Velibor Gligorić
| Velibor Gligorić | |
|---|---|
 Fotografija akademika Gligorića | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 28. jul 1899. |
| Mesto rođenja | Ripanj, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 3. oktobar 1977. (78 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SFR Jugoslavija |
Velibor Gligorić (Ripanj, 28. jul 1899 — Beograd, 3. oktobar 1977) bio je srpski književni i pozorišni kritičar, univerzitetski profesor i urednik. Gligorić je bio profesor Univerziteta u Beogradu, urednik mnogih listova, a od 4. novembra 1965. do 16. decembra 1971. obavljao je dužnost predsednika SANU.[1][2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je od oca Dimitrija Gligorića Sokoljanina (1869—1913), učitelja poreklom iz Donje Ljuboviđe, i majke Stane, rođene Đurđević, učiteljice iz Novog Sada. Studije prava je počeo u Francuskoj, a završio ih 1924. u Beogradu.[3] Radio je kao službenik u Ministarstvu trgovine i industrije Kraljevine Jugoslavije, 1926—1941, a nakon Drugog svetskog rata kao direktor Drame Narodnog pozorišta u Beogradu, 1945—1948. i kao upravnik Jugoslovenskog dramskog pozorišta u Beogradu, 1948—1958.[4]
Bio je profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu i imao je titulu dr hc Beogradskog univerziteta.
Pokrenuo je više časopisa i bio njihov urednik: „Nova svetlost“ 1920, „Raskrsnica“ 1923. i „Savremenik“ 1955, a uređivao je i „Savremeni pregled“ 1926/27. i „Umetnost i kritika“ 1939.[4]
Dopisni član SANU, na Odeljenju literature i jezika, postao je 14. juna 1955, a redovni 30. januara 1958. Funkciju sekretara SANU obavljao je od 15. aprila 1960. do 21. decembra 1961, potpredsednika od 21. decembra 1961. do 4. novembra 1965, a predsednik je bio od 4. novembra 1965. do 16. decembra 1971.[5][1]
Godine 1969. bio je predsednik Saveta jugoslovenskih akademija nauka i umetnosti.
Velibor Gligorić je bio i urednik „Glasnika SANU“, član komisija za dodeljivanje julskih, oktobarskih i NIN-ovih nagrada.[4]
Bio je oženjen Savkom (1919), profesorkom Ekonomskog fakulteta, rođenom u Valjevu od oca Ljubomira Petrovića i majke Milene koji su sklopili brak 1911. u Valjevu.[6]
Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju.
Priznanja[uredi | uredi izvor]
Dobitnik je sledećih priznanja:[1]
- Zmajeva nagrada, za knjigu Srpski realisti, 1956;
- Sedmojulska nagrada, 1960;
- Nagrada AVNOJ-a, 1968;
- Vukova nagrada, 1969;
- Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, 1964;
- Orden Republike sa zlatnim vencem, 1969;
- Orden bratstva i jedinstva 1. Reda i
- Orden rada 1. reda.
Odabrana dela[uredi | uredi izvor]
- Kritike, Beograd, Prosveta, 1945.
- Srpski realisti, Beograd, Prosveta, 1960.
- U Vihoru, fragmenti, ogledi, studije, Beograd, Nolit, 1962.
- Ogledi i studije, Beograd, Prosveta, 1963.
- Branislav Nušić, Beograd, Prosveta, 1964.
- Portreti, Beograd, Prosveta, 1965.
- Hronika jednog doba / V. Grigorić / Beograd : Srpska književna zadruga, 1965.
- Jakov Ignjatović, predavanje održano na Kolarčevom narodnom univerzitetu, Beograd, izd. Kolarčev narodni univerzitet, 1949.
- Kritički radovi Velibora Gligorića, priredila Hatidža Krnjević, Novi Sad, Matica srpska, 1983.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v „VELIBOR GLIGORIĆ”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 214.
- ^ Simo C. Ćirković: Ko je ko u Nedićevoj Srbiji 1941-1944, izd. Prosveta, Beograd 2009, odrednica „Gligorić, Velibor D.“ pp. 124. COBISS.SR 170123788
- ^ a b v „GLIGORIĆ Velibor”. snp.org.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „Velibor Gligorić”. Prosveta. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ Milorad Radojčić: „Rođeni, venčani i umrli 1911. godine“, pp. 136, u publikaciji „Kolubara veliki narodni kalendar za prostu 2011. godinu“, Valjevo
