Mete Frederiksen

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Mete Frederiksen
Na zasedanju Glavnog odbora Socijaldemokrata
Lični podaci
Datum rođenja(1977-11-19)19. novembar 1977.
Mesto rođenjaOlborg, Danska
DržavljanstvoKraljevina Danska
ObrazovanjeUniverzitet u Olborgu
Porodica
SupružnikErik Har (2003—2014)(razvod)
PartnerBo Tengberg
Deca2
Politička karijera
Politička
stranka		Socijaldemokrate
Poslanik Folketinga Kraljevine Danske
20. novembar 2001 — trenutno.
Predsednik Socijaldemokrata
28. jun 2015 — trenutno.
Zamenik predsednikaFrank Jensen; Mogens Jensen
PrethodnikHele Torning-Šmit
27. jun 2019 — trenutno.
MonarhMargareta II
Frederik X
PrethodnikLars Loke Rasmusen
Ministar za zapošljavanje Kraljevine Danske
3. oktobar 2011 — 10. oktobar 2014.
Predsednik vladeHele Torning-Šmit
PrethodnikInger Stejberg
NaslednikHenrik Dam Kristensen
Ministar pravde Kraljevine Danske
10. oktobar 2014 — 28. jun 2015.
Predsednik vladeHele Torning-Šmit
PrethodnikKaren Hekerup
NaslednikSoren Pind
Lider opozicije Kraljevine Danske
28. jun 2015 — 27. jun 2019.
MonarhMargareta II
Predsednik vladeLars Loke Rasmusen
PrethodnikLars Loke Rasmusen
NaslednikLars Loke Rasmusen

Mete Frederiksen (dan. Mette Frederiksen; rođena 19. novembra 1977) je danska političarka koja je trenutno premijer Danske od juna 2019. i lider socijaldemokrata od juna 2015. godine. Druga žena koja obavlja bilo koju od ove dve dužnosti, a ujedno je i najmlađa premijerka u danskoj istoriji. [1]

Nakon karijere sindikaliste, Frederiksen je prvi put izabran u Folketing na opštim izborima 2001. godine, predstavljajući okrug Kopenhagen. Nakon što su socijaldemokrate pobedile na opštim izborima 2011. godine, premijerka Hele Torning-Šmit imenovala ju je ministrom za zapošljavanje. Kasnije je unapređena i postala je ministar pravde 2014. godine. Nakon tesnog poraza socijaldemokrata na opštim izborima 2015. godine, Torning-Šmit je odustala, a Frederiksen je pobedila na sledećim izborima za rukovodstvo stranke da bi je zamenila i postala lider opozicije . [2]

Frederiksen je svoju stranku vodila na opštim izborima 2019. godine, što je rezultiralo blokom levičarskih i partija levog centra (njeni socijaldemokrati, socijal-liberali, Socijalistička narodna partija, Crveno-zelena koalicija, Farski socijaldemokratski savez i grenlandske Sjumut i Inuit Atakatigit )koji su osvojili većinu u Folketingu. Nakon toga kraljica Margreta II od Danske je Frederiksenovoj dala nalog da vodi konačne pregovore o formiranju nove vlade, a na njenom čelu je 27. juna položila zakletvu.

Detinjstvo i mladost[uredi | uredi izvor]

Frederiksenova je rođena u Olborgu. Otac joj je bio tipograf, a majka učiteljica . Pohađala je gimnaziju Olboghurs i studirala administraciju i društvene nauke na univerzitetu u Olborgu, gde je diplomirala 2007.

Politička karijera[uredi | uredi izvor]

Frederiksen je radila kao omladinski konsultant za LO, Dansku konfederaciju sindikata. Izabrana je za poslanicu u okrugu Kopenhagen na opštim izborima 2001. godine, gde su socijaldemokrate izgubile prvo i drugo mesto po prvi put od 1920. godine. Nakon izbora, Frederiksen je imenovana za portparola svoje stranke za kulturu, medije i ravnopravnost polova. 2002. godine dobila je nagradu Nina Bang za pokazivanje političke hrabrosti, entuzijazma i uticaja na socijalne probleme. Pored toga, dobila je nagradu Ting 2012. godine i napisala je knjige Epostler (2003) i Od borbe do kulture (2004). Nakon gubitka opštih izbora 2005. godine, Frederiksen je postala portparol njennj stranke za socijalna pitanja . Nakon izbora bila je i potpredsednica parlamentarne grupe Socijaldemokrata. Na opštim izborima 2007. godine, gde su socijaldemokrate izgubile još dva mandata, Frederiksen je dobila 27077 glasova, što ju je svrstalo na sedmo mesto na listi deset danskih političara sa najviše glasova. [3]

U maju 2010. godine otkriveno je da se njena ćerka, zajedno sa decom još nekoliko istaknutih socijaldemokratskih političara školovala u privatnoj školi . [4] Zajedno sa kolegama, danska štampa je Frederiksenovu optužila za licemerje, jer je njena stranka dugo promovisala javno obrazovanje i to je smatrala ključnom politikom. Frederiksen je 2005. godine otvoreno kritikovala roditelje koji su decu slali u privatne škole. Frederiksen je odgovorila na kritiku rekavši da je njeno mišljenje o privatnom obrazovanju postalo nijansiranije od njenih primedbi 2005. godine i da bi bilo licemerno prema njoj da sopstvenu političku karijeru stavi ispred interesovanja svoje ćerke. [5] Nakon opštih izbora 2011. koji su doveli do vlade socijaldemokrata, Frederiksen je bila ministarka zapošljavanja od 2011. do 2014. i ministarka pravde od 2014.kod premijerke Hele Torning-Šmit koju je nasledila na mestu lidera stranke. [2] Kao ministarka za zapošljavanje vodila je reforme ranih penzija i fleksibilne poslove u sistemu zapošljavanja. Isto tako, kontroverzna reforma novčane pomoći značila je niže novčane naknade za mlade nezaposlene i omogućila suživot uzajamne podrške, između ostalog. [traži se izvor]

Pod Frederiksenovim rukovodstvom koje je počelo nakon opštih izbora 2015. godine, na kojima su se socijaldemokrate vratile na prvo mesto i osvojila tri mesta u Folketingu, stranka se premeštala levo u ekonomiji dok je pokušavala da nadmaši danske desnišarske stranke koje su bile sve glasnije u osudi imigracije . [6] [7]

Predsednik Vlade Danske[uredi | uredi izvor]

Frederiksen se sastala sa predsednikom Sjedinjenih Američkih Država Donaldom Trampom na samitu NATO-a 2019. godine u Briselu.

Na opštim izborima 2019. godine socijaldemokrate su stekle dodatnu podršku što je smaljilo podrškuDanskoj narodnoj partiji i Liberalnom savezu, što je koštalo Larsa Lokea Rasmusena njegove većine. Bez sumnje,u izbornoj noći Rasmusen je priznao poraz[8] Frederiksen je postavljena za premijera 27. juna 2019. godine, na čelu vlade socijaldemokratske manjine koja isključivo podržava crveni blok[9] [1] Iako je zauzela stavove protiv imigracije tokom izbora, Frederiksen je izmenila svoj stav o imigraciji tako što je dozvolila više strane radne snage i preokrenula vladine planove o izručenju stranih kriminalaca, tj. njihovom ostanku u zemlji nakon što je pobedila i formirala novu vladu.[10] [11] [12]

Frederiksen je međunarodnu pažnju stekala u avgustu 2019. godine, kada je predsednik Sjedinjenih Država Donald Tramp otkazao državnu posetu Danskoj nakon njenog odbijanja da proda Grenland, autonomnu teritoriju Danske. 15. avgusta The Wall Street Journal javio je da je Tramp razgovarao o mogućnosti kupovine Grenlanda sa saradnicima. [13] Kim Kelsen, premijer Grenlanda, odgovorio je da Grenland nije na prodaju. [14] 18. avgusta, nakon što je Bela kuća potvrdila glasine, Frederiksen je ponovio komentare Kelsena, rekavši da "Grenland nije danski, Grenland pripada Grenlandu “, a raspravu je nazvala apsurdnom. [15] 20. avgusta Tramp je otkazao državnu posetu, zakazanu za 2. i 3. septembar, sa posebnim osvrtom na njeno odbijanje da razgovara o mogućoj prodaji Grenlanda.[16] [17]

Dana 3. januara 2020. Sjedinjene Države su izvršile atentat na visokog iranskog generala, Kasema Sulejmanija, što je značajno povećalo postojeće tenzije između dve zemlje. Frederiksen je to nazvala stvarno ozbiljnom situacijom. Izbjegla je pitanje da li je ubistvo ispravno, umjesto toga pozvala je na deeskalaciju sukoba.[18]

Političke pozicije[uredi | uredi izvor]

Frederiksen je glasni protivnik prostitucije . Dugi niz godina snažno se zalagala za zabranu prodaje seksa na Islandu,u Norveškoj i Švedskoj . [19] 2002. godine otvorila je raspravu o zabrani prostitucije i stala iza kongresne odluke da će socijaldemokrate „raditi na zabrani kupovine seksualnih usluga“. [20] Frederiksen je takođe postajala sve skeptičnija prema liberalnoj masovnoj imigraciji, jer veruje da ima negativan uticaj na veći deo stanovništva, što je goruće pitanje od 2001. godine nakon napada 11. septembra koji su se pojačali tokom evropske migrantske krize 2015. godine . Tvrdila je da percepcija socijaldemokrata koju su preuzeli treći put i praktikovali centrističku, neoliberalnu ekonomiju i podržavali neograničenu globalizacijušto je doprinelo lošim izbornim rezultatima stranke početkom 21. veka. U nedavnoj biografiji Frederiksen je izjavila:„Za mene je sve jasnije da cenu neregulisane globalizacije, masovne imigracije i slobodnog kretanja radne snage plaćaju niže klase.“ . [6] [7]

Pod Frederiksenovom, Socijaldemokrate su glasale za zakon koji će omogućiti danskoj vlasti da odutima novac, nakit i druge vredne predmete izbeglicama koje pređu dansku granicu,[21] uprkos oštrim osudama Saveta za ljudska prava Ujedinjenih nacija [22] i širokim upoređivanjima između plana o postupanju saJevrejima u okupiranoj Evropi od strane nacista. [23] Slično tome, socijaldemokrate su glasale za zakon o zabrani nošenja burke i nikaba dok su bili uzdržani tokom glasanja o zakonu o obaveznom rukovanju bez obtira ne verska uverenja na državnim ceremonijama i na planu za kućne azilanate na ostrvima koji se koriste za istraživanje zaraznih bolesti. Frederiksen je takođe podržala desničarsku populističku Dansku narodnu partiju u njihovom pomaku u paradigmi kako bi cilj politike azila bio repatrijacija, a ne integracija . Pozvala je na ograničenje broja nezaposlenih imigranata, proterivanje azilanata u prihvatni centar u Severnoj Africi i prisilni rad za imigrante u zamenu za beneficije. Označivši ekonomsku spoljnu politiku Evrope previše liberalnom, Frederiksen je kritikovala druge socijaldemokratske stranke zbog gubitka poverenja njihovih birača zato što nisu uspele da spreče globalizaciju i pojačaju radnička prava, već su stvorili nejednakost i došli do nekontrolisanih imigracija.[6]

Frederiksen je islam navela kao prepreku integraciji, tvrdeći da neke muslimanke "ne poštuju danski pravosudni sistem", da neke muslimanske žene odbijaju da rade iz verskih razloga i da su muslimanske devojke podložne "masovnoj društvenoj kontroli" i pozvala je da se muslimanske škole zatvore. [24] U intervjuu za Kristeligt Dagblad, Frederiksen je pozvala na zatvaranje svih imigrantskih centara i "odseljavanje imigranata u severnu Afriku". Ove izjave oštro su kritikovali Morten Ostergard (sekretar Danske socijalno-liberalne stranke - radikalna levica ) i Kristina Narbona (predsednica Španske socijalističke radničke partije), koji su optužili Frederiksenovu za ksenofobiju . Međutim, Zigmar Gabrijel (bivši lider Socijaldemokratske partije Nemačke) pohvalio je njene izjave u intervjuu za "Handelsblatt".[25]  

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b „Denmark's youngest prime minister to lead new government”. Deutsche Welle. 25. 6. 2019. Pristupljeno 27. 6. 2019. 
  2. ^ a b „Portræt: Mette Frederiksen skal finde sin egen vej” [Portrait: Mette Frederiksen has to find her own way]. Politiken (na jeziku: Danish). 20. 6. 2015. Pristupljeno 22. 6. 2015. 
  3. ^ "Mette Frederiksen slog Mogens Lykketoft" (in Danish). DR. 14 November 2007. Retrieved 15 June 2019.
  4. ^ „Opposition under fire for picking private schools”. The Copenhagen Post. 11. 5. 2010. Arhivirano iz originala 20. 1. 2011. g. Pristupljeno 17. 5. 2010. 
  5. ^ „Mette Frederiksen: Min datter kommer først”. Politiken (na jeziku: Danish). 6. 5. 2010. Arhivirano iz originala 9. 5. 2010. g. Pristupljeno 19. 5. 2010. 
  6. ^ a b v Orange, Richard (11. 5. 2018). „Mette Frederiksen: the anti-immigration left leader set to win power in Denmark”. The Guardian. Pristupljeno 12. 5. 2019. 
  7. ^ a b O'Leary, Naomi (6. 9. 2018). „Danish left veering right on immigration”. Politico. Pristupljeno 13. 9. 2018. 
  8. ^ „Denmark election: Social Democrats win as PM admits defeat”. BBC News. 6. 6. 2019. Pristupljeno 6. 6. 2019. 
  9. ^ Ingvorsen, Emil Søndergård (6. 6. 2019). „Løkke: Mette Frederiksen udpeget som kongelig undersøger” (na jeziku: Danish). DR. Pristupljeno 16. 6. 2019. 
  10. ^ „Social Democrats form government in Denmark”. Politico. 26. 6. 2019. Pristupljeno 31. 7. 2019. 
  11. ^ „Denmark gets new left-wing government with plans to increase welfare spending and scrap anti-immigration measures”. The Independent. 26. 6. 2019. Pristupljeno 31. 7. 2019. 
  12. ^ „Denmark becomes third Nordic country to form leftist government this year”. The Japan Times. 26. 6. 2019. Pristupljeno 31. 7. 2019. 
  13. ^ „AP source: Trump has talked about buying Greenland for US”. The Washington Post. Associated Press. 15. 8. 2019. Arhivirano iz originala 22. 08. 2019. g. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  14. ^ Sorensen, Martin Selsoe (16. 8. 2019). „‘Greenland Is Not for Sale’: Trump’s Talk of a Purchase Draws Derision”. The New York Times. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  15. ^ „Danish PM says Trump's idea of selling Greenland to U.S. is absurd”. Reuters. 18. 8. 2019. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  16. ^ Karni, Annie (20. 8. 2019). „Trump Scraps Trip to Denmark, as Greenland Is Not for Sale”. The New York Times. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  17. ^ „Trump cancels Denmark visit amid spat over sale of Greenland”. BBC. 21. 8. 2019. Pristupljeno 22. 8. 2019. 
  18. ^ „Mette F. viger uden om spørgsmål om USA-angreb på Iran” [Mette F. avoids question about USA attack on Iran]. Berlingske Tidende. Ritzau. 5. 1. 2020. 
  19. ^ "Socialdemokrater vil forbyde købesex". Berlingske (in Danish). 26 September 2009. Retrieved 12 June 2019.
  20. ^ Kristensen, Kim; Kestler, Amalie (20 November 2012). "Købesexforbud har været rødt hjerteblod" (in Danish). Dagbladet Information. Retrieved 15 June 2019.
  21. ^ O'Sullivan, Feargus (26. 1. 2016). „Denmark Will Strip Refugees of Their Valuables”. CityLab. Pristupljeno 13. 6. 2019. 
  22. ^ Larson, Nina (21. 1. 2016). „Danish migrant bill blasted at UN”. The Local. Pristupljeno 18. 12. 2015. 
  23. ^ Noack, Rick (26. 1. 2016). „Denmark wants to seize jewelry and cash from refugees”. The Washington Post. Pristupljeno 18. 12. 2015. 
  24. ^ Orange, Richard (10. 6. 2018). „Denmark swings right on immigration – and Muslims feel besieged”. The Guardian. Pristupljeno 13. 6. 2019. 
  25. ^ Freda, Gerry (15. 6. 2019). „Danimarca, la leader socialdemocratica annuncia: "Chiuderemo i centri-profughi”. Il Giornale (na jeziku: Italian). Pristupljeno 15. 6. 2019. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Мете_Фредериксен&oldid=26909936”