Zlatnih jedanaest
Zlatni tim je najuspešniji mađarski fudbalski tim svih vremena. Ovaj tim je počeo da se stvara 1950. i trajao je sve do 1956. godine, kada su u jednom delu tog perioda nanizali rekord od 32 uzastopne utakmice bez poraza.
Čuvenih 11[uredi | uredi izvor]
- Đula Grošič (Grosics Gyula), Crni panter (Fekete párduc) – golman
- Jene Buzanski (Buzánszky Jenő) – desni bek
- Đula Lorant (Lóránt Gyula) – centarhalf
- Mihalj Lantoš (Lantos Mihály) – levi bek
- Jožef Božik (Bozsik József), Cucu (Cucu) – ofanzivni vezni
- Jožef Zakarijaš (Zakariás József), Zaki (Zaki) – defanzivni vezni
- Laslo Budaji (Budai László), Grbavi (Púpos) – desno krilo
- Šandor Kočiš (Kocsis Sándor), Kocka (Kocka) – desni vezni
- Nandor Hidegkuti (Hidegkuti Nándor), Stari (Öreg) – centarfor
- Ferenc Puškaš (Puskás Ferenc), Bata, Galopirajući pukovnik (Öcsi, Száguldó Őrnagy) – levi vezni
- Zoltan Cibor (Czibor Zoltán), Ludi, Krpena noga (Bolond, Rongylábú) – levo krilo
- Gustav Šebeš (Sebes Gusztáv) – Savezni kapetan[1]
Najveći uspesi[uredi | uredi izvor]
Olimpijske igre 1952.[uredi | uredi izvor]
| Osvojene medalje | ||
|---|---|---|
Predstavljajući  Mađarska
| ||
| 1952. Helsinki
|
- Zlato na Olimpijskim igrama 1952. godine u Helsinkiju. Mađari su na Letnje olimpijske igre 1952. stigli sa skorom dve godine bez poraza. Tim je lako pobedio protivnike u preliminarnim rundama, pre nego što se u polufinalu sastao sa braniocem olimpijskog šampiona iz 1948. godine, Švedskom. Mađarska je demolirala Švedsku rezultatom 6 : 0 i plasirala se u finale protiv Jugoslavije. Golovima Ferenca Puškaša i Zoltana Cibora obezbeđena je Mađarskoj pobeda od 2 : 0 i olimpijsko zlato.
| 2. avgust 1952. Mađarska na Letnjim olimpijskim igrama 1952. | |||
 Mađarska
|
2 : 0 |  Jugoslavija
|
Grad: Helsinki Finska Sudija: Artur Elis (Ujedinjeno Kraljevstvo) Gledalaca: 60.000 |
Puškaš  70’Cibor 88’
|
(Izveštaj) |
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
- Spisak igrača iz timova koji su osvojili medalje:
London, 25. novembar 1953.[uredi | uredi izvor]
Zlatni tim je u anale fudbala ušao na velika vrata pobedom protiv Engleske u Londonu na Vembliju 1953. godine. Rezultat je bio 6:3 za Mađare. To je bio prvi poraz Engleza na domaćem terenu od 1901.[2])
Engleska–Mađarska 3 : 6 (2 : 4), Vembli, gledalaca 100.000, sudija: Leo Horn (Holandija)
Engleska: Merik, Remzi, Ekersli, Rajt, Džonston, Dikinson, Stenli Metjuz, Tejlor, Mortenson, Sevel, Rob
Mađarska: Grošič (74. m Šandor Geler), Buzanski, Lorant, Lantoš, Hidegkuti, Božik, Zakarijaš, Budaji, Kočiš, Puškaš, Cibor
- Strelci za Englesku: Sevel
15’; Mortenson 37’; Remzi 57’ (pen); - Strelci za Mađarsku: Hidegkuti ( 1’, 21’; 53’), Puškaš ( 24’, 28’); Božik 50’;
Mađarska − Engleska[uredi | uredi izvor]
Uzvratna utakmica je pokazala da Engleska ne može više da se distancira od kontinentalnog fudbala, dok ostale reprezentacije napreduju. Rezultat je bio poražavajući za Engleze ukupan skor u dve utakmice je bio 13 : 4 za Mađarsku.[3]
| Mađarska | 7 : 1 |  Engleska |
|---|---|---|
| Lantoš 10’ Puškaš 17’, 71’Kočiš 19’, 57’Hidegkuti 59’Jožef Tot II 63’ |
Sažetak utakmice | Brodis 68’ |
       Mađarska
|
  Engleska
|
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bern, 1954.[uredi | uredi izvor]
Drugo mesto na svetskom fudbalskom prvenstvu 1954. u Bernu, Švajcarska. U finalu Mađarska je igrala protiv SR Nemačke i izgubila rezultatom 2:3. Golove za Mađarsku su postigli Puškaš i Cibor po jedan gol a za Nemačku Morlok jedan a Helmut Ran dva gola.
Pre početka svetskog prvenstva u Švajcarskoj, fudbalska reprezentacija Mađarske je smatrana za glavnog favorita, takoreći sigurnog pobednika.
Mađarska je bila u drugoj grupi zajedno sa reprezentacijama Nemačke, Turske i Južne Koreje.[4]
Grupa 2[uredi | uredi izvor]
| Tim | Poena | Uta | Pob | Ner | Izg | G. dato | G. prim |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mađarska
|
4 | 2 | 2 | 0 | 0 | 17 | 3 |
 Zapadna Nemačka
|
2 | 2 | 1 | 0 | 1 | 7 | 9 |
 Turska
|
2 | 2 | 1 | 0 | 1 | 8 | 4 |
 Južna Koreja
|
0 | 2 | 0 | 0 | 2 | 0 | 16 |
| 17. jun 1954. 18:00 | |||
| Mađarska
|
9 : 0 | Južna Koreja
|
Cirih Hardturm stadion Sudija: Vinsent (Francuska) Gledalaca: 18.000 |
| Puškaš 12’, 89’ Lantoš 18'’Kočiš 24’, 36’, 50’ Cibor 59’ Palotaš 75’, 83’ |
|
(Reportaža) |
| 20. jun 1954. 16:50 | |||
| Mađarska
|
8 : 3 | Zapadna Nemačka
|
Bazel Stadion sveti Jakob Sudija: Vilijam Ling (Engleska) Gledalaca: 65.000 |
| Kočiš 3’, 21’, 67’, 78’ Puškaš 17’ Hidegkuti 50’, 54’ J. Tot 73’ |
|
(Reportaža) | Pfaf 25’ Ran 77’ Herman 81’
|
- Nemci su morali da igraju baraž sa Turskom da bi se plasirali u sledeće kolo.
Plejof:
| 23. jun 1954. 18:00 | |||
| Zapadna Nemačka
|
7 : 2 | Turska
|
Cirih Hardturm stadion Sudija: Vinsent (Francuska) Gledalaca: 18.000 |
| O. Valter 7’ Šefer 12’, 79’ Morlok 30’, 60’, 77’ F. Valter 62’ |
|
(Reportaža) | Ertan 21’ Kučukandonjadis 82’
|
- U takmičenju po grupama, Mađarska je u uvodnoj utakmici zabeležila rekordnu pobedu protiv reprezentacije Južne Koreje od 9:0, što je i ostalo zabeleženo kao najveća gol-razlika koja je postignuta na završnicama svetskog prvenstva do tada[5]) Drugu utakmicu mađarska reprezentacija je igrala protiv reprezentacije Zapadne Nemačke, i tu utakmicu je Mađarska reprezentacija dobila sa ubedljivom gol-razlikom od 8:3. Na ovoj utakmici povredu je zaradio najbolji mađarski igrač Ferenc Puškaš, što ga je udaljilo sa terena na sledeće dve važne utakmice. Međutim Mađare to nije prviše brinulo jer su smatrali da su ubedljivo bolji od svih ostalih reprezentacija i da se mogu probiti do finala i bez svog najboljeg igrača[4].
Četvrtfinale[uredi | uredi izvor]
| 27. jun 1954. 17:00 | |||
| Mađarska
|
4 : 2 |  Brazil
|
Bern Vankdorf stadion Sudija: Artur Edvard Elis (Engleska) Gledalaca: 60.000 |
| Hidegkuti 4’ Š. Kočiš 7’, 88’ Lantoš 60’ (penal) |
|
(Reportaža) | Đ. Santos 18’ (pen) Žulinjo 65’
|
- U četvrtfinalu Mađari su se sastali sa Brazilcima. Utakmica je trebalo da bude za pamćenje, i ostale je, ali ne po lepoti fudbala već po grubostima. Isključeni su jedan mađarski (Jožef Božik 71') i dva brazilska igrača (Nilton Santos 71' i Umberto 79'). Na kraju utakmice, koja je završena rezultatom 4 : 2 za Mađare, brazilski igrači su uleteli na klupu Mađara i izbila je opšta tuča. Jedini koji nije učestvovao u svemu ovome je bio Lorant Đula, za koga je važilo da je jedan od najčvršćih mađarskih odbrambeih igrača[4].
Polufinale[uredi | uredi izvor]
| 30. jun 1954. 18:00 | |||
| Mađarska
|
4 : 2 |  Urugvaj
|
Lozana, Olimpik stadion Sudija: Grifits (Vels) Gledalaca: 37.000 |
| Cibor 13’ Hidegkuti 46’ Š. Kočiš 111’, 116’ |
|
(Reportaža) | Hohberg 75’, 86’
|
- Polufinale je donelo jednu od najboljih utakmica. Rezultat u regularnih 90 minuta je bio 2:2, borba se vodila između branioca titule svetskog prvaka, Urugvaja i novih zvezda na fudbalskom nebu, Mađara. U produžecima, sa dva gola koje je postigao glavom (po čemu je i bio poznat), Šandor Kočiš je obezbedio svojoj reprezentaciji učešće u finalu[4].
Finale[uredi | uredi izvor]
| 4. jul 1954. 17:00 | |||
| Mađarska
|
2 : 3 | Zapadna Nemačka
|
Bern, Vankdorf stadion Sudija: Vilijam Ling (Engleska) Gledalaca: 60.000 |
| Puškaš 6’ Cibor 8’ |
|
(Reportaža) | Morlok 10’ Ran 18’, 84’
|
Sastav ekipa:
Mađarska — Grošič, Buzanski, Lantoš, Božik, Lorant, Zakarijaš, M. Tot Cibor, Kočiš, Hidegkuti i Puškaš. Trener:Gustav Šebeš[4].
Zapadna Nemačka — Turek, Posipal, Kolmajer, Ekel, Librih, Maj, Ran, Morlok, O. Valter, Fric Valter i Šefer. Trener:Sep Herberger[4].- U velikom finalu, za Mađare, ekipi se pridružio nedovoljno oporavljeni kapiten Ferenc Puškaš. Sastav Mađara je iz tog razloga bio izmenjen u odnosu na prethodne dve utakmice, tako da je fudbalska reprezentacija Mađarske nastupila u sastavu. Grošič, Buzanski, Lorant, Lantoš, Božik, Zakarijaš, Cibor, Kočiš, Hidegkuti, Puškaš i Tot.. Ova imena su ulivala strahopoštovanje protivniku i za nepunih osam minuta Mađarska je vodila sa 2 : 0. U tim momentima se činilo da će se ponoviti rezultat iz takmičenja po grupama i da će Mađari slaviti ubedljivu pobedu. Međutim već u 18. minutu rezultat je glasio 2 : 2. Hladan tuš za Mađare. Od toga momenta se vodila bespoštedna rovovska bitka po kišom raskvašenom terenu. Laka konjica je jurišala u talasima ali bez uspeha, sjajna Nemačka pancer odbrana je odolevala svim iskušenjima. Odluka je pala u 84. minutu, kada je Ran presekao jednu loptu, fintom izbacio mađarskog odbrambenog igrača i sjajnim šutem, u desnu stranu gola, smestio loptu u mrežu pored nemoćnog golmana mađarske reprezentacije Grošiča. Rezultat od 3 : 2 je ostao do poslednjeg sudijskog zvižduka koji je doneo nevericu i tugu u redove najboljeg sastava koje Mađarska ikada imala u fudbalu[4].
Konačni poredak[uredi | uredi izvor]
| Zapadna Nemačka
|
| Mađarska
|
 Austrija
|
Strelci[uredi | uredi izvor]
| Šandor Kočiš
|
|
| Ferenc Puškaš
|
|
| Nandor Hidegkuti
|
|
| Zoltan Cibor
|
|
| Mihalj Lantoš
|
|
| Petar Palotaš
|
|
| Jožef Tot II
|
|
Laka konjica je na ovom prvenstvu na ukupno 5 utakmica postigla 27 golova (5,4 gola po utakmici), a Kočiš je oborio golgeterski rekord (prethodnih prvenstava) i postao prvi strelac Svetskog kupa (Златна копачка) sa 11 postignutih golova (2,2 gola po utakmici) .
Istorijat Zlatnog tima[uredi | uredi izvor]
Laka konjica, Moćni Mađari samo su neki od poznatijih nadimaka Zlatnog tima, koji je u stvari u periodu od 4. maja 1950. pa do 4. jula 1954. godine samo četiri puta izašao na zeleni teren u svom legendarnom sastavu.
- U Rimu, 17. maja 1953, protiv Fudbalske reprezentacije Italije,
- U Budimpešti, 15. novembra 1953, protiv Fudbalske reprezentacije Švedske,
- U Londonu, 25. novembra 1953, protiv Fudbalske reprezentacije Engleske i
- U Beču, 11. aprila 1954, protiv Fudbalske reprezentacije Austrije
Takođe ova ekipa nije završila ni ove utakmice u početnom sastavu, ulazili su Palotaš i Geler.
- Mađarska je takođe bila pobednik Centralnoevropskog internacionalnog kupa (1948 - 1953), tu su igrale samo amaterske ekipe, što za istočnu Evropu to nije bio problem jer u tim zemljama u to vreme zvanično nije bilo profesionalnog fudbala.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ U Mađarskoj se umesto izraza savezni selektor koristi izraz savezni kapetan, što je u početku bila titula a ne zvanje
- ^ Do tada jedini poraz na domaćem terenu Englezi su doživeli od Škotske (3–1) na Kenington Ovalu (Kennington Oval) 1877. A prvi poraz izvan četiri nacije na ostrvu, doživeli su od strane Irske 1949. (2–0) na Gudison parku.
- ^ „England v Hungary - a football match that started a revolution”. 23. 11. 2013 — preko www.bbc.co.uk.
- ^ a b v g d đ e Od Montevidea do Minhena, Petar Obradović i Tomislav Marković BIGZ, 1974.
- ^ Razlika od devet golova je još postignuta na svetskom prvenstvu 1974. godine u Nemačkoj na utakmici Jugoslavija - Zair 9:0 i na svetskom prvenstvu 1982. godine u Španiji u susretu reprezentacija Mađarske i El Salvadora, kada je rezultat bio 10:1 za Mađare.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zlatna generacija
- Zlatna generacija hu
- Čuvena pobeda Mađarske
- Biografija Gustava Šebeša Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. decembar 2006)
- Centralno Evropski kup 1948-53
 | ||
(*U Mađarskoj se, umesto izraza savezni selektor, koristi izraz savezni kapetan.) | ||
