Kapele na Bajskom groblju u Subotici

Kapele na Bajskom groblju u Subotici
Kapele na Bajskom groblju
Opšte informacije
Mesto	Subotica
Opština	Subotica
Država	Srbija
Vreme nastanka	1879- 1913
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Međuopštinski zavod za zaštitu spomenika kulture
www.heritage-su.org.rs

Kapele na Bajskom groblju u Subotici su podignute u periodu od 1879. do 1913. godine i predstavljaju nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture.

Zaštitom i davanjem statusa spomenika kulture obuhvaćeno je deset kapela najpoznatijih familija sa kraja 19. i početka 20. veka u Subotici:

• Kapela Balog
• Kapela Vuković Marton (danas Fekir kapela)
• Lihtnekert kapela
• Kapela Deak
• Sveštenička kapela (Kertes)
• Dulić Kapela
• Peić kapela
• Almaši-Antunović kapela
• Vojnić kapela
• Kapela Vereš-Maćaš

Kapela Balog

Zgrada kapele je podignuta 1903. godine u stilu elektike, četvorougaone osnove, sa četiri tornjića i šestougaonom rebrastom centralnom kupolom prekrivenom limom. Fasade su obložene klinker opekom žuto - crveno koje se smenjuju u dekorativno naizmeničnom nizu. Timpanonska segmentna polja protežu se u bazama kupole i tornjića kvadratne osnove. Sokl je obložen kamenim blokovima. Na vrhu centralne kupole je jabuka sa krstom sa nebima, od pocinkovanog lima, dok se na centralnim završecima bočnih tornjića nalaze dekorativni metalni šiljci.

Kapela Vuković Marton

Kapela je podignuta 1901. godine, po originalnom sačuvanom projektu arhitekte Geze Kocke. Podignuta je u neorenesansnom stilu sa naglašenim elementima secesije. Četvorougaone je osnove, zasvedena šestougaonom kupolom, zidana klinker opekom sa naglašenim rizalitima i na bazu postavljenih kontrafora secesijskih profila od veštačkog kamena.

Lihtnekert kapela

Podignuta je 1913. godine u neogotskom stilu sa elementima neorenesanse, a dokumentacioni podaci upućuju na arhitektu Titusa Mačkovića. Osmougaone je osnove, sa fasadama obloženim crvenom klinker opekom kao kontrafori. U krovnoj konstrukciji javljaju se timpanonska polja od kojih polaze dvoslivni krovovi koji se sučeljavaju u centralnom delu građevine. Krovni pokrivač je od lima.

Kapela Deak

Kapela je podignuta 1911. godine, gotovo identična sa kapelom Vuković -Marton po stilskom i konstruktivnom rešenju. Četvorougaone osnove, natkrivena šestougaonom kupolom obloženom limom. Zidno platno obloženo je žutom klinker opekom i razuđenom klinker opekom. Ulazni portal sačinjen je u kombinaciji drveta i kovanog gvožđa, kao i prozorski otvori.

Sveštenička kapela (Kertes)

Kapela je podignuta 1901. godine u stilu secesije sa primesama orijentalnog stila. Prvobitni vlasnik je bio Nandor Kertes, a sredinom prošlog veka je postala sveštenička kapela. Kvadratne je osnove sa kupolom od osam režnjeva obloženom kucanim limom sa motivom riblje krljušti, a zidovi se završavaju talasoidnim profilisanim vencem.

Dulić Kapela

Podidgnuta je 1906. godine u neogotskom stilu, kvadratne osnove sa naglašenim vertikalama karakterističnim za gotiku. Ozidana je klinker opekom, a sokl je od crvenog kamena. Krovna konstrukcija je rešena ukrštanjem dvoslivnih krovova, nad kojim se uzdiže kupola. Portal i prozorski otvori rađeni su profilisanom klinker opekom i završavaju se gotskim lukom. Nad svakim otvorom i u luneti portala postavljena je kamena rozeta.

Peić kapela

Podignuta je 1903. godine u neogotskom stilu po projektu Geze Kocke. Kapela je i danas u funkciji, naime u njoj se vrše pogrebni obredi u konfesionalnom delu Bajskog groblja. Kapela je u osnovi krstoobrazna sa centralnim zvonikom nad pročeonim delom, pokrivenim dekorativnim kasetama od lima. U unutrašnjosti kapele očuvan je prvobitni drveni neogotski oltar.

Almaši-Antunović kapela

Kapela je podignuta 1879. godine, kvadratne osnove, građena po projektu Titusa Mačkovića. U unutrašnjosti kapele nalaze se dve mermerne ploče sa porodičnim grbom i sa najranijim zapisom iz 1877. godine.

Vojnić kapela

Kapelu je projektovao Titus Mačković 1879. godine. Prvobitno je građena u neogotskom stilu, a tridesetih godina prošlog veka je promenila izgled, i sada je bez dva centralna tornja i bočnih tornjića. Obrađena je malterom, lišena neogotske dekoracije, ali su osnovne konture uključujući i otvore zadržane.

Kapela Vereš-Maćaš

Kapela je podignuta 1928. godine po projektu Ištvana Vacija u neoromaničkom stilu. U osnovi je jednobrodna sa transeptom u dve isturene apside. Zidno platno je izvedeno u malteru sa bazom od kamenih blokova i dekorativnim pilastrima uz centralni portal i prozorske otvore na apsidama koji su rešeni u romanskom stilu. Nad centralnim portalom postavljen je osmougaoni zvonik sa arkadnim otvorima, prekriven bakarnim limom, kao o krov broda kapele.

Vidi još

• Spisak spomenika kulture u Severnobačkom okrugu

Spoljašnje veze

• Republički zavod za zaštitu spomenika kulture - Beograd
• Pokrajinski zavod Vojvodine/Značajna nepokretna kulturna dobra u Vojvodini Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. jul 2019)
• Lista spomenika