Abdulmedžid I

Abdulmedžid I
Abdulmedžid
Lični podaci
Puno ime	Abdul Medžid od Mahmuda
Datum rođenja	(1823-04-25)25. april 1823.
Mesto rođenja	Istanbul, Osmansko carstvo
Datum smrti	25. jun 1861.(1861-06-25) (38 god.)
Mesto smrti	Istanbul, Osmansko carstvo
Porodica
Supružnik	Şevkefza Sultan, Tirimüjgan Sultan, Yıldız Hanım Efendi, Gülcemal Sultan, Şayeste Hanım, Verdicenan Kadınefendi, Rahime Perestu, Gülüstü, Düzd-i Dil Kadın Efendi
Potomstvo	Mehmed V, Abdul Hamid II, Mehmed VI, Murat V, Mehmed Burhaneddin Efendi (1849-1876), Ahmed Kemaleddin, Nadile Sultan, Cemile Sultan, Seniha Sultan, Mediha Sultan
Roditelji	Mahmud II Bezmiâlem
Dinastija	Osmanska dinastija
31. Sultan Osmanskog carstva
Period	1839—1861.
Prethodnik	Mahmud II
Naslednik	Abdul Aziz

Abdulmedžid (25. april 1823 — Istanbul, 25. jun 1861) je bio osmanski sultan 1839—1861. godine. Bio je sin sultana Mahmuda II. Rodio se 23. aprila u Topkapi palati. Školovao se u Evropi i tečno govorio francuski jezik. On je prvi sultan koji se školovao u inostranstvu. Interesovala ga je književnost i klasična muzika. Bio je pristalica reformi, te je odmah po dolasku na presto nasatavio je sa njegovim reformama i uveo carstvo u Tanzimat. Imao je dosta sreće jer su ga podržavali veziri naprednjaci poput Mustafa Rešit- paše. Tokom svoje vladavine borio se sa konzervativnim krugovima koji su bili protivnici njegovih reformi. Bio je prvi sultan koji je direktno slušao javne žalbe i organizovao posebne prijeme za narod, koji su u većini slučajeva bili petkom. Putovao je carstvom kako bi lično video primenu njegovih reformi. Putovao je u Bursu, Galipolje, Lemnos, Lezbos i Hios 1844. godine, kao i po ostalim balkanskim provincijama.

Vladavina

Mladi Abdulmedžid

Kada je nasledio presto njegova zemlja bila je u kritičnom stanju. Po smrti njegovog oca stigle su vesti o porazu osmanske vojske kod Nizipa od strane pobunjenog egipatskog vojvode Muhameda Alija. U isto vreme, carske flote uputile su se ka Aleksandriji gde su pale u ruke Muhameda Alija. Savetnici mladog sultana odlučili su da se priklone Rusiji i uz intervenciju velikih sila uspeli da sklope dogovor sa Muhamedom Alijem, dok su osmanske teritorije u Siriji, Lebanonu i Palestini vraćene. Finalizacija uslova bila je na londonskom kongresu 1840. godine.

U saglasnosti sa ekspres instrukcijama njegovog oca, sultan je odmah počeo da sprovodi reforme koje je pripremio njegov otac Mahmud II. U novembru 1839. edikt poznat kao Gulhanski hatišerif, poznatiji kao tanzimatski ferman, stupio je na snagu i podržao sprovođenje reformi. Edikt je dopunjen krajem krimskog rata 1856. godine. Time je imovina svih sultanovih podanika bila zaštićena, porezi pošteno ubirani, pravda nepristrasno sprovođena, odobrena verska sloboda i ujednačena građanska prava. Reforme su naišle na snažan otpor muslimanskih vlastelina i ulema, te su delimično sprovedene u udaljenim delovima carstva.

Dolmabahče palata

Po njegovom naređenju izgrađena je Dolmabahče palata. Građena je od 1843. do 1856. godine. Pre toga sultani su sa svojim porodicama živeli u Topkapi palati, no ona je datirala još iz perioda srednjeg veka, te joj je nedostajalo komfora, luksuza i prestiža kakav su imale evropske palate. Iz tih razloga sultan je naredio da se izgradio nova, moderna palata, po uzoru na evropske, na mestu gde je nekada bila bešiktaška palata, koja je po njegovom naređenju srušena. Odgovoran za konstrukciju palate bio je Hadži Said- aga, dok je projekat realizovan od strane arhitekte Garabeta Bajlana i njegovog sina Nigogajosa Bajlana (osmanske dvorske arhitekte), kao i Evanis kalfe.

Dolmabahče palata

Konstrukcija palate koštala je 5 miliona osmanskih zlatnih lira ili 35 tona zlata, što je danas ekvivalentno sa 1,5 milijardom američkih dolara. Ova suma je iznosila četvrtinu godišnjih poreskih prihoda. Ovaj projekat je, u stvari, bio finansiran pomoću stranih pozajmica. Štampanje novca u domaćoj valuti dovelo je do visoke inflacije. To je dovelo do ozbiljnih finansijskih problema, jer država nije imala novca za realizaciju takvog projekta, te je država bankrotirala. Tako je osmansko carstvo dobilo nadimak „ Bolesnik sa Bosfora".

Dolmabahče palata bila je dom 6 sultana od 1856, kada se carska porodica uselila u nju, pa sve do ukidanja kalifata 1924. godine. Poslednji plemić koji je tu živeo bio je Abdulmedžid II, poslednji osmanski kalif. Zakon koji je stupio na snagu 3. marta 1924. prebacio je vlasništvo nad ovom rezidencijom novoj turskoj republici. Prvi predsednik, Mustafa Kemal Ataturk, koristio je ovu palatu kao rezidenciju tokom leta i u njoj su nastali njegovi najznačajniji radovi. On je u njoj proveo svoju poslednju godinu života i preminuo 10. novembra 1938. godine.

Danas je ovo jedna od najpoznatijih turističkih lokacija u Turskoj.

Krimski rat (1853—1856)

Saveznici za vreme krimskog rata- Abdulmedžid I, kraljica Viktorija i Napoleon III Bonaparte

Za vreme vladavine sultana Abdulmedžida Osmansko carstvo je prišlo četvoročlanom Savezu (Engleska, Rusija, Austrougarska Monarhija, Pruska). Rusija je 1853. godine napala dunavske kneževine koje su se nalazile pod okriljem osmanske vladavine. Na to je pozvao sultan Englesku i Francusku u pomoć, koje su se plašile ruske ekspanzije na području Sredozemlja. Time je došlo do Krimskog rata, koji je trajao do 1856. godine i u tom periodu je bilo zauzeto utvrđenje Sevastopolj. Za vreme vladavine Abdulmedžida, na osmanskoj strani ratovao je čuveni zapovednik — Omer-paša Latas. Na osnovu mira iz Pariza 1856. godine Dardaneli i Bosfor su bili zatvoreni za ratne brodove. Zaslugama u ovom ratu, osmansko carstvo je postalo članica evropske zajednice. Ovaj rat izazvao je masovni egzodus krimskih Tatara, te su oni potražili utočište u osmanskom carstvu, što je dovelo do masovnog opadanja broja stanovnika na Krimu. Time su Krimski Tatari postali nacionalna manjina u sopstvenoj zemlji.

Unutrašnja politika

Dolaskom na vlast Hatišerifom od Gilhane 3. novembra 1839. potvrdio je svim svojim podanicima bez obzira na verske i nacionalne razlike, jednako pravo na zaštitu života, časti i privatnog vlasništva. Ukinuo je sve feudalne vojne formacije i zamenio ih sa redovnom regrutovanom vojskom u koju su primani i nemuslimani. Hatišerifom od 18. februara 1856. dalje modernizuje državu. Definitivno je priznata verska, građanska i politička ravnopravnost hrišćanskog i muslimanskog stanovništva. Strani državnjani su mogli posedovati nekretnine na području osmanskog carstva, a predviđene su reforme oporezivanja i druge mere za unapređivanje privrede, trgovine i prometa. To je dovelo do ustanaka i pobuna od strane religioznih grupa u Carstvu. Sultan Abdulmedžid je izgubio popularnost zbog modernog vođenja države i projekata koje je realizovao. Preminuo je sa 38 godina od posledica tuberkuloze.

Reorganizacija (Tanzimat)

Tanzimat ili reorganizacija osmanske imperije bio je njegov najveći poduhvat. Počeo je da sprovodi reforme koje je pripremio njegov otac Mahmud II. Zbog ovoga, jedna od himni imperije je dobila naziv po njemu.

Njegove najvažnije reforme bile su:

• Uvođenje prvih osmanskih papirnih novčanica (1840)
• Reorganizacija vojske, uključujući i uvođenje regrutovanja (1842—1844)
• Usvajanje osmanske himne i zastave (1844)
• Reorganizacija finansijskog sistema prema francuskom modelu
• Reorganizacija civilnog i krivičnog zakonika prema francuskom modelu
• Reorganizacija pravosuđa, usvojen sistem civilnog i krivičnog suda sa evropskim i osmanskim sudijama
• Stvaranje „ Meclis-i Maarif-i Umumiye" (1845), preteče osmanskog parlamenta (1876)
• Uspostavljeno veće za javno savetovanje (1846)
• Stvaranje ministarstva prosvete
• Planovi za ukidanje tržišta robova (1847)
• Planovi za izgradnju protestantske kapele (1847)
• Uspostavljanje modernih akademija i univerziteta (1848)
• Uspostavljanje osmanske škole u Parizu
• Ukidanje dodatnih poreza za nemuslimane (1856)
• Omogućavanje nemuslimanima da budu deo vojske (1856)
• Mnoge provizije za bolju administraciju i javne usluge
• Novi imovinski zakoni koji su omogućavali vlasništvo nad zemljom (1858)
• Zabrana nošenja turbana u korist fesa

Porodično stablo

4. Abdul Hamid I

2. Mahmud II

1. Abdulmedžid I

3. Bezmiâlem