Stanko Vukašinović
| stanko vukašinović | |
|---|---|
 Stanko Vukašinović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. april 1923. |
| Mesto rođenja | Otpočivaljka, kod Prnjavora, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 4. januar 1944. (20 god.) |
| Mesto smrti | Prnjavor, Nezavisna Država Hrvatska |
| Profesija | radnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1942. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 27. novembra 1953. |
Stanko Vukašinović (Otpočivaljka, kod Prnjavora, 8. april 1923 – Prnjavor, 4. januar 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 8. aprila 1923. godine u selu Otpočivaljka, kod Prnjavora. Poticao je iz siromašne seljačke porodice, pa je po završetku osnovne škole, u svojoj 12 godini morao otići u Zemun, gde je bio šegrt u jednoj trgovačkoj radnji. Pune tri godine je naporno radio, više u kući trgovca, nego u radnji, a nakon toga je postao kalfa.[1]
Godine 1938. se priključio podružnici Saveza privatnih nameštenika u Zemunu i tamo se upoznao sa mladim radnicima, koji su pripadali omladinskom revolucionarnom pokretu, kome se ubrzo i sam priključio. Bio jedan od najaktivnijih članova, rasturao je radničku štampu i učestvovao u štrajkovima i svim akcijama radničke omladine. Zbog svoje aktivnosti, 1940. godine sa svega 17 godina je primljen u članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ).[1]
Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije, aprila 1941. godine, vratio se u rodno mesto, gde se uskoro uključio u pripreme oružanog ustanka. Bio je borac Prnjavorske partizanske čete, ali je zbog svog iskustva u sindikalnom radu, bio zadužen za propagandu, pa je obilazio sela u okolini Dervente i Prnjavora i pozivao narod, a naročito omladinu da se priključe Narodnooslobodilačkom pokretu.[1]
U jesen 1941. godine, uspeo je da formira prvu organizaciju SKOJ-a u prnjavorskom srezu. Tada je postao član Okružnog komiteta SKOJ-a, a potom je po partijskom zadatku bio upućen u Banjaluku, gde je trebalo da uspostavi vezu sa partijskom organizacijom i u partizane dovede veću grupu novih boraca. Prilikom povratka iz Banjaluke, Stanko je predvodeći grupu omladinaca, naišao na četničku zasedu. Grupa mladih i vojniči neiskusnih ljudi, tada se uskomešala, ali je Stanko uspeo da iskontroliše situaciju. Sam je pružio otpor četnicima, a potom uz pucnjavu i glamu, poveo čitavu grupu na juriš. Grupa četnika, je tada pomislila da partizana ima više, pa se povukla. U ovom okršaju, Stanko je bio teško ranjen, ali je uspeo da grupu novih boraca dovede do Četvrtog krajiškog partizanskog odreda.[1]
Juna 1942. godine, u vreme najteže krize između četnika i partizana u Bosni, učestvovao je u mnogim borbama. Posebno se istakao u borbi, kod sela Hrvaćani. Potom je u učestvovao u proboju obruča, u kome su se našli Proleterski bataljon Bosanske krajine i Četvrti krajiški partizanski odred. U tim borbama Proleterski bataljon je pretrpeo gubitke, ali je, uspeo da se iz Bosne prebaci preko Save u Slavoniju. Zbog propasti Četvrtog krajiškog odreda, Stanko je prešao u Proleterski bataljon, koji se sve do kraja 1942. godine borio u Slavoniji, kada se vratio u Bosansku krajinu. U toku 1942. godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1]
Oktobra 1943. godine, stupio u Četrnaestu srednjobosansku brigadu, gde se nalazio na dužnosti političkog komesara bataljona. U novogodišnjoj noći 1944. godine, prilikom Prve banjalučke operacije, njegov bataljon je imao zadatak da spreči prelazak neprijateljskih jedinica preko mosta u Trapistima. U toku borbe za Banjaluku, grupa nemačkih tenkova je krenula da pređe preko mosta. Stanko je tada, s bocom benzina u ruci, čekao da se tenkovi sasvim približe, pa je dao znak za napad, bacivši prvi zapaljenu bocu. Nemci su potom iskakali iz zapaljenih tenkova, a borci su ih dočekivali vatrom. Ovom veštom akcijom, kolona nemačkih tenkova je bila zaustavljena.[1]
Nekoliko dana kasnije, 4. januara 1944. godine, njegova brigada je učestvovala u borbi za Prnjavor. Prilikom uličnih borbi u samom gradu, ustaše su se utvrdile u zgradi suda i grčevito su pružale otpor. Stanko je tada naredio bombašima da bombama napadnu zgradu. Kada je uvideo da ni to ne daje efekta, sam je poveo grupu boraca u pohod na zgradu. S ostalim borcima, zgradi se privukao i Stanko. Iz jednog prozora je virila cev puškomitraljeza. On je tada aktivirao bombu i zamagnuo da je ubaci unutra, ali je tom prilikom bio presečen neprijateljskim rafalom.[1]
Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašen je za narodnog heroja.[1][2]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vojna enciklopedija. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
Narodni heroji iz Bosanske Posavine, Semberije i Tuzle | ||
|---|---|---|
Narodni heroji Jugoslavije rođeni na teritoriji Bosanske Posavine, Semberije i grada Tuzle, kao i oni koji su politički ili vojno delovali na ovom području: | ||
| Bos. Posavina |  | |
| Semberija | ||
| Tuzla | ||