Vičenca
| Vičenca Vicenza | |
|---|---|
 Kolaž slika Vičence | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Italija |
| Regija | Veneto |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — | 109.199 |
| — gustina | 1.355,84 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 33′ S; 11° 33′ I / 45.55° S; 11.55° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 39 m |
| Površina | 80,54 km2 |
  Vičenca Vičenca na karti Italije | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Frančesko Ruko |
| Poštanski broj | 36100 |
| Pozivni broj | 0444 |
| Registarska oznaka | VI |
| Veb-sajt | |
| www | |
Vičenca[a] (ital. Vicenza) grad je u severnoj Italiji. Vičenca je četvrti najveći grad u pokrajini Veneto i upravno središte istoimenog okruga.
Vičenca ima veoma dobro očuvano staro gradsko jezgro sa nizom crkava i palata, koje je stoga pod zaštitom UNESKO-a, ali na turističkom polju ostala u senci obližnjih većih i važnijih gradskih središta (Venecija, Verona, Padova). Međutim, šire područje Vičence spada u najvažnije industrijske zone Italije, mnogo većeg značaja spram veličine grada.
Grad je poznat i kao grad arhitekte Paladija koji je projektovao mnoga zdanja u Vičenci.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Vićenca se nalazi u severoistočnom delu Italije. Od prestonice Rima grad je udaljen 550 km severno, a od sedišta pokrajine, Venecije, 82 km zapadno.
Reljef[uredi | uredi izvor]
Vičenca se nalazi u istočnom delu Padske nizije. Grad je smešten na južnim padinama Alpa, na strateški važnom mestu gde dolina reke Bačinjone izlazi iz alpskog predela u ravničarski.
Klima[uredi | uredi izvor]
Klima u Vičenci je izmenjena sredozemna klima sa znatnim uticajem kontinentalne klime sa severa. Stoga su zime nešto oštrije, a leta blaža nego u južnijim delovima Italije.
Vode[uredi | uredi izvor]
Kroz grad protiče reka Bačinjone, koja na ovom mestu izlazi iz klisurastog dela svoje doline i ulazi u Padsku niziju.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Vičencu su osnovali italijansko pleme Euganeji i zatim Paleoveneti od 2. do 3. veka p. n. e., od kojih su je preoteli Gali. Kasnije su je osvojili Rimljani, u 157. godini p. n. e., dajući ime ovome gradu Vicetija ili Vincentija (lat. Vicetia, Vincentia) što znači „pobedonosna“.
Na početku srednjeg veka strateški položaj dao je Vičenci doneo je nekoliko burnih vekova vladavine varvarskih plemena (Goti, Vizigoti, Lombardi). Posle toga grad pada pod uticaj bavarskih vladara, a u stvari stiče nezavisnost. Uskoro grad postoje jedna od severnoitalijanskih gradova-državica. U ovo vreme Vičenca se brzo razvija, a gradom vlada porodica Skaligeri. Međutim, sukobi oko vladanja gradom dovode do pada Vičence pod vlast Mletačke republike na početku 15. veka i takvo stanje ostaje do kraja 18. veka.
Kada je Napoleon 1797. ukinuo Mletačku republiku Kampoformijskim mirom počinje vreme naglih istorijskih promena za Vičencu. Tokom Napoleonovih ratova Vičenca je bila deo njegove Kraljevine Italije, da bi potom bila deo Lombardo-Venecije, vazalne države Habzburške monarhije. Godine 1866. Vičenca i okolina su pridruženi novoosnovanoj Kraljevini Italiji. Ovako buran 19. vek doveo je do propadanja grada i smanjenja stanovništva.
Tokom 20. veka Vičenca je pretrpela značajna razaranja u svetskim ratovima. Za vreme Prvog svetskog rata severno od grada vodile su se teške borbe. U Drugom svetskom ratu grad je bio teško oštećen savezničkim bombardovanjima. Međutim, druga polovina veka bila je obeležena naglim privrednim rastom, naglom urbanizacijom grada. Novi uzlet grad doživljava od 50-ih godina sa razvojem industrije na širem gradskom području i tako grad postaje jedan od najrazvijenijih gradova Italije.
Geografija[uredi | uredi izvor]
| Klima Vičence (1971–2000, ekstremi 1951–2008) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 15,9 (60,6) |
21,7 (71,1) |
26,8 (80,2) |
30,0 (86) |
34,8 (94,6) |
37,4 (99,3) |
37,4 (99,3) |
38,2 (100,8) |
33,2 (91,8) |
29,4 (84,9) |
24,4 (75,9) |
17,8 (64) |
38,2 (100,8) |
| Maksimum, °C (°F) | 7,0 (44,6) |
9,3 (48,7) |
13,5 (56,3) |
17,3 (63,1) |
22,8 (73) |
26,2 (79,2) |
29,1 (84,4) |
28,7 (83,7) |
24,3 (75,7) |
18,4 (65,1) |
11,8 (53,2) |
7,5 (45,5) |
18,0 (64,4) |
| Prosek, °C (°F) | 3,0 (37,4) |
4,6 (40,3) |
8,4 (47,1) |
12,1 (53,8) |
17,4 (63,3) |
20,8 (69,4) |
23,4 (74,1) |
22,9 (73,2) |
18,9 (66) |
13,5 (56,3) |
7,5 (45,5) |
3,5 (38,3) |
13,0 (55,4) |
| Minimum, °C (°F) | −1 (30) |
−0,1 (31,8) |
3,3 (37,9) |
7,0 (44,6) |
11,9 (53,4) |
15,5 (59,9) |
17,7 (63,9) |
17,2 (63) |
13,5 (56,3) |
8,5 (47,3) |
3,1 (37,6) |
−0,4 (31,3) |
8,0 (46,4) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −20 (−4) |
−18,6 (−1,5) |
−10 (14) |
−3,2 (26,2) |
−0,8 (30,6) |
2,6 (36,7) |
9,5 (49,1) |
8,0 (46,4) |
3,8 (38,8) |
−3,6 (25,5) |
−8 (18) |
−13 (9) |
−20,0 (−4) |
| Količina padavina, mm (in) | 76,5 (3,012) |
67,9 (2,673) |
76,9 (3,028) |
97,3 (3,831) |
100,0 (3,937) |
104,3 (4,106) |
74,0 (2,913) |
79,5 (3,13) |
92,7 (3,65) |
115,5 (4,547) |
93,7 (3,689) |
81,5 (3,209) |
1.059,8 (41,725) |
| Dani sa padavinama (≥ 1.0 mm) | 7,0 | 5,0 | 6,4 | 9,5 | 10,0 | 9,3 | 6,8 | 6,7 | 6,1 | 7,5 | 7,1 | 6,4 | 87,8 |
| Relativna vlažnost, % | 81 | 77 | 73 | 74 | 72 | 73 | 72 | 73 | 74 | 78 | 80 | 82 | 76 |
| Izvor: Servizio Meteorologico (humidity 1961–1990)[1][2][3] | |||||||||||||
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema rezultatima popisa stanovništva 2011. u opštini je živelo 111.500 stanovnika.[4]
| 1931. | 1936. | 1951. | 1961. | 1971. | 1981. | 1991. | 2001. | 2011. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 64.372 | 69.379 | 79.862 | 98.019 | 116.620 | 114.598 | 107.454 | 107.223 | 111.500 |
Godine 2008.. Vičenca je imala nešto blizu 120.000 stanovnika, što je 2 puta više nego pre jednog veka. Vičenca ima i znatno prigradsko područje, sa kojim broji oko duplo više stanovnika.
Grad danas ima značajan udeo imigrantskog stanovništva. 88% stanovnika su građani Italije. Ostalih 12% su doseljenici iz svih krajeva svega, ali najviše sa Balkana. Prema podacima Ministarstva dijaspore za Srbiju u Vičenci legalno živi 15.000 građana iz Srbije.
Gradska arhitektura[uredi | uredi izvor]
Vičenca je grad sa dugom istorijom. Posebno je značajno graditeljsko nasleđe poznatnog renesansnog arhitekte Paladija. Zbog toga grad zovu i „Gradom Paladija”. Ovaj poznati arhitekta ostavio niz vrednih građevina u gradu i okolini (Vila Rotonda, Bazilika Paladijana, Teatro Olimpiko). Pored toga očuvano staro gradsko jezgro sadrži i niz crkava, gradskih zdanja, palata.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Bazilika Paladijana -
Toranj Kastelo -
Trg Kastelo -
Crkva Santa Kjara -
Poznata Vila Rotonda, Paladijevo delo, u blizini Vičence -
Ulaz u Teatro Olimpiko -
Palata Lođa di Kapitano
_-_facade_on_Piazza_dei_signori.jpg)
.jpg)
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Pravopis srpskoga jezika u odeljku Transkripcija sa italijanskog jezika, propisuje da je pravopisno ispravan oblik Vičenca (italijansko ce se transkribuje kao če). U literaturi se javlja i nepravilna transkripcija Vićenca.
Međunarodna saradnja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Vicenza (VI)” (PDF). Atlante climatico. Servizio Meteorologico. Pristupljeno 19. 5. 2015.
- ^ „STAZIONE 094 Vicenza: medie mensili periodo 61 – 90”. Servizio Meteorologico. Pristupljeno 19. 5. 2015.
- ^ „Vicenza: Record mensili dal 1951 al 2008” (na jeziku: italijanski). Servizio Meteorologico dell’Aeronautica Militare. Pristupljeno 19. 5. 2015.
- ^ „Statistiche I.Stat”. ISTAT. 28. 12. 2012.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- www.tour-vicenza.com Turističko predstavljanje grada
- Giovanna Grossato, „Kratka istorija Vičence“
- Karta grada
- www.epalladio.com Knjiga „Vile Paladija“
- Slike grada (jezik: italijanski)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
