Stanojevići

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Za drugu upotrebu, pogledajte stranicu Stanojevići (Čapljina).
Stanojevići
Država Srbija
Zvanja knez kolubarske knežine beogradske nahije
knez knežine nazvane Gošnićeve beogradske nahije (od 7/19. juna 1819)
Osnivač porodice knez Stanoje Mihailović iz Zeoka (1804)
knez Nikola Stanojević iz Zeoka (1779—1829)
Poreklo Zeoke, Beograd, Šumadija
Nacionalnost Srpska
Današnji potomci Stanojevići

Stanojevići vode poreklo od kneza kolubarske knežine beogradske nahije Stanoja Mihailovića iz Zeoka ubijenog u Seči knezova 1804. i njegovog bratanca i naslednika kneza knežine nazvane Gošnićeva Nikole Stanojevića (1779—1829) iz Zeoka.

Poreklo[uredi | uredi izvor]

Stanojevići, koji su porodično bili knezovi kolubarske knežine beogradske nahije prezivaju po knezu Stanoju Mihailoviću, čiji otac se zvao Mihailo. Knez Stanoje imao je mlađeg rođenog brata Milisava, čiji sin knez Nikola Stanojević je uzeo prezime po stricu knezu Stanoju.

Knez Stanoje iz Zeoka[uredi | uredi izvor]

Rodonačelnik Stanojevića, knez kolubarske knežine beogradske nahije Stanoje Mihailović iz Zeoka, ubijen je u Seči knezova.

Knez Nikola Stanojević (1779-1829)[uredi | uredi izvor]

Nikola sin Milisava Mihailovića i bratanac kneza Stanoja Mihailovića, ubio je prvog Turčina u Prvom srpskom ustanku, 1804, odmah pošto je turski odred koji je u vreme Seče knezova boravio u njihovoj kući ubio kneza Stanoja [1].

Posle ubistva kneza Alekse Nenadovića i Ilije Birčanina, Mehmed-aga Fočić, poslao je svoje momke u Zeoke da ubiju kneza Stanoja. Posle ubistva iz puške jedan od momaka uzeo je nož da knezu Stanoju odseče glavu. Međutim, Stanojev bratanac Nikola utrčao je u vajat, uzeo kneževu šišanu i viknuo: "Nećeš, Turčine nit tvoje glave odneti, a kamo li kneževe!" i opali i pokraj Stanoja obali Turčina..." [2]

Knez Nikola Stanojević je u prvo vreme nosio prezime Mihailović, po dedi Mihailu i Knežević, da bi se kasnije ustalilo prezime po stricu knezu Stanoju - Stanojević.

Nikolu Stanojevića knjaz Miloš je 1/19. juna 1819. godine naimenovao i potvrdio knezom knežeine „nazvate Gošnićeva u nahiji beogradskoj“ [3].

Sahranjen je u Zeoke, kod stare Baroševačke crkve. Nikola Stanojević imao je tri sina i četiri kćerke, Iliju, Jeremiju, Jakova, Bosiljku, Persidu, Ljubicu i Nastu.

Ilija Stanojević[uredi | uredi izvor]

Otac Ilija Stanojević, sveštenik, sin kneza Nikole Stanojevića za vreme prve vlade kneza Mihaila podržao je Ustavobranitelje, sa kojima je emigrirao u Vidin, gde je i umro. Sahranjen je u Baroševcu kraj groba kneza Nikole Stanojević u porti stare drvene crkve.

Njegove kćerke su Damnjanka i Danica.

Starija grana[uredi | uredi izvor]

Pukovnik Jeremija Stanojević (1808-1869)[uredi | uredi izvor]

Pukovnik Jeremija Stanojević (1808-1869), sin kneza Nikole Stanojevića i unuk kneza Stanoja, popečitelj (ministar) pravde i prosvete, državni savetnik, predsednik Vrhovnog suda Kneževine Srbije, predsednik Društva srpske slovesnosti bio je oženjen Marijom Marom Nenadović (1817-1908), kćerkom - jedinicom prote Mateje Nenadovića, unukom kneza Alekse Nenadovića. Sestra od strica Marije Nenadović bila je kneginja Persida Karađorđević, rođ. Nenadović [4].

Posle Svetoandrejske skupštine 1858. godine, Jeremija Stanojević je kao rođak kneza Aleksandra Karađorđevića bio prinuđen da napusti Srbiju i otišao je u Carigrad, gde je živeo do smrti knez Miloša 1860, odnosno dok knez Mihailo nije objavio opštu amnestiju [5][6].

Osam godina kasnije 1868. kada je ubijen knez Mihailo, kada su streljana braća Nenadovići, osumnjičeni su za ubistvo i pritvoreni i Jeremija Stanojević i njegov brat Jakov Stanojević i sin Dr Dragiša Stanojević. Posle puštanja iz zatvora prognani su zajedno sa porodicom u Zemun, gde je Jeremija Stanojević i umro 1869.

Pukovnik Jeremija Stanojević i Marija Stanojević, rođ. Nenadovića, imali su sinove Ljubomira, Dragišu i Vitomira i kćerke Dragu i Stanu.

Ljubomir J. Stanojević[uredi | uredi izvor]

Ljubomir J. Stanojević, sin pukovnika Jeremije Stanojevića i Marije Nenadović, bio je guverner dece kneza Aleksandra Karađorđevića i Perside Karađorđević, rođ. Nenadović.

Vitomir J. Stanojević[uredi | uredi izvor]

Vitomir Stanojević (1859-1929), sin pukovnika Jeremije Stanojevića i Marije Nenadović, viši inspektor u Ministarstvu finansija, imao je sa Jelisavetom Longinović sinove Stanoja, Jeremiju i Veljka i kćerke Mariju i Veru.

  • Inž. hemije Stanoje Stanojević (1889-1931).
  • Veljko Stanojević (1892-1967), akademski slikar. Četiri puta se ženio. Nema potomstva.
  • Marija Stanojević (1887-1974), nije se udavala.
  • Vera Stanojević se udala za Josipa Radunjića iz Dalmacije bankarskog činovnika.

Pukovnik Jeremija V. Stanojević (1881-1950)[uredi | uredi izvor]

Pukovnik Jeremija V. Stanojević (1881-1950), prof. Vojne akademije, unuk pukovnika Jeremije Stanojevića, praunuk kneza Nikole i potomak kneza Stanoja, kneza Alekse, prote Mateje Neneadovića, bio je oženjen rođakom Sofijom Fotić, kćekom Alekse Fotića i Poleksije Stanojević, kćerke pukovnika Jakova Stanojevića. Tako su Jeremija i Sofija Stanojević imali istog pradedu kneza Nikolu Stanojevića.

Njihova deca su:

  • Dr Vitomir Stanojević (1914-1943), lekar. Nema potomstva.
  • Aleksandar Stanojević (1922-1943), gimnazijalac, poginuo kao četnik Draže Mihilovića u borbama protiv partizana 1943.
  • Jelisaveta Stanojević (1920-1998), završila Filozofski fakultet u Beogradu, radila u Vašingtonu. Udata za Morisa Alena. Imala kćerku.

Dr Dragiša Stanojević[uredi | uredi izvor]

Prof. dr Dragiša Stanojević, sin pukovnika Jeremije Stanojevića i Marije Nenadović, kćerke prote Mateje Nenadovića, završio je prava u Nemačkoj a političke nauke u Parizu, bio je profesor Velike škole, poznati socijalista. Posle 1868. proveo je sa porodicom 14 godina u izgnanstvu.

Potomstvo Stane Jovanović rođ. Stanojević[uredi | uredi izvor]

Stana Stanojević kćerka pukovnika Jeremije Stanojevića i Marije Nenadović, kćerke prote Mateje Nenadovića je sa Svetozarom Jovanovićem (1832—1896), trgovcem iz Zemuna imala sinove Mateju, koji je dobio ime po proti Mateji i Ivana i kćerke Simeonu - Simku i Desanku.

  • Konjički brigadni general Ivan Jovanović (1881-1953), unuk pukovnika Jeremije Stanojevića i praunuk prote Mateje Nenadovića bio je oženjen Marijom Meškov, rođ. Solovjev. Umro je u emigraciji [7].
  • Mateja Jovanović (1878-1939), činovnik, nije se ženio.
  • Desanka Jovanović, nije se udavala.
  • Simeona - Simka Jovanović (1888-1958) je sa dr Svetozarom Desimirovićem imala sina Petra Desimirovića, advokata u Beogradu. U drugom braku sa Nikolom Đorđevićem, industrijalcem imala je sina inž. Aleksandra Đorđevića.

Ima potomstva [8].

Mlađa grana[uredi | uredi izvor]

Jakov Stanojević (1814-1876)[uredi | uredi izvor]

Jakov Stanojević (1814-1876), sin kneza Nikole Stanojevića i unuk kneza Stanoja bio je oženjen sa Olgom Zorić, kćerkom Georgija Zorića (rodom iz Arada) iz Petrograda i Marije Maršan iz Mobeža u Francuskoj. Georgije Zorić je bio učitelj knjaz Miloševe dece, da bi nakon više sporova sa knjazom napustio službu i iz Požarevca se preselio u Beograd oko 1840. godine. Kada mu je umrla supruga, Francuskinja, podigao je prvu zidanu grobnicu u Beogradu, na starom groblju na Tašmajdanu, kod crkve svetog Marka [9].

Georgije Lazarević (sin Lazara Zorića) Zorić je iz Petrograda u Srbiju došao po knez Miloševom pozivu . Georgije Zorić imao je dve kćerke. Njegova kćerka Olga Zorič bila je udata za Jakova Stanojevića. Druga kćerka za artiljerijskog potpukovnika Iliju Markovića, školovanog u Rusiji, poznatog ustavobranitelja, kuma gospodara Vučića. Imali su sina i kćerku. Sin Toma I. Marković, advokat, imao je kćerku Milicu udatu za Živka Bogdanovića, trgovca.[10].

Jakov Stanojević imao je sa Olgom Stanojević, rođ. Zorić devetoro dece - jednog sina i osam kćerki, Stanoja, Milevu, Dragu, Poleksiju -Polu, Veru, Ljubicu, Simku, Maru i Stanislavu.

  • Mileva Stanojević bila je udata za Nikolu Krstića, potpredsednika državnog saveta, predsednika Kasacionog suda, prof. Liceja.

Ljotići[uredi | uredi izvor]

Ljubica Stanojević (1865-1955), kćerka Jakova i Olge Stanojević bila je udata za Vladimira Ljotića (1846—1912), sina Dimitrija Ljotića, trgovca iz Smedereva, narodnog poslanika, predsednika opštine Smederevo i generalnog konzula Srbije u Solunu Njihova deca su:

  • Dimitrije Ljotić (1891-1945), političar, ministar pravde Kraljevine Jugoslavije (1930), vođa pokreta ZBOR registrovanog 1935, rez. potpukovnik. Dimitrije Ljotić je sa Ivkom Ljotić, rođ. Mavrinac imao sinove Vladimira, Milana i Nikolu i kćerku Ljubicu.
  • Jakov Jaša Ljotić oficir, istupio iz vojske sa grupom oficira 1920. Posle u službi u Ministarstvu spoljnih poslova. Ubijen u emigraciji u Minhenu 1974.
  • Jelena Ljotić udata za Životu T. Todorovića. Njihova deca su Milan, Vladimir i Mihajlo.

Fotići[uredi | uredi izvor]

Poleskija - Pola Stanojević, kćerka Jakova Stanojevića, unuka kneza Nikole Stanojevića i praunuka kneza Stanoja, udala se za Aleksu Fotića.

Fotići su poreklom Radosavljevići. Milan Radosavljević rodom iz mačvanskog Prnjavora bio je šabački trgovac. Imao je sina Kostu Radosavljevića.

Milan Radosavljević u radnju je za pomoćnika primio Fotu, koji je iz Kladova došao u Šabac. Njegoa porodica je 1794. došla iz Sera (Serez) na području današnje severene Grčke u Srbiju. Posle smrti Milana Radosavljevića Fota se 1827. oženio njegovom udovicom i usvojio je njihovog sina Konstantina - Kostu. Od vremena ženidbe počeo je da slavi krsnu slavu Sv. cara Konstantina i caricu Jelenu.

Konstantin (Radosavljević) Fotić je kao grčki pitomac završio trgovačku školu u Trstu. Njegova žena bila je iz porodice Topuzović. Imali su dva sina i jednu kćerku [11].

Aleksa Fotić se 17. februara 1853. godine oženio u Šapcu Poleksijom Stanojević, kćerkom Jakova Stanojevića. Imali su šestoro dece Konstantina, Jakova, Milana, Sofiju, Olgu i Milu.

  • Konstantin Fotić (1891-1959), prvi ambasador u SAD (od 1942), poslanik u Vašingtonu (od 1935), diplomata u Bernu, Londonu, Parizu, Stokholmu, Beču. Završio prava na Univerzitetu u Bordou. Učestvovao u Balkanskim ratovima kao rezervni konjički oficir, a u Prvom svetskom ratu kao oficir za vezu sa francuskom vojnom komandom na Solunskom frontu.

Na suđenju Draži Mihailoviću Konstantin Fotić osuđen je u odsustvu na 20 godina robije.

Sa suprugom Tatjanom Zurunić imao je kćerku Poleksiju Polu, udatu za Grka Triandisa i unuku Lujzu [12].

  • Sofija Fotić, unuka Jakova Stanojevića udala se za rođaka pukovnika Jeremiju V. Stanojevića (1881—1950), prof. Vojne akademije, unuka pukovnika Jeremije Stanojevića. Tako Jeremija i Sofija Stanojević, rođ. Fotić imaju istog pradedu kneza Nikolu Stanojevića.
  • Jakov Fotić, lekar u Beogradu. Ima potomstva.
  • Milan Fotić, advokat, pravni zastupnik SKA, sa Krinkom Kupčević ima kćerku Bogdanku.
  • Olga Fotić bila je udata za Dimitrija Bogdanovića, kasacionog sudiju. Imala je kćerku Radojku (1910—1948).
  • Mila Fotić, nije se udavala.

Potomstvo Bosiljke Ilić, rođ. Stanojević[uredi | uredi izvor]

Đokići i Krakovi[uredi | uredi izvor]

Bosiljka Stanojević, kćerka kneza Nikole Stanojevića, unuka kneza Stanoja je sa Milanom Ilićem, trgovcem imala kćerku Pelagiju Ilić koja je iz dva braka imala petoro dece.

Pelagija Ilić, udata Đokić, kćerka Bosiljke Stanojević i unuka kneza Nikole Stanojevića u prvom braku imala je dve kćerke Kasiju i Persidu.

  • Kasija Đokić udata za kapetana Dragutina Miletića, bila je bolničarka za vreme Prvog svetskog rata. Umrla je od pegavog tifusa kojim se zarazila u valjevskoj bolnici 1915. godine.
  • Persida Đokić bila je udata za dr Sigismunda Krakova, lekara poljskog porekla. Njihov sin, a sestrić Milana Nedića i Milutina Nedića i potomak kneza Stanoja iz Zeoka je poznati pisac i novinar Stanislav Krakov[13]. Persida je drugi put bila udata za Ivka Ivkovića, predsednika Apelacionog suda u Beogradu [14]

Nedići[uredi | uredi izvor]

Pelagija Ilić, udata Đokić, kćerka Bosiljke Stanojević i unuka kneza Nikole Stanojevića ostala je udovica sa dve kćerke. Drugi put udala se za, takođe udovca, kapetana Đorđa Nedića (1833—1901), sreskog načelnika u Grockoj

Nedići iz Orašca vode poreklo od udovice Nede, rodom iz Vasojevića. Od Nedića su hajduci Gligorije i Damjan Nedić koji su poginuli u bitki na Čokešina, opevanoj u narodnoj pesmi Boj na Čokešini. Brat Đorđa Nedića Milosav Nedić bio je dugogodišnji predsednik opštine Orašac.[15] Kapetan Đorđe Nedić, sreski načelni je iz prvog braka imao dva sina i jednu kćerku - Vladimira Nedića, komesara Narodne banke, sreskog načelnika i inspektora MUP-a, Radosava Nedića i Dragu udatu za Aleksu Popovića, načelnika Ministarstva poljoprivrede.[16]

Pelagija Đokić, rođ. Ilić, kćerka Bosiljke Stanojević i unuka kneza Nikole Stanojevića je sa Đorđem Nedićem (1833—1901), sreskim načelnikom u Grockoj imala tri sina Milana, Milutina i Božidara.

  • Armijski general Milan Nedić (1877-1946), ministar vojske i mornarice 1939-1940, načelnik Glavnog generalštaba vojske Kraljevine Jugoslavije, komandant Treće grupe armija u Aprilskom ratu, predsednik vlade za vreme okupacije. Armijski general Milan Nedić je sa Živkom Pešić, kćerkom artiljerijskog potpukovnika Petronija Pešića imao petoro dece: Dušana, Anđeliju, Desanku, Branku i Leposavu.[17] Sin Milana Nedića Dušan Nedić je sa ženom i sinom poginuo u Smederevu 5. juna u 14 sati na železničkoj stanici u eksploziji municije. Anđelija Nedić se 1934. udala za poručnika, kasnije generalštabnog kapetana 1. kl. Josipa Vukića.
  • Armijski general Milutin Nedić (1882-1945), ministar vojske i mornarice 1938-1939, načelnik Glavnog generalštaba vojske Kraljevine Jugoslavije, komandant avijacije, komandant Druge grupe armija u Aprilskom ratu. Armijski genral Milutin Nedić bio je oženjen je sa Anastazijom Krsmanović, kćerkom Dimitrija N. Krsmanovića, beogradskog trgovca. U drugom braku sa Jelicom Hristić, unukom Nikole Hristića, ministra unutrašnjih poslova i sestrom ambasadora Boška Hristića, imao je sina Nastasa Nedića.[18]
  • Potpukovnik Božidar Nedić, predsednik Udruženja ratnih vojnih invalida.

Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]

Skoro vek i po od ubistva kneza Stanoja iz Zeoka, rodonačelnika Stanojevića u Seči knezova, njegovi najpoznatiji potomci (4. i 5. koleno) uoči Drugog svetskog rata bili su: pukovnik Jeremija V. Stanojević, prof. Vojne akademije, čiji sin Aleksandar Stanojević je poginuo kao četnik Draže Mihailovića, armijski general Milan Nedić, načelnik generalštaba i ministar vojske, armijski general Milutin Nedić, načelnik generalštaba i ministar vojske, konjički brigadni general Ivan Jovanović, Dimitrije Ljotić, rez. potpukovnik, ministar pravde, vođa pokreta ZBOR, Dr Konstantin Fotić, poslanik, ambasador u Vašingtonu (od 1942), Stanislav Krakov, novinar i pisac i dr.

Srodstvo[uredi | uredi izvor]

Stanojevići su u srodstvu sa Nenadovićima i preko njih Karađorđevićima, Đurićima i dr. Po ženskoj liniji potomci kneza Stanoja i kneza Nikole iz Zeoka su Fotići, Ljotići, Krakovi i Nedići.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ M. Milićević, 374-5
  2. ^ Prota Mateja Nenadović, Memoari, 1928, str. 71-72.
  3. ^ Arhiv Srbije, Zbirka Jeremije Stanojevića, br. 14 (original diplome)
  4. ^ Vid. o Jeremiji Stanojeviću Slobodan Jovanović, Ustavobranitelji i njihova vlada, Beograd 1912, str. 151.
  5. ^ Velibor Berko Savić, Nenadovići, Valjevo 2004, str. 193.
  6. ^ Dve afere u početku druge vlade kneza Miloša ("Politika", 30. jul 1935)
  7. ^ M. Bjelajac, Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije, str. 173.
  8. ^ Vid. Velibor Verko Savić, Nenadovići, Valjevo 2004, str. 196-197.
  9. ^ Zorićeva supruga Marija je opisala njihov život u dnevniku. Vid. Lj. Vl. Ljotića, Politika, 4. 6. 1926
  10. ^ Lj. Vl. Ljotića, Politika, 4. 6. 1926
  11. ^ Po kazivanju Lj. Pavlovića, D. Popović, O Cincarima, Beograd 1937, str. 399.
  12. ^ Velibor Berko Savić, Nenadovići, Valjevo 2004, str. 201.
  13. ^ Vid. Velibor Berko Savić, Nenadovići, Valjevo 2004, str. 201.
  14. ^ Vid. P. Martinović Bajica, Milan Nedić“, Beograd 2003, str. 20.
  15. ^ Nedići su veliko bratstvo. U Orašcu je sredinom dvadesetog veka bilo oko 100 porodica Nedića. Vid. P. Martinović Bajica, Milan Nedić“, Beograd 2003, str. 18.
  16. ^ Najstariji sin Vladimir Nedić, komesar Narodne banke imao je dva sina Ljubišu Nedića, sekretara Ministarstva poljoprivrede i Mateju Nedića, činovnika. Vid. P. Martinović Bajica, Milan Nedić“, Beograd 2003, str. 20.
  17. ^ Vid. M. Bjelajac, Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije, Beograd 2004, str. 225.
  18. ^ Vid. M. Bjelajac, Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije, Beograd 2004, str. 225-226.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Станојевићи&oldid=27685770”