Jevrem Damjanović
| Jevrem Damjanović | |
|---|---|
 Jevrem Damjanović maršal Dvora kao divizijski general 1927. godine | |
| Lični podaci | |
| Nadimak | Ješa |
| Datum rođenja | 16. april 1880. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija |
| Datum smrti | 22. jul 1962. (82 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, FNRJ |
| Obrazovanje | Vojna Akademija |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1899 — 1941. |
| Vojska | Srpska vojska Jugoslovenska vojska |
| Čin |   Divizijski general |
| Jedinica | Kraljeva garda |
| Učešće u ratovima | Balkanski ratovi Prvi svetski rat Drugi svetski rat |
| Odlikovanja |  Orden Svetog Save 1. reda  Orden Jugoslovenske krune 2. reda  Orden Karađorđeve zvezde 3. reda Orden Belog orla sa mačevima 5. reda |
Jevrem Damjanović (Beograd, 16. april 1880 — Beograd, 22. jula 1962) bio je visoki oficir srpske vojske i divizijski general Jugoslovenske vojske, učesnik balkanskih ratova, Prvog svetskog rata i Drugog svetskog rata. Maršal dvora kralja Petra I i kralja Aleksandra I od 1918. do 1927. godine.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 16. aprila 1880. godine u Beogradu, od oca Jovana, pukovnika srpske vojske. Potomak je Jevrema Barudžije čiji su preci naselili Valjevski kraj iz Crne Gore. Imao je i mlađu sestru Anđeliju. Vojnu karijeru započeo je 1890. godine kao pitomac 29. klase Niže škole Vojne Akademije. Dalje školovanje je nastavio kao pitomac 8. klase više škole Vojne akademije.[1]
Aktivna služba[uredi | uredi izvor]
Po završetku usavršavanja unapređen je u čin artiljerijskog potporučnika i rasporedom određen je za vodnika gradskog artiljerijskog puka a 27. oktobra 1900. godine premešten za vodnika u konjičkoj bateriji. Tokom službovanja unapređen je u čin poručnika. Premešten je 10. oktobra 1905. godine za vodnika Drugog diviziona Dunavskog artiljerijskog puka. Dana 11. oktobra 1906. godine, po potrebi službe imenovan za komandira 7. baterije brdskog artiljerijskog puka i unapređen u čin kapetana druge klase. 18. septembra 1907. godine razrešen je dužnosti i upućen na obuku planinske artiljerije u Francusku. Po povratku sa obuke 4. oktobra 1908. godine, postavljen je na dužnost za komandira 9. baterije brdskog artiljerijskog puka. U čin kapetana prve klase unapređen je 1. januara 1910. a naredne 1911. godine na isti dan odlikovan je Medaljom za vojničke vrline.[1][2]
Po izbijanju Prvog balkanskog rata pa sve do njegovog kraja kao artiljerijski major nalazio se na istoj dužnosti. Dana 23. avgusta 1913. godine premešten je za komandira 3. diviziona brdske artiljerije. Na tom položaju ostao je do kraja Drugog balkanskog rata. Nakon ovog rata unapređen je u artiljerijskog potpukovnika. Prvi svetski rat ga zatiče na mestu komandanta brdskog diviziona Užičke vojske po komandom generala Miloša Božanovića. Za osvedočenu hrabrost na bojom polju odlikovan je 31. maja 1915. godine Ordenom Belog orla sa mačevima petog reda. Dana 11. septembra iste godine, stavljen na raspolaganje a oktobra meseca unapređen u čin artiljerijskog pukovnika, da bi već 9. marta 1916. godine, postao komandant diviziona i celokupne artiljerije Šumadijske divizije drugog poziva. Ubrzo premešten za predsednika komisije za prijem spreme za 2. armiju u Francuskoj a potom imenovan načelnikom štaba artiljerije 1. armije. Dana 8. septembra 1917. godine postaje lični ađutant regenta Aleksandra a od 18. februara 1918. godine imenovan maršalom dvora kralja Petra I.[1][2]
Nakon demobilizacije i proglašenja Kraljevine SHS, 10. maja 1920. godine odlikovan je Karađorđevom zvezdom četvrtog reda. Dve godine kasnije 26. februara 1922. godine, odlikovan je Ordenom Svetog Save drugog reda a 8. juna iste godine poneo je i Karađorđevu zvezdu trećeg reda. Dana 17. septembra 1923. godine, naznačen ukazom za vršioca dužnosti Bosanske artiljerijske brigade sa sedištem u Sarajevu. Po ukazu se nije postupilo te vraćen na dužnost u ađutanturu. Nakon proglašenja novog vojnog zakona 21. oktobra 1923. godine unapređen je u čin artiljerijskog brigadnog generala. Još dve godine proveo ađutanturi kralja od 21. avgusta 1924. godine i u isto vreme bio maršal dvora. Dana 30. novembra 1926. godine razrešen svih dužnosti i stavljen na raspolaganje ali par dana kasnije 6. decembra iste godine vraćen u ađutanturu pri dvoru. Za komandanta Potiske divizijske oblasti naznačen 26. januara 1927. godine da bi dva dana kasnije postao komandant Osječke divizijske oblasti i predao je dužnost maršala dvora a u čin divizijskog generala unapređen je 28. juna iste godine. Ordenom Svetog Save prvog reda odlikovan je 25. januara 1928. godine za dugogodišnji predan rad. Dana 6. septembra 1930. godine odlikovan je Ordenom Jugoslovenske krune trećeg reda. Sledeće godine tačnije 22. aprila 1931. postao je pomoćnik komandanta četvrte armijske oblasti sa sedištem u Zagrebu. Sa te dužnosti premešten 8. maja 1936. godine za predsednika Stalne ispitne komisije za čin majora a septembra meseca iste godine odlikovan je Ordenom Jugoslovenske krune drugog reda. Na toj dužnosti dočekao je Drugi svetski rat. Kapitulacijom Jugoslovenske vojske u Aprilskom ratu, odveden je u zarobljeništvo 1941. godine. Nakon završetka rata iz logora Oflag VI, vratio se u Jugoslaviju 1945. godine. O svom učešću u ratu dao je Vojno istorijskom institutu 1946. godine. Poslednje godine života živeo je penzionerski povučeno u svom stanu u ulici Ninčićeva 8. Preminuo je 22. jula 1962. godine.[1][2]
Porodične prilike[uredi | uredi izvor]
Bio je oženjen od 1919. godine Ljubicom, kćerkom Gaje Trifunovića, trgovca iz Gornjeg Milanovca. Imao je troje dece, kćerku Jelicu i sinove Jovana i Ljubišu.[1]
Unapređenje u činove[uredi | uredi izvor]
| Pitomac Kaplar | Pitomac Podnarednik | Pitomac Narednik | Potporučnik | Poručnik | Kapetan Druge klase |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
|
|
| 1896. | 1897. | 1898. | 5. jun 1899. | 2. avgusta 1902. | 1906. |
| Kapetan Prve klase | Major | Potpukovnik | Pukovnik | Brigadni general | Divizijski general |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
|
|
 
|
|
| 1. januar 1910. | 1. januar 1912. | 1913. | 1. oktobar 1915. | 21. oktobar 1923. | 28. jun 1927. |
Odlikovanja[uredi | uredi izvor]
Domaća odlikovanja[uredi | uredi izvor]
| Odlikovanja Divizijskog generala Jevrema Damjanovića [a] | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
|
|
|
| |
- Orden Karađorđeve zvezde 3. i 4. reda
- Orden belog orla sa mačevima 5. reda
- Orden belog orla 3. reda
- Orden Jugoslovenske krune 2. i 3. reda
- Orden Svetog Save 2. reda
- Zlatna medalja za hrabrost (dvaput)
- Srebrna medalja za hrabrost
- Medalja kralja Petra I
- Medalja za vojničke vrline
- Spomenica za oslobođeno Kosovo 1912.
- Spomen-krst 1913.
- Spomenica na Prvi svetski rat 1914—1918.
- Albanska spomenica
Inostrana odlikovanja[uredi | uredi izvor]
- Orden Đorđa I 2. reda, Grčka
- Orden Svetog Spasitelja 3. reda, Grčka
- Kraljevski Viktorijanski orden 2. reda, Engleska
- Orden Sv. Mauricija i Lazara 2. reda, Italija
- Orden Italijanske krune 2. reda, Italija
- Orden Polonija Restituta 3. reda, Poljska
- Orden za Vojničke vrline 2. reda, Poljska
- Orden Rumunske Zvezde 2 i 3. reda, Rumunija
- Orden Rumunske krune 1. reda, Rumunija
- Orden Svete Ane sa mačevima 2. reda, Rusija
- Orden Legije časti 3. reda, Francuska
- Ratni krst 1914—1918, Francuska
- Orden Akademskih palmi, Francuska
- Orden Hristovog groba 1. reda, Jerusalimska patrijaršija[3]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Spomenice i medalje nisu uključene.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d Bjelajac 2004, str. 137-138.
- ^ a b v Miletić 2009, str. 270-271.
- ^ Ko je ko u Jugoslaviji 1928, str. 27.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bjelajac, Mile S. (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6.
- Miletić, Antun (2009). Srpski Đenerali u žicama: 1941—1945. Beograd: Albatros plus (Novi Beograd: Alfa tim print). ISBN 978-86-6081-081-4 Proverite vrednost parametra
|isbn=: checksum (pomoć). - Ko je ko u Jugoslaviji. Zagreb: „Jugoslovenski godišnjak“. 1928. COBISS.SR 49616135
