Odnosi Republike Srpske i Rumunije
 Republika Srpska |
 Rumunija |
|---|---|
Odnosi Republike Srpske i Rumunije predstavljaju spoljne odnose jednog od dva entiteta u Bosni i Hercegovini, Republike Srpske i Rumunije, nezavisne države u jugoistočnoj, djelimično u srednjoj Evropi. Republika Srpska i Rumunija nemaju uspostavljena diplomatska, konzularna ili privredna predstavništva.
Politički istorijat[uredi | uredi izvor]
Republika Srpska je nastala 9. januara 1992. godine kao Republika srpskog naroda Bosne i Hercegovine odlukom Skupštine srpskog naroda u Bosni i Hercegovini.[1] Opštim okvirnim sporazumom za mir u Bosni i Hercegovini iz 1995. godine postala je međunarodno priznata kao entitet Bosne i Hercegovine.
Moderna Rumunija je nastala kao personalna unija ujedinjenjem kneževina Moldavije i Vlaške za vrijeme kneza Aleksandra Joan Kuze 1859. Posle Berlinskog kongresa 1878. dobila je nezavisnost od Osmanskog carstva. Posle Prvog svjetskog rata Transilvanija, Bukovina i Besarabija su se ujedinile sa Rumunijom. Posle Drugog svetskog rata, delove Rumunije (što grubo odgovaraju današnjoj Republici Moldaviji) je okupirao Sovjetski Savez, a Rumunija je postala socijalistička republika i članica Varšavskog pakta. Posle revolucije 1989. Rumunija je postala parlamentarna republika. Rumunija je član Evropske unije i NATO saveza.
Istorijat odnosa[uredi | uredi izvor]
Republika Srpska i Rumunija, u najvećoj mjeri započinju svoje međudržavne odnose nakon službene posjete predstavnika rumunskog okruga Prahovo najvećem gradu Republike Srpske, Banja Luci tokom mjeseca septembra 2013. godine. Predsjednik Područne privredne komore Banjaluka Goran Račić i predsjednik Privredne komore rumunskog okruga Prahovo Aurelijan Gugulesku potpisali su tada u Banjaluci sporazum o saradnji, sa ciljem povećanja trgovinske razmjene između dvije regije, banjolučke u Republici Srpskoj i okruga Prahovo u Rumuniji. Ambasador Rumunije u BiH Filip Teodoresku istakao je tada da je potpisivanje ovog sporazum prvi korak u uspostavljanju bolje saradnje, ne samo dvije regije, već i Republike Srpske sa Rumunijom.[2] U posjetu opštini Prnjavor u martu 2014. godine boravila je delegacija iz Rumunije, predvođena ambasadorom Bosne i Hercegovine u Bukureštu, Miletom Vasićem, predstavnicima okruga Dambovica, regionalne Privredne komore, Univerziteta Valahija, te grada Trgovište.[3] Nastavak privredne saradnje između Republike Srpske i Rumunije nastavljena je i tokom 2018. godine, kada je delegacija iz rumunskog okruga Dambovica koju čine predstavnici Univerziteta Valahija okruga Dambovica i grada Trgovište i privredne komore na čelu sa ambasadorom BiH u Rumuniji Miletom Vasićem.[4]
Pored privredne i ekonomske saradnje, Republika Srpska i Rumunija ostvaruju i saradnju u polju medija, kulture i obrazovanja. Prvi koraci u ostvarivanju saradnje između, medija Srpske i Rumunije ostvaren je tokom mjeseca marta 2019. godine, kada su delegacija predstavnika rumunskih preduzeća, koju predvodi Aurelian Gogulesku, predsjednik Privredne komore Prahova iz Rumunije, posjetila je redakcije Nezavisnih novina i Glasa Srpske, gdje se upoznala sa načinom rada ove dvije medijske kuće.[5] Saradnja u polju obrazovanja ostvaruje se međuniverzitetskom razmjenom i potpisivanjem raznih vrsta sporazuma. Vršilac dužnosti rektora Univerziteta u Istočnom Sarajevu prof. dr Stevo Pašalić i rektor Univerziteta Valahia iz Targovišta u Rumuniji prof. dr Kalin Oroš, potpisali su u Bijeljini tokom 2019. sporazum o saradnji dva univerziteta. Međuuniverzitetski sporazum podrazumijeva razmjenu studenata, mobilnost akademskog osoblja, zajednički istraživački rad i razmjenu iskustava kada je riječ o visokom obrazovanju. Potpisani sporazum predstavlja nastavak i proširenje uspješne saradnje koju Univerzitet u Istočnom Sarajevu godinama unazad ima sa univerzitetima iz Rumunije.[6]
Od službenih posjeta delegacija Republike Srpske, Rumuniji posebno je značajna posjeta delegacije Republike Srpske Rumuniji. Delegacija Republike Srpske, u kojoj su bili Zlatan Klokić, ministar za ekonomske odnose i regionalnu saradnju Republike Srpske, Mladen Branković, pomoćnik ministra i Mlađen Cicović, direktor Predstavništva Republike Srpske u Srbiji, prisustvovala je, u subotu, 16. aprila 2016, godišnjoj skupštini Saveza Srba u Rumuniji. Odlični odnosi sa srpskom dijasporom u Rumuniji i saradnja Saveza Srba u Rumuniji sa Republikom Srpskom plod su inicijativa i saradnje Saveza Srba u Rumuniji i Predstavništva Republike Srpske u Srbiji, kao i paralelnog i zajedničkog rada na očuvanju srpske narodne tradicije, jezika i pisma, vjere i običaja.[7]
Poređenje[uredi | uredi izvor]
 Republika Srpska
|
 Rumunija
| |
|---|---|---|
| Stanovništvo | 1.170.342 (2013) | 19.511.000 (2015) |
| Površina | 25.053 km | 238.391 km |
| Glavni grad | Banja Luka (de fakto) — 135.059 (180.053 šire područje) Istočno Sarajevo (Sarajevo de jure) — 59.916 šire područje |
Bukurešt — 1.628.426 |
| Oblik vladavine | Parlamentarna republika | Parlamentarna republika |
| Zvanični jezik | Jezik srpskog naroda, jezik bošnjačkog naroda i jezik hrvatskog naroda |
Rumunski |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ „Fotomonografija Narodne skupštine Republike Srpske” (PDF). Narodna skupština Republike Srpske. Pristupljeno 29. 5. 2019.
- ^ „Potpisan sporaѕum o saradnji regija Banjaluka i Prahovo”. Kapital.ba. Pristupljeno 29. 5. 2019.
- ^ „Delegacija iz Rumunije u posjeti Opštini Prnjavor”. Pristupljeno 29. 5. 2019.[mrtva veza]
- ^ „Posjeta rumunske delegacije opštini Šamac”. Posavske novosti. Pristupljeno 29. 5. 2019.[mrtva veza]
- ^ „Delegacija iz Rumunije posjetila Nezavisne novine”. Nezavisne novine. Pristupljeno 29. 5. 2019.
- ^ „Potpisan sporazum o saradnji UIS-a i Univerziteta „Valahia“ iz Rumunije”. FPE Bijeljina. Pristupljeno 29. 5. 2019.
- ^ „Delegacija Republike Srpske na skupštini Saveza Srba u Rumuniji”. Predstavništvo Republike Srpske u Srbiji. Pristupljeno 29. 5. 2019.[mrtva veza]
