Balkanski jezici
Ovo je spisak svih jezika koji su pristuni na Balkanu. Sem turkijske grupe, svi jezici pripadaju indoevropskoj jezičkoj porodici.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Jedini klasični i preživjeli jezik antike je grčki. Naslednik je starogrčkog jezika. Rekonstrukcija paleobalkanskih jezika je težak, čak i nemoguć zadatak za razvoj nauke do 20. veka.
U srednjem veku na Balkanu je stvoren novi klasični književni jezik (Preslavska književna škola) — staroslovenski ili starobugarski. U 10. i 11. veku hrvatski i srpski književni jezik su se formirali na zapadnom Balkanu, kao i u Koruškoj — Slovenačka redakcija staroslovenskog jezika.
Jezički sporovi[uredi | uredi izvor]
Jezički sporovi na Balkanu počeli su u drugoj polovini 18. veka pitanjem grčkog jezika. Nakon problema usledio je poznati grčki projekat.
Poznata Vukova reforma, s početka 19. veka, dovela je do srpsko-bugarskog spora oko makedonskog pitanja. U međuvremenu, Jernej Kopitar uočio je postojanje tzv. Balkanske jezičke zajednice. Suština ovog spora svodi se na odgovor na pitanje (jezik ili dijalekt i čiji), šta je Kosovsko-resavski dijalekat, kao uzuski naslednik tzv. Raški jezik? [1][a] Bečki književni dogovor stvara nova jezička pitanja. Novosadski dogovor ga produbljuje:
- Postoji li jedan srpskohrvatski uzus i koji je tačan naziv na ovom jeziku?
- Srpski i hrvatski su zasebni jezici ili dva imena na istom uzusu?
- U dijalekatnom kontinuumu štokavice postoje li još neke uzuse, koliko i šta su?
S druge strane, neslavenski balkanski jezici, a posebno rumunski i albanski, istorijski i u smislu njihove klasifikacije postavljaju više pitanja nego da razjasne istorijski kontekst balkanske jezičke istorije (albansko-rumunska jezička veza). Prvi pisani spomenici na ovim jezicima datiraju iz 16. veka.[2]
Indoevropski jezici[uredi | uredi izvor]
Albanski[uredi | uredi izvor]
Helenski[uredi | uredi izvor]
- kapadocijski
- pontski
- standarni grčki
- cakonski
Indoarijski[uredi | uredi izvor]
Slovenski jezici[uredi | uredi izvor]
Jugoistočni slovenski jezici[uredi | uredi izvor]
Prelazni dijalekti[uredi | uredi izvor]
- prelazni bugarski dijalekti
- prelazni srpski dijalekti (goranski/prizrensko-timočki)
Jugozapadni slovenski jezici[uredi | uredi izvor]
sa varijacijama dijalekata: čakavski, kajkavski i štokavsko
Romanski[uredi | uredi izvor]
Turskijski jezici[uredi | uredi izvor]
Izumrli jezici[uredi | uredi izvor]
- staromakedonski
- dalmatski
- eteokritski jezik
- eteokiparski jezik
- ilirski jezik
- osmanski
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Ćirilometodijevistika
- Trojezična hereza
- Zlatno doba bugarske kulture
- Glagoljaši
- Brašovsko pismo
- Elbasansko pismo
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Veoma zanimljiv i siguran porez za različite jezike sadržan je u putopisu Evlije Čelebija. Godine 1660. napisao je da su u Skoplju latini primećeni u srpskoj crkvi, a u Novom Pazaru je postojala bugarska crkva. Skoplje je potpuno izgorelo 25. oktobra 1689, a potom Novi Pazar. 1706. godine Novi Pazar je imao 300 kuća prema 12.000 pre 17 godina. 1737. obnovljeni grad je opljačkan. U Rilskoj reviziji istorije slavensko-bugarske od 1825. godine navedena su bugarska naselja. Zanimljivo je da su Novi Pazar i Užice navedeni kao takvi.
Reference[uredi | uredi izvor]
Države na Balkanskom poluostrvu | ||
|---|---|---|
| Potpuno |  | |
| Značajno | ||
| Malim delom | ||
| Povezano | ||
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
