Ljuberađa

Koordinate: 43° 01′ 23″ S; 22° 22′ 32″ I / 43.023° S; 22.375666° I / 43.023; 22.375666
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Ljuberađa
Ljuberađa
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugPirotski
OpštinaBabušnica
Stanovništvo
 — 2011.287
Geografske karakteristike
Koordinate43° 01′ 23″ S; 22° 22′ 32″ I / 43.023° S; 22.375666° I / 43.023; 22.375666
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina573 m
Ljuberađa na karti Srbije
Ljuberađa
Ljuberađa
Ljuberađa na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj18217
Pozivni broj010
Registarska oznakaPI

Ljuberađa je naselje u Srbiji u opštini Babušnica u Pirotskom okrugu. Prema popisu iz 2011. godine bilo je 202 stanovnika a 2002. bilo je 287 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 368 stanovnika).

Centar sela.


Na samom ulazu u selo se nalazi Komaričko vrelo - skup izvora koji se većim delom koriste za dobijanje pijaće vode za regionalni vodovod (Babušnica - Niš). U selu se nalazi i osnovna škola „Svetozar Marković“ .

Na dan Svetog Ilije, 2. avgusta, se u selu održavaju vašar, turnir u malom fudbalu i festival „Komaričke večeri“.

Pogled sa brda

Položaj[uredi | uredi izvor]

Selo se nalazi 6 km jugozapadno od Babušnice.

Kroz naselje prolazi put Pirot - Babušnica - Vlasotince - Leskovac i protiče reka Lužnica. U skoro samom centru sela se reka Murgovica uliva u reku Lužnicu.

  • Centar sela
    Centar sela
  • Umetnička slika "Ljuberađa pod snegom"Milovanka Antić
    Umetnička slika "Ljuberađa pod snegom"Milovanka Antić
  • Ljuberađa januar 2017.g.
    Ljuberađa januar 2017.g.
Nekoliko kuća 2019.g


Istorija[uredi | uredi izvor]

Ljuberađa se prvi put spominje u zvaničnim spisima 1878. godine kada postaje sedište "Ljuberaždanske" opštine, a varošicom je proglašena 1927. godine. Do 1941. godine bila je najveći ekonomski i uslužni centar Lužnice. Nazivaju je "jedna od najzdravijih i najlepših varošica u našoj zemlji".[1] Nakon Drugog svetskog rata sedište opštine postaje Babušnica. Tokom druge polovine prošlog veka i u ovom veku broj stanovnika sela je u stalnom opadanju.


U Ljuberađi se nalazi jedna od najstarijih crkava u okolini "Hram Svetog proroka Ilije u Ljuberađi"

Crkva u Ljuberađi

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

U vreme kad je Ljuberađa bila opštinsko mesto do Drugog svetskog rata i neposredno posle rata u naselju je bio veliki broj: vodenica,prodavnica, lokala i zanatskih radnji. U to vreme pijačni dan je bio sreda i tada bi u selo dolazio veliki broj ljudi iz okolnih sela.

Za vašar "Svetog Iliju" je bilo jedno od najvećih okupljanja ljudi iz okoline i tada se mnogo pazarilo i veselilo.

Godine 1933. braća Rakić su u svoj mlin na reci Lužnici ugradili elektrogenerator snage 5 kilovata. U početku je električna energija korišćena samo za rad mlina i osvetljenje kuće a 1937 godine i za ulično osvetljenje.

Godine 1934. pa sve do početka Drugog svetskog rata u Ljuberađi je instaliran i koršćen rendgenski aparat u okviru ordinacije doktora Dragomira Stefanovića. Tokom rata rendgen je demontiran i odvežen u Bugarsku za Sofiju.

Godine 1937. počela je izgradnja druge električne centrale (Donja veća centrala) koja je završena 1940. godine ugradnjom "Fransisove turbine".[2]

1951. godine za potrebe preduzeća "Lužnica Babušnica" se "Turska vodenica" prepravlja u električnu centralu.

Pogled sa drugog brda na selo.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Ljuberađa živi 253 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 52,5 godina (50,1 kod muškaraca i 54,8 kod žena). U naselju ima 122 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,35.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Prema popisu iz 2011.godine bilo je 202 stanovnika a prema proceni u 2021.godini će biti 137 stanovnika.[3]

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[4]
Godina Stanovnika
1948. 925
1953. 757
1961. 738
1971. 583
1981. 524
1991. 368 364
2002. 287 288
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[5]
Srbi
  
 285 99,30%
Hrvati
  
 1 0,34%
Romi
  
 1 0,34%
nepoznato
  
 0 0,0%


Stanovništvo prema polu i starosti[6]
m
ž
? 0
  
  
 0
80+ 10
  
  
 11
75—79 7
  
  
 17
70—74 11
  
  
 16
65—69 26
  
  
 17
60—64 9
  
  
 16
55—59 7
  
  
 6
50—54 9
  
  
 10
45—49 13
  
  
 8
40—44 6
  
  
 11
35—39 2
  
  
 2
30—34 5
  
  
 1
25—29 7
  
  
 6
20—24 7
  
  
 6
15—19 10
  
  
 10
10—14 7
  
  
 3
5—9 3
  
  
 3
0—4 3
  
  
 2
Prosek : 50,1 54,8
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 166 162 175 169 175 142 122
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 41 44 14 8 8 6 0 1 0 0 2,35
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 129 32 76 17 2 2
Ženski 137 20 78 37 1 1
UKUPNO 266 52 154 54 3 3
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 46 7 0 0 12
Ženski 24 3 0 0 7
UKUPNO 70 10 0 0 19
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 2 5 4 0 2
Ženski 1 1 4 0 0
UKUPNO 3 6 8 0 2
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 0 5 2 1
Ženski 0 0 3 3 2
UKUPNO 0 0 8 5 3
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 1 0 0 5
Ženski 0 0 0 0
UKUPNO 1 0 0 5

Galerija[uredi | uredi izvor]

Ljuberađa 2014. godine[uredi | uredi izvor]

  • Put za Linovo
    Put za Linovo
  • Nova škola
    Nova škola
  • Stara škola
    Stara škola
  • Stara vodenica
    Stara vodenica
  • Izvor na ulazu uLjuberađu iz pravca Babušnice
    Izvor na ulazu uLjuberađu iz pravca Babušnice
  • Ljuberađa vodopad na Lužnici
    Ljuberađa vodopad na Lužnici
  • Lužnica vodopad
    Lužnica vodopad
  • Ljuberađa zimi
    Ljuberađa zimi
  • Ljuberađa, vašar 2. avgust
    Ljuberađa, vašar 2. avgust

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Politika", 26. avg. 1938, str. 11
  2. ^ knjiga Tomislava D. Jovanovića
  3. ^ Sajt "Broj stanovika"
  4. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  5. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  6. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Dragan Todorović - Lužnica geografski prikaz, Vranje, 2002.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Љуберађа&oldid=26800733”