naselje i jedini značajan grad (> 10.000 st.) u okrugu.

Privreda

Prefektura Hios je zbog blizine kopna bogatije vodom od većine Egejskih ostrva. Posebno je to značajno na nižem i ravnijem jugu ostrva, gde postoje brojna obradiva polja (vinova loza, maslina, voće, agrumi). Poslednjih decenija turizam se naglo razvija, naročito oko grada Hios.

Vidi još

• Ostrvo Hios
• Grad Hios
• Inuses
• Psara

Spoljašnje veze

• www.chios.gr Zvanična stranica okruga Hios