Salman od Saudijske Arabije
| Salman ibn Abdulaziz el Saud | |||
|---|---|---|---|
_(cropped).jpg) Kralj Salman 2020. godine. | |||
| Lični podaci | |||
| Puno ime | Salman ibn Abdulaziz el Saud | ||
| Datum rođenja | 31. decembar 1936. | ||
| Mesto rođenja | Rijad, Saudijska Arabija | ||
| Porodica | |||
| Supružnik | Sultana ibn Turki el Sudajri (r.1954; preminula 2011) .Fahda ibn Falah el Hitlajn Sara ibn Fajsal el Subaji. | ||
| Potomstvo | Princ: Sultan, Muhamed, Halid, Turki i više od 12. | ||
| Roditelji | Abdulaziz ibn Saud Hasa ibn Ahmed el Sudajri | ||
| Dinastija | Saud | ||
| Kralj Saudijske Arabije | |||
| Period | 23. januar 2015 — danas | ||
| Prethodnik | Abdulah od Saudijske Arabije | ||
| Naslednik | Muhamed ibn Salman | ||
| Prestolonaslednik Saudijske Arabije prvi zamenik premijera | |||
| Period | 16. jun 2012 – 23. januar 2015 | ||
| Prethodnik | Naif ibn Abdulaziz | ||
| Naslednik | Mukrin ibn Abdulaziz | ||
| Ministarstvo odbrane Saudijske Arabije | |||
| Period | 5. novembra 2011 — 23. januara 2015. | ||
| Prethodnik | Sultan ibn Abdulaziz | ||
| Naslednik | Muhamed ibn Salman | ||
| Regent | Abdulah el Saud | ||
| Guverner provincije Rijad | |||
| Period | 5. februara 1963 — 5. novembra 2011. 18. aprila 1956 — 22. septembra 1960. | ||
| Prethodnik | Badr ibn Saud Naif ibn Abdulaziz | ||
| Naslednik | Satam el-Saud Favaz el Saud | ||
| Regent | Saud ibn Abdulaziz | ||
| Zamenik guverner provincije Rijad | |||
| Period | 16. marta 1954 — 18. aprila 1955. | ||
| Prethodnik | Naif ibn Abdulaziz | ||
| Naslednik | Turki II el Saud | ||
| Regent | Saud ibn Abdulaziz | ||
| Potpis |  | ||
| |||
Salman ibn Abdulaziz el Saud (arap. سلمان بن عبد العزیز ال سعود , Салман ибн 'Абд ал-'Азиз Ал Су'уд,[салˈмаːн бен ˈʕабд алʕаˈзиːз ʔаːл саˈʕуːд]; Rijad, 31. decembar 1936) jeste kralj Saudijske Arabije. Na prestolu je od 23. januara 2015. godine, kada je nasledio polubrata Abdulaha koji je umro u 90. godini.[1]
Pre stupanja na dužnost, bio je prestolonaslednik Saudijske Arabije od 16. juna 2012. do 23. januara 2015. On je 25. sin kralja Abdulaziza ibn Sauda i šesti od njegovih sinova koji su vladali kao kraljevi. Bio je zamenik guvernera, a kasnije i guverner Rijada od 1963. do 2011. Potom je imenovan za ministra odbrane. Imenovan je za prestolonaslednika 2012. Salman je postao kralj 2015. nakon smrti njegovog polubrata, kralja Abdulaha. Od decembra 2019, on je najstariji preživeli sin kralja Abdulaziza.[2]
Glavne inicijative Salmana kao kralja uključuju saudijsku intervenciju u jemenskom građanskom ratu, Saudijsku viziju 2030.[3] i uredbu iz 2017. kojom se saudijskim ženama dozvoljava da voze.[4] Njegov sin, prestolonaslednik Muhamed ibn Salman, smatra se de fakto vladarom Saudijske Arabije.[5]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Salman je rođen 31. decembra 1936. godine. Odrastao je u palati Muraba. Svoje rano obrazovanje stekao je u glavnom gradu Rijadu. Školovao se u „Školi prinčeva” na dvoru svog oca, koja je osnovana za kraljeve sinove. Visoko obrazovanje stekao je na Islamskom institutu u Meki, gde je pored veronauke studirao i osnovnu univerzitetsku matematiku i geografiju i savremenu nauku.
Salmanov otac je bio osnivač kraljevine Saudijske Arabije, kralj Ibn Saud, koji je umro 1953. godine. Iako je on tek 32. sin po rođenju svom ocu, koji je bio oženjen sa 30 žena i imao preko 50 dece, njegova majka princeza Hasa ibn Ahmed el Sudajri (1900-1969) bila je jedna od omiljenih žena njegovog oca. I po majčinoj i po očinskoj liniji, Salman pripada moćnoj porodici Sudajri iz Vadi ad-Dvasir (arap. الدواسر, сингدوسري Wādī ad-Dawāsir) iz Nadžda.[6] Sedmorica braće Sudajri su tradicionalno imali privilegovani položaj nakon kraljeve smrti. Od „Sedmorice Sudajri", Salman je drugi najmlađi.[7] Kralj Salman ima ćerku i dvanaest sinova iz tri braka. Njegov sin Sultan ibn Salman el Saud (r. 1956) bio je prvi Saudijac u svemiru 1985. godine.[8] Supruga Sultana umrla mu je 2011.[9] Otkako je početkom 2014. doživeo moždani udar, Salman nije mogao slobodno da pomera levu ruku.[10] Njegov sin Muhamed ibn Salman (*1985) je prestolonaslednik od 2017 godine, a Halid ibn Salman (* 1988) je zamenik ministra odbrane.[11]
U članku u časopisu Euro u Nedelju, Salman je opisan kao ranoranilac i radoholičar.[12] Takođe kralj Salman voli da gleda fudbalske utakmice.
Politika[uredi | uredi izvor]
Guverner Rijada[uredi | uredi izvor]
- Salmana je njegov stariji polubrat, kralj Saud, imenovao 1962. godine, za guvernera provincije Rijad. Od tada je nadgledao i podsticao brz rast kapitala.
Ministar odbrane i prestolonaslednik[uredi | uredi izvor]
Za ministra odbrane imenovan je 5. novembra 2011. godine. Njegov prethodnik Sultan ibn Abd al Aziz umro je 22. oktobra 2011. godine.[13] Kao član Kraljevskog saveta, pripispitivan je za veliki uticaj na pitanja nasledstva.[7] Nakon smrti njegovog brata Naifa,[14] koji ga je prethodio u naslednoj liniji, imenovan je za prestolonaslednika i zamenika premijera 18. juna 2012. godine, dok je zadržao svoju funkciju ministra odbrane.[15]
Kralj Saudijske Arabije[uredi | uredi izvor]
Nakon smrti njegovog polubrata Abdulaha, proglašen je kraljem 23. januara 2015. godine u 79. godini.[16] Salman se smatra posrednikom unutar kraljevske porodice.[7] Pripisuje se umereno konzervativnom krilu kraljevske porodice i održava bliske veze sa religioznim liderima. On odbacuje demokratiju. Ipak, na početku njegove vladavine su se očekivale reforme.[17] Ove nade su se delimično ispunile pod vođstvom njegovog sina i naslednika, Muhamed ibn Salmana.[18]
Reforme[uredi | uredi izvor]
Jedna od prvih stvari koje su kralj i njegov sin, Mohamed ibn Salman, uradili je da pojednostave vladinu birokratiju. Nakon smrti kralja Abdulaha, postojalo je čak jedanaest vladinih sekretarijata, a svi su ukinuti i rekonstituisani kao samo dva, Savet za politička i bezbednosna pitanja (KPSA), na čelu sa zamenikom prestolonaslednika Muhamedom ibn Naefom, i Savet za ekonomska i razvojna pitanja (KEDA), na čelu sa generalnim sekretarom Kraljevskog dvora, princom Mohamedom ibn Salmanom, koji je dobio slobodne ruke da potpuno reorganizuje vladu i učvrsti moć frakcije Sauda.[19]
Jemenska vojna intervencija[uredi | uredi izvor]
Saudijska intervencija u Jemenu, kralj el−Salman je naredio bombardovanje Jemena u martu 2015. godine i vojnu intervenciju protiv šiitskih Huta i snaga lojalnih bivšem predsedniku Ali Abdulah Salihu, koji je svrgnut u ustanku 2011. godine. [traži se izvor] Prvo je sastavio koaliciju od deset sunitskih muslimanskih zemalja. Operacija pod šifrovanim nazivom „Odlučna oluja“, ovo je bilo prvi put da je saudijsko vazduhoplovstvo pokrenulo vazdušne napade na drugu zemlju od Zalivskog rata 1990–91. godine.[20]
Kompanija[uredi | uredi izvor]
Salman je vlasnik novina Ashark al-Avsat (arap. الشرق الاوسط, u prevodu: „Bliski istok“). Takođe se navodi da on kontroliše Saudijsku istraživačku i marketinšku grupu (SRMG),[21] najveću medijsku kompaniju na Bliskom istoku, preko svog sina Fajsala.[22]
Finansiranje terorizma[uredi | uredi izvor]
Tokom 1980-ih i 1990-ih, savez između bogate monarhije Saudijske Arabije i moćnog sveštenstva u zemlji pokazao se glavnim finansijerom međunarodnog terorizma, usmjeravajući milione dolara borcima u Avganistanu, Bosni i drugdje po svetu. Među glavnim promoterima projekta bio je tadašnji princ Salman ibn Abd el−Aziz el Saud.[23]
Ordeni[uredi | uredi izvor]
 Bahrein |
Ogrlica |  |
Orden Ise ibn Salmana Al Kalife. | 2016.[24] |
 Brunej |
Orden |  |
Kraljevski porodični orden krune Bruneja. | 2017.[25] |
 Džibuti |
Orden |  |
Veliki kordon Ordena nacionalne zvezde Džibutija. | 2015.[26] |
 Egipat |
Ogrlica |  |
Ogrlica Reda Nila | 2016.[27] |
 Gvineja |
Orden | .png){kind=small} |
Veliki kordon nacionalnog ordena za zasluge | 2015.[28] |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ King Salman bin Abdulaziz Al-Saud Fast Facts
- ^ Reign of King Abdullah (2005–15)
- ^ King Salman bin Abdulaziz and his decisive role in Saudi Arabia's development
- ^ Saudi Arabia: My experience as a female driver, one year on
- ^ Saudi Arabia to host virtual G20 summit in November
- ^ Hasa bint Sudairi
- ^ a b v After King Abdullah:Succession in Saudi Arabia
- ^ „When a Saudi went to space”. Arhivirano iz originala 18. 07. 2022. g. Pristupljeno 17. 08. 2022.
- ^ Sultana, wife of Riyadh Emir, passes away
- ^ Umro saudijski kralj Abdullah, novi vladar Salman
- ^ Saudis schicken Prinzessin als Botschafterin in die USA
- ^ Saudi-Arabien: Die Macht des Hauses Saud
- ^ Saudi-Arabien: Prinz Salman neuer Verteidigungsminister
- ^ Kronprinz von Saudi-Arabien ist tot
- ^ „Verteidigungsminister wird neuer Kronprinz”. Arhivirano iz originala 17. 08. 2022. g. Pristupljeno 17. 08. 2022.
- ^ Umro saudijski kralj Abdulah
- ^ Saudi-Arabien nach dem Regierungswechsel
- ^ Makron dočekuje Muhameda bin Salmana
- ^ Mohammad Bin Nayef takes leading role in Saudi Arabia
- ^ Rat u Jemenu
- ^ SRMG - Saudi Research & Media Group
- ^ Cable Viewer - WikiLeaks
- ^ Reuters: Evropska unija dodala Saudijsku Arabiju na crnu listu
- ^ „Saudi King Salman begins official visit to Bahrain"
- ^ „Berkenan menerima kunjungan muhibah Kebawah DYMM Raja Salman bin Abdulaziz Al-Saud"
- ^ „King Salman holds talks with Djibouti leader"
- ^ „Egypt's Sisi awards Saudi King Salman 'Order of the Nile' honour"
- ^ „Top Guinea medal for King"
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Salman od Saudijske Arabije na Vikimedijinoj ostavi
Novosti vezane za članak Salman od Saudijske Arabije na Vikinovostima
 |
|  | |
|  | ||
