Silbaš

Koordinate: 45° 23′ 37″ S; 19° 27′ 42″ I / 45.393516° S; 19.461717° I / 45.393516; 19.461717
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Silbaš
Centar Silbaša
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Autonomna pokrajinaVojvodina
Upravni okrugJužnobački
OpštinaBačka Palanka
Stanovništvo
 — 2011.Pad 2.467
 — gustina57/km2
Geografske karakteristike
Koordinate45° 23′ 37″ S; 19° 27′ 42″ I / 45.393516° S; 19.461717° I / 45.393516; 19.461717
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina85 m
Površina42,6 km2
Silbaš na karti Srbije
Silbaš
Silbaš
Silbaš na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj21433
Pozivni broj021
Registarska oznakaBP
Pogled sa Evangelističke crkve na Masarikovu ulicu

Silbaš (slč. Silbaš) je naselje u opštini Bačka Palanka, u Južnobačkom okrugu, u Srbiji. Prema popisu iz 2011. bilo je 2467 stanovnika.

Ovde se nalazi Srpska pravoslavna crkva Svetog Jovana Zlatoustog u Silbašu.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Silbaš spada u najstarija naselja Bačke. Szilbach (današnji Silbaš) pominje se 1263. godine kao sused zemljišta po imenu Kesi. Veruje se da ime Silbaš vodi poreklo mađarske reči szilva — šljiva. U početku je selo činilo 10-20 domova čiji je glavni kapital bila stoka.

Početkom 18. veka Silbaš je imao i svoj pečat koji se nekoliko puta menjao. Prema nekim podacima, pečati su očuvani iz 1728. i drugi od 1775. do 1783. Prvi je imao raonik i sablju sa natpisom »Sig Pagi Silbaš 1714«. Na drugom je iznad unatraške položenog raonika među zvezdama pisalo S. S. Treći pečat je upotrebljavan 1828, imao je nekog svetitelja u ornatu pravoslavnog episkopa sa zlatnim oreolom i slovima »S. S.«

U Silbašu se danas pored srpskog stanovništva nalazi i slovačko, a i romsko. Procenjuje se da su prvi Slovaci u Silbaš došli oko 1770. godine. Vremenom ih je bilo sve više, a početkom 1900. bilo je 180 domova ili ukupno oko 720 lica.

Prva crkva u Silbašu podignuta je oko 1690. godine pored današnjeg groblja. Nije imala zvono i zvonika nastradala je, najverovatnije, zbog podzemnih voda. Godine 1733. u pravoslavnoj parohiji Silbaš ima 109 srpskih domova a tu su i tri pravoslavna sveštenika: Ilija Živković, Ćiril Maksimović i Ignjatije Nikolić.[1] Nova crkva izgrađena je 1759. godine na mestu današnje crkve i bila je vrlo mala. Nije imala toranj i imala je samo sedam ikona. Godine 1839. izgrađen je ikonostas koji služi i danas i pod zaštitom je kao spomenik kulture.

Slovačka evangelistička crkva izgrađena je 1838. Današnji izgled dobila je 1886. a sagrađena je uglavnom doprinosima vernika. Slovačka crkva veoma je vodila računa o deci. Obezbeđivala je mesto za nastavu i iako siromašna, uspevala je da plaća učitelja. Prvi sveštenik bio je Samuel Babilon.

Silbaš je usko povezan sa Novim Sadom, Bačkom Palankom, Vrbasom i Somborom.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Silbaš živi 2263 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 40,3 godina (39,1 kod muškaraca i 41,4 kod žena). U naselju ima 964 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,96.

Stanovništvo u ovom naselju veoma je nehomogeno.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[2]
Godina Stanovnika
1948. 3.308
1953. 3.295
1961. 3.267
1971. 3.144
1981. 3.025
1991. 2.806 2.741
2002. 2.849 2.939
2011. 2.467
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[3]
Srbi
  
 1.601 56,19%
Slovaci
  
 1.018 35,73%
Romi
  
 44 1,54%
Jugosloveni
  
 34 1,19%
Hrvati
  
 19 0,66%
Mađari
  
 10 0,35%
Slovenci
  
 2 0,07%
Rusini
  
 2 0,07%
Crnogorci
  
 1 0,03%
Ukrajinci
  
 1 0,03%
Rumuni
  
 1 0,03%
Makedonci
  
 1 0,03%
nepoznato
  
 15 0,52%
Stanovništvo prema polu i starosti[4]
m
ž
? 1
  
  
 0
80+ 25
  
  
 41
75—79 49
  
  
 76
70—74 54
  
  
 96
65—69 80
  
  
 106
60—64 66
  
  
 83
55—59 76
  
  
 62
50—54 97
  
  
 101
45—49 106
  
  
 114
40—44 104
  
  
 92
35—39 98
  
  
 98
30—34 99
  
  
 91
25—29 85
  
  
 94
20—24 98
  
  
 100
15—19 75
  
  
 100
10—14 88
  
  
 91
5—9 82
  
  
 85
0—4 70
  
  
 66
Prosek : 39,1 41,4
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 863 905 1.006 994 990 975 964
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 201 242 164 205 86 48 13 4 0 1 2,96
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 1.113 323 705 57 27 1
Ženski 1.254 240 709 257 47 1
UKUPNO 2.367 563 1.414 314 74 2
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 669 384 0 0 110
Ženski 402 232 0 0 48
UKUPNO 1.071 616 0 0 158
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 2 40 35 5 28
Ženski 0 2 36 12 5
UKUPNO 2 42 71 17 33
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 6 16 10 5
Ženski 2 5 7 28 14
UKUPNO 2 11 23 38 19
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 9 0 3 16
Ženski 4 1 0 6
UKUPNO 13 1 3 22

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Martin Banski, osnivač i predsednik Poljoprivednog, kreditnog i privrednog društva u Silbašu 1913. godine
    Martin Banski, osnivač i predsednik Poljoprivednog, kreditnog i privrednog društva u Silbašu 1913. godine
  • Članovi hora Slovačkog čitalačkog društva u Silbašu (1930)
    Članovi hora Slovačkog čitalačkog društva u Silbašu (1930)
  • Fotografija starijeg slovačkog muškarca i žene, Silbaš (1933)
    Fotografija starijeg slovačkog muškarca i žene, Silbaš (1933)
  • Srpska Pravoslavna crkva i Slovačka Evangelistička A. V. crkva u Silbašu
    Srpska Pravoslavna crkva i Slovačka Evangelistička A. V. crkva u Silbašu
  • Vatrogasni dom
    Vatrogasni dom

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ "Serbski letopisi", Pešta 1859-1860.
  2. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  3. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  4. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Silbaš na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Силбаш&oldid=27005974”