Mihailo Vukajlović
| mihailo vukajlović | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mihailo Vukajlović Crni | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 4. avgust 1919. | ||||||||
| Mesto rođenja | Bogojevići, kod Arilja, Kraljevstvo SHS | ||||||||
| Datum smrti | 30. novembar 1989. (70 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | oficir Narodne milicije | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | 1942. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Narodna milicija | ||||||||
| Čin | potpukovnik | ||||||||
| Heroj | |||||||||
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Mihailo Vukajlović — Crni (Bogojevići, kod Arilja, 4. avgust 1919 — Beograd, 30. novembar 1989), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, potpukovnik Narodne milicije i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 4. avgusta 1919. godine u selu Bogojevići, kod Arilja. Poticao je iz zemljoradničke porodice i nakon završetka osnovne škole se bavio zemljoradnjom u rodnom selu.[1]
Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. godine, uključio se u pripreme oružanog ustanka i jula 1941. godine postao borac Ariljske čete Užičkog partizanskog odreda „Dimitrije Tucović”. Učestvovao je i isticao se u borbama Ariljske partizanske čete u toku ustanka u Srbiji. Nakon Prve neprijateljske ofanzive i povlačenja glavnine partizanskih snaga u Sandžak, krajem 1941. godine, učestvovao je borbama u Sandžaku i istočnoj Bosni. Kada je 1. marta 1942. godine u Čajniču formirana Druga proleterska udarna brigada Mihailo je postao borac njenog Prvog užičkog bataljona.[1]
Kao borac—bombaš, učestvovao je u mnogim borbama Druge proleterske brigade i naročito se isticao hrabrošću. Avgusta 1942. godine prilikom partizanskog napada na Kupres, nakon nekoliko dana uzastopnih borbi s ustašama, uspeo je da bombama istera ustaše iz rovova na Pleznici i Velikim Vratima, čime je omogućio ostalim jedinicama da ovladaju ovim neprijateljskim položajima. Istog meseca istakao se i u borbama kod Mrkonjić Grada i na brdu Okruglica, kada je kao bombaš isekao bodljikavu žicu i neprijateljske rovove zasuo bombama, čime je omogućio dalji napredak svog bataljona.[1]
Septembra 1942. godine, u toku borbi za Jajce se istakao u osvajanju utvrđenog ustaškog uporišta Ćusine, gde je sa drugim bombašima uspeo da zauzme dva neprijateljska betonska bunkera. Ovi bunkeri su bili opasani bodljikavom žicom, kroz koju je bila provedena električna struja, pa su ustaše ova utvrđena smatrale neosvojivim. Mihailo je sa svojim saborcima najpre napravio prolaz kroz ove prepreke, tako što je eksploziv povezivao na letve i stavljao u prepreke, nakon čega su dinamitom bila raznete prepreka i prekinuto strujno kolo. Zatim su jurišu bila zauzeta oba ova bunkera, što je omogućilo Drugoj proleterskoj brigadi da vrlo brzo osvoji ustaško uporište u kasarni. Nakon zauzimanja kasarne, bila je zauzeta fabrika hlora. Na brdu Ćusini, partizani su našli 150 teških granata za minobacače, koje su potom ispalili na centar grada, koji je ubrzo bio zauzet.[1]
Oktobra 1942. godine Druga proleterska brigada se nalazila u oslobođenom Drvaru, gde je 17. oktobra od Vrhovnog komandanta NOP i DV Jugoslavije Josipa Broza Tita primila brigadnu zastavu, kao i bataljonske zastave. Nakon prijema zastave od Vrhovnog komandanta, komandant brigade Ljubodrag Đurić je brigadnu zastavu pred celim strojem predao Mihailu Vukajloviću Crnom, koji je kao jedan od najhrabrijih boraca brigade bio imenovan za zastavnika brigade. Ubrzo potom, Mihailo je u selu Golubiću, kod Knina bio ranjen nesrećnim slučajem, nakon čega je bio prenet u brigadnu bolnicu, koja se nalazila u selu Malo Tičevo, kod Bosanskog Grahova. Prilikom italijanskog bombardovanja Tičeva, novembra 1942. godine, Crni je ponovo bio ranjen. Noga mu je bila teško ranjena, pa su je lekari morali amputirati.[1]
Nakon Mihailovog ranjavanja, Štab Druge proleterske brigade nije odredio novog zastavnika, pa je brigadna zastava bila smeštena u jednom od sanduka brigadne intendanture. Intendatura je zajedno sa Četvrtim užičkim bataljonom u selu Ljubunčiću, kod Livna, bila iznenada napadnuta od strane ustaša, koje su zaplenile deo brigadne intendature, među kojima i sanduk sa brigadnom zastavom. Nakon saznanja da se brigadna zastava nalazi u rukama ustaša, Štab Druge proleterske brigade je o ovome obavestio Vrhovni štab NOV i POJ, nakon čega je dobio kritiku i naredbu da se Livno mora zauzeti i zastava povratiti. Sredinom decembra 1942. godine, Druga proleterska divizija je zauzela Livno, a brigadna zastava se ponovo našla u posedu Druge proleterske brigade.[1][2]
Posleratni period[uredi | uredi izvor]
Nakon ozdravljenja, Mihailo je ostao u brigadnoj bolnici kao njen politički komesar, s obzirom da je tokom 1942. godine bio primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). Nako završetka rata, završio je nižu gimnaziju i Školu za oficire Narodne milicije, nakon čega je bio u službi Narodne milicije u činu majora, a kasnije potpukovnika.[3]
Preminuo je 30. novembra 1989. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden partizanske zvezde drugog reda, Orden bratstva i jedinstva drugog reda i Orden za hrabrost.[3] Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e Narodni heroji Jugoslavije 1982, str. 346.
- ^ Druga proleterska brigada 1992, str. 92.
- ^ a b Ko je ko u Jugoslaviji 1957, str. 784.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd. 1957.
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.
- Pedeset godina Druge proleterske brigade — ilustrovana monografija. Beograd: Sekcija boraca Druge proleterske brigade. 1992.
Narodni heroji iz Užica i okoline | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Užica i okolnih opština, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | |||||
| Užice |  | ||||
| okolne opštine |
| ||||
- Rođeni 1919.
- Umrli 1989.
- Ariljci
- Komunisti Srbije
- Omladina u Narodnooslobodilačkoj borbi
- Jugoslovenski partizani
- Bombaši NOVJ
- Borci Druge proleterske brigade
- Politički komesari NOVJ
- Nosioci Partizanske spomenice 1941.
- Narodni heroji - V
- Ratni vojni invalidi iz NOB
- Sahranjeni u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu