Zgrada stare bolnice u Pančevu

Zgrada stare bolnice u Pančevu
Zgrada stare bolnice u Pančevu
	Zgrada stare bolnice u Pančevu
Opšte informacije
Mesto	Pančevo
Opština	Pančevo
Država	Srbija
Vreme nastanka	1830—1836.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture
	www.zzskpancevo.org

Zgrada stare bolnice u Pančevu građena je u periodu od 1830. do 1836. godine je 1875. godine, u vreme kada je donet prvi urbanistički plan Pančeva i predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.^[1]

Sve do ukidanja Vojne granice, 1872. godine, bolnica je bila vojnog karaktera pošto je prevashodno podignuta za potrebe vojske, da bi nakon toga postala građanska bolnica. Tokom 1894. godine u zgradi je uređena i osvećena katolička sobna kapela. U periodu između dva svetska rata nosila je naziv Varoška građanska bolnica.^[2]

Zgrada stare bolnice u Pančevu predstavlja jednu od najstarijih zdravstvenih ustanova Banata, a istovremeno je i značajno arhitektonsko rešenje u kojem je projektant uspešno uskladio stilsko - umetničke vrednosti objekta sa, za ono doba, izuzetno savremeno projektovanim prostranim bolničkim prostorijama koje su do današnjeg dana zadržale prvobitnu namenu ^[3]

Arhitektura zgrade[uredi | uredi izvor]

Zgrada je monumentalna jednospratnica sa osnovom u obliku ćirirličnog slova „P”, sa centralnim korpusom i bočnim krilima. Izgrađen je u klasicističkom stilu i predstavlja deo kompleksa bolničkih zgrada koje su smeštene u parkovsko okruženje. Glavna fasada je simetrično komponovana sa naglašenim središnjim delom u vidu rizalita koji je izdeljen dorskim pilastrima i završava se trougaonim timpanonom u kome je sat i natpis rimskim slovima o godini izgradnje objekta.

Pravougaoni prozori i na prizemlju i na spratu postavljeni su u osi. Prozori na prizemlju postavljeni su u stepenovane polukružne niše. Prizemlje je od sprata odeljeno jednostavnim kordonskim vencem dok je krovni venac bogato profilisan. Čitav kompleks nekada je bio ograđen ogradom od zidnih stubaca između kojih su polja od kovanog gvožđa. Deo te ograde postoji i danas u ulici Paje Marganovića.

Na trgu ispred zgrade nalazi se skulptura koja predstavlja Stevana Šupljikca, postavljena 2001. godine, rad slikarke Olje Ivanjicki. Ispred spomenika kulture nalazi se i spomen-bista narodnog heroja Paje Marganovića, rad vajara Božidara Jovovića.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture u Južnobanatskom okrugu

Izvori[uredi | uredi izvor]

^ „Zgrada stare bolnice u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 12. 07. 2020. g. Pristupljeno 12. 7. 2020.
^ Đorđević, dr Dragiša (2004). Istorija pančevačke medicine do 1941. Pančevo: Istorijski arhiv
^ Vasić, Pavle (1989) Umetnička topografija Pančeva. Novi Sad : Matica srpska.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Spisak spomenika kulture od velikog značaja u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. maj 2014)
Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
Lista spomenika

[1] „Zgrada stare bolnice u Pančevu”. Zavod za zaštitu spomenika kulture u Pančevu. Arhivirano iz originala 12. 07. 2020. g. Pristupljeno 12. 7. 2020.

[2] Đorđević, dr Dragiša (2004). Istorija pančevačke medicine do 1941. Pančevo: Istorijski arhiv

[3] Vasić, Pavle (1989) Umetnička topografija Pančeva. Novi Sad : Matica srpska.

[1]

[2]

[3]

p r u Nepokretna kulturna dobra u Južnobanatskom upravnom okrugu
Alibunar	Bunari u Vladimirovcu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ilandži Crkva Svetog Preobraženja u Dobrici Vojno-graničarska zgrada u Dobrici
Bela Crkva	Srpska Pravoslavna crkva Svetih Petra i Pavla u Beloj Crkvi Rumunska pravoslavna crkva Vaznesenja Gospodnjeg u Grebencu Vodenica potočara u Kusiću Vatrogasni dom u Beloj Crkvi Zgrada Istorijskog arhiva u Beloj Crkvi Zgrada Muzejske jedinice u Beloj Crkvi Železnički kompleks Jasenovo na pruzi Vršac—Bela Crkva Rodna kuća narodnog heroja Save Munćana
Vršac	Manastir Mesić Dva dvorca porodice Lazarević Vršačka kula Rodna kuća Jovana Sterije Popovića Dvorac Barona Jovanovića Zgrada „Stara apoteka“ u Vršcu Vladičanski dvor u Vršcu Rumunska pravoslavna crkva Svetog Teodora Tirona u Kuštilju Rumunska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Ritiševu Crkva Vaznesenja Hristovog u Potpornju Dvorac u Vlajkovcu Gradska kuća u Vršcu Kuća zvana „Kod dva pištolja“ u Vršcu Zgrada bivšeg gradskog narodnog odbora u Vršcu Zgrada dečjeg vrtića „Anđa Ranković“ u Vršcu Zgrada na Trgu pobede br. 5 u Vršcu Zgrada u ul. Žarka Zrenjanina br. 21 u Vršcu Zgrada „Konkordija“ u Vršcu Rodna kuća Žarka Zrenjanina Kuća u Ul. Sterijinoj br. 11 Tri bureta za vino Rimokatolička crkva Sv. Gerharda de Sangredo u Vršcu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina br. 27a Kuća u Ul. Zadružna bb Kuća sa okućnicom u Ritiševu Zgrada na Trgu Sv. Teodora Vršačkog br. 33 u Vršcu
Kovačica	Rumunska pravoslavna crkva Svetog Georgija u Uzdinu Srpska pravoslavna crkva Svetog Nikole u Samošu Crkva Uspenja Bogorodice u Crepaji Srpska pravoslavna crkva u Idvoru Slovačka evangelistička crkva u Kovačici Vodica Vozdviženija časnog krsta u Uzdinu Vodica Silaska Sv. Duha - Trojica u Samošu Vodica Usekovanja glave sv. Jovana Krstitelja u Crepaji Vodica Sv. Vrača u Crepaji Mađarska reformatorska crkva u Debeljači
Kovin	Ostaci tvrđave u Kovinu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole u Deliblatu Srpska Pravoslavna crkva Svetih Arhanđela u Kovinu Rumunska pravoslavna crkva Sv. proroka Ilije u Kovinu Rimokatolička crkva Sv. Terezije Avilske u Kovinu Tri nadgrobna spomenika u porti srpske pravoslavne crkve u Deliblatu
Opovo	Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Opovu Srpska Pravoslavna crkva Svetog Nikole u Sakulama
Plandište	Dvorac Jagodić Dvorac u Hajdučici Dvorac Kapetanovo u Starom Lecu
Pančevo	Srpska pravoslavna crkva Svetog Preobraženja u Pančevu Zgrada Narodne pivare u Pančevu Manastir Vojlovica u Pančevu Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Maladonja Crkva Prenosa moštiju Svetog Nikole Velidonja Zgrada Magistrata u Pančevu Zgrada u ulici Nikole Tesle 3 u Pančevu Uspenska crkva u Pančevu Zgrada u Ulici JNA 2 u Pančevu Zgrada u Dimitrija Tucovića 2 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 8-10 u Pančevu Zgrada na Trgu kralja Petra 11 u Pančevu Svetionici na ušću Tamiša u Dunav Vojno graničarska zgrada u Omoljici Nadgrobni spomenik Marka Kulića Nadgrobni spomenik kompozitora Mite Topalovića Nadgrobni spomenik Vasilija Živkovića Nadgrobni spomenik Ignjata Barajevca Nadgrobni spomenik Tomi Sanduloviću Nadgrobni spomenik Stevice Jovanovića Nadgrobni spomenik borcima iz I svetskog rata i žrtvama fašističkog terora iz II svetskog rata Spomenik streljanim rodoljubima iz Borče Spomenik osnivačima pančevačke gimnazije Hotel „Vojvodina” Crveni magacin u Pančevu Zgrada Gimnazije „Uroš Predić” Zgrada u Ulici Braće Jovanovića 13 Kuća Tanackovića Železnička stanica Tamiš Kuća u Ul. Petra Drapšina br. 8 Kuća Dude Boškovića Provijant magacin u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Fogaraša 4 Rimokatolička crkva Svete Ane u Pančevu Zgrada „Kragujevac” u Pančevu Kaćurina štamparija u Pančevu Zgrada OŠ „Aksentije Maksimović” Rodna kuća Aksentija Maksimovića Veliki kameni krst u Jabuci Zgrada istorijskog arhiva u Pančevu Gajićeva apoteka Zgrada stare pošte u Pančevu Kip Svetog Florijana u Pančevu Zgrada Doma omladine u Pančevu Kapela Sv. Georgija na pravoslavnom groblju u Pančevu Vodotoranj u Pančevu Zgrada stare bolnice u Pančevu Javno parno kupatilo u Pančevu Zgrada „Socijalnog” u Pančevu Kuća u Ul. Žarka Zrenjanina 106A Kompleks Svilara na reci Tamiš Logor „Svilara” u Pančevu Banatska okućnica u Dolovu Evangelistička crkva sa pomoćnim zgradama