Dvorovi (Bijeljina)
Dvorovi | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Grad | Bijeljina |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  4.716 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 44° 48′ 23″ S; 19° 15′ 39″ I / 44.806421° S; 19.260761° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 14,77 km2 |
  Dvorovi Dvorovi na karti Bosne i Hercegovine | |
Dvorovi su naseljeno mjesto u gradu Bijeljina, Republika Srpska, BiH. Prema popisu stanovništva iz 1991. godine u naselju je živjelo 1.814 stanovnika. Popis stanovništva iz 2013. godine pokazuje da Dvorove naseljava 4.716 mještana.[1]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Dvorovi se nalaze u Semberiji, ravničarskoj oblasti između Posavine, Podrinja, Srema, Mačve i majevičkog podbrđa. Smeštena u severoistočnom delu Republike Srpske, Banja Dvorovi nalaze se u središtu između reka Save i Drine i puteva koji preko Rače i Pavlovića mosta iz Srbije vode u Bijeljinu i dalje do Banjaluke i Istočnog Sarajeva.
Nalazi se na oko 90 metara nadmorske visine, površine 14,77 km², udaljeno oko 6 km od gradskog centra, na magistralnom putu Bijeljina-Rača. Sjedište je mjesnih zajednica Dvorovi i Novi Dvorovi. Većim dijelom selo je zbijenog tipa. Dijeli se na Dvorove (sa zaseocima Rakići i Haništa) i Nove Dvorove (formirani u toku i poslije Odbrambeno-otadžbinskog rata 1992-1995, sa zaseocima Bakračići i Rudine). Godine 2012. naselje Dijelovi, koje je bilo u sastavu Dvorova, izdvojilo se kao zasebno selo. U poplavama 2014. materijalnu štetu pretrpjelo je 936 domaćinstava. Dvorovi su smješteni na ravničarskom terenu, sa malo šume. Kroz atar protiče rječica Bistrik, a u centru sela su bogate bušotine termomineralne vode i banja Dvorovi.[2]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Prema jednom predanju, selo je dobilo ime po dvorovima Filipa Madžarina, koji su se tu nalazili u vrijeme mađarske vlasti, prema drugome - po dvorovima kneza Ive od Semberije, a prema trećem - po dvorovima bega Ljubovića, koji je sa dijelom svoga roda i kmetova prešao iz Hercegovine u Posavinu. Ostaci praistorijskih naselja nalaze se na lokalitetima Begluci, Brdo, Budžak i Kućerine, a praistorijske nekropole su na lokalitetima Silajet i Brodić, gdje su pronađene i dvije urne iz ranog srednjeg vijeka.[2] U Dvorovima su 2013. pronađene perle iz bronzanog doba, iz 7. veka pre nove ere, koje pripadaju Glasinačkoj kulturi.[3] Iz sela su: Sima Katić Prekodrinac, vojvoda Prvog srpskog ustanka; Dušan Lopandić, doktor agronomije; Sreten Lopandić, politički radnik.[2]
Kultura[uredi | uredi izvor]
U Dvorovima se nalazi KUD "Dvorovi", koji sa velikim uspjehom nastupa u zemlji i inostranstvu. Odnedavno je osnovan i Hor Svetog kralja Vladislava. Dvorovi su takođe sjedište srpskog pjevačkog društva "Sarajevsko polje" koje su osnovali izbjegli Srbi iz bivših opština Srpskog Sarajeva.
Turizam[uredi | uredi izvor]
"Banja Dvorovi" je jedan od najvažnijih turističkih resursa Semberije. Smještena je između rijeka Save i Drine i puteva koji preko Rače i Pavlović mosta iz Srbije vode u Bijeljinu, dalje do Banje Luke i Sarajeva. Banja Dvorovi ima ljekovitu termomineralnu vodu natrijumsko-kalcijum-hidrokarbonatnog sastava, gdje se u savremeno opremljenom medicinskom bloku s uspjehom liječe svi oblici reumatskih oboljenja, hronične ginekološke bolesti, dijabetes, blage neuroze i rehabilitaciona postreumatska stanja, takođe i prevencija od karijesa ispiranjem usta. Pored navedenog u banji se pružaju i sve vrste masaža, inhalacija i akupuntura. Rekreativcima i sportskim ekipama na raspolaganju su tereni za rukomet, odbojku na pijesku, košarku, trim kabinet, gimnastička sala, tenis i sauna.
U banji se nalaze bazeni, olimpijski bazen, dva juniorska i dva dječija koji rade u ljetnom periodu, a zatvoreni bazen je u izgradnji. Na bazenima se u ljetnom periodu održavaju razne manifestacije i sportska takmičenja u plivanju, ronjenju,odbojci i tenisu. Takođe se organizuje škola plivanja kako bi neplivači što lakše savladali ovu disciplinu. U sastavu bazena se nalaze i objekti za ishranu i osvježenje raznim pićima. Grad Bijeljina je u velikoj mjeri zapostavio Banju Dvorovi, i tako dopustio da nekada simbol Dvorova, Bijeljine, i Semberije, dođe do ivice propasti.
Privreda[uredi | uredi izvor]
Stanovništvo se uglavnom bavi poljoprivredom, a dosta mještana radi i u drugim djelatnostima. Osnovna škola otvorena je 1854, a od 2003. nosi naziv OŠ "Dvorovi". Postoje crkve i groblja u Dvorovima i Novim Dvorovima. Električna energija dovedena je u privredne objekte 1950, a u domaćinstva 1959—1964. godine. Glavni put kroz selo asfaltiran je 1963, veći dio puteva 1982—1984, a ostatak 2002—2010. godine. Selo je 1985. dobilo telefonsku mrežu, koja je do 1995. razvedena po domaćinstvima. Na gradski vodovod priključeno je 1978. godine. U Dvorovima postoje Dom kulture, hotel "Sveti Stefan", tri motela, olimpijski bazen, tridesetak trgovinskih radnji, osam ugostiteljskih objekata, osam zanatskih radnji, šest proizvodnih pogona, tri apoteke, tri poljoprivredne apoteke i dvije benzinske pumpe (2013).[2]
Sport[uredi | uredi izvor]
Dvorovi su sjedište fudbalskog kluba Proleter (osnovan je 1929, a 1946. dobio je naziv "Proleter"), šahovskog kluba "Dvorovi", košarkaškog kluba "Feniks" i tekvondo kluba "Sokol".
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu Beogradske mitropolije iz 1735, selo je imalo 21 domaćinstvo. Dvorovi su 1879. bili opština, kojoj su pripadala sela: Amajlije, Ralatun (današnji Balatun), Daždarevo (Dazdarevo), Dvorovi Rakići, Dvorovi Haništa, Međaši, Popovi i Triješnica, a imala je 539 domaćinstava i 2.864 stanovnika (2.863 pravoslavca i jedan musliman). Sela Dvorovi Rakići i Dvorovi Haništa zajedno su 1879. imala 120 domaćinstava i 669 stanovnika (668 pravoslavaca i jedan musliman); 1895. - 1.027 stanovnika; 1948. - 1.536; 1961. Dvorovi, kao jedinstveno selo - 1.656; 1991. - 1.813; 2013. - 1.504 domaćinstva i 4.716 stanovnika (od kojih 4.654 Srbina, 21 Hrvat, 16 iz reda ostalih i 13 neopredijeljenih). Brojnije porodice u Dvorovima su: Arsenović - dio slavi Sv. Stefana, a dio Lučindan; Bubnjević, Ostojić, Selaković - slave Mratindan; Simojlović, Šikonjić - Sv. Stefana; Njegovanović - Lučindan; Vasilić, Jović, Marjanović, Matić, Mihajlović, Perić, Petrović, Plavšić, Rakić, Stevanović - Nikoljdan; Vuković, Vićanović, Nešković, Nikolić, Stančić, Tanasić, Tošić - Jovanjdan; Đajić, Lopandić, Pantić - Sv. Trifuna; Đokić, Đurić, Lukić, Maksimović, Savatić, Savić, Todić - Đurđevdan; Majstorović - Sv. Vartolomeja i Varnavu; Simić - Sv. Joakima i Anu; u Novim Dvorovima: Bojić, Vasić, Todorović - Jovanjdan; Đurđić, Kovačević, Majinović, Sekulić - Nikoljdan; Nikolić, Rikić - Đurđevdan; Ristić - dio slavi Đurđevdan, a dio Lazarevu subotu. Seoska slava je Pokrižak, četvrtak po Spasovdanu. Intenzivnije doseljavanje stanovništva bilo je 1739—1878. godine. Porodica Bubnjević je došla iz Brda (Crna Gora), Đajići (ranije Đurić), Đurići, Lopandići, Lukići, Pantići, Petrovići, Savatići, Stančići, Tanasići su iz Hercegovine, Nikolići iz Čađavice (Bijeljina), Ostojići iz Dazdareva (Bijeljina), Arsenovići, Maksimovići, Selakovići, Simojlovići iz Srbije. U toku i poslije rata Odbrambeno-otadžbinskog rata 1992—1995. u Nove Dvorove su se doselile prognane porodice iz opština Sarajevo i Tuzla (FBiH). U Drugom svjetskom ratu iz sela Gojsovac, Dvorovi i Kriva Bara stradala su 22 civila, a poginulo je 45 boraca Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije i šest pripadnika Jugoslovenske vojske u otadžbini. Spomen-obilježje poginulim borcima NOVJ podignuto je ispred Doma kulture u Dvorovima. Tokom rata 1992-1995. poginula su 24 borca Vojske Republike Srpske iz istih sela, kojima je u selu takođe podignut spomenik.[2]
| Nacionalnost[4] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 1.667 | 1.045 | 1.602 | |
| Jugosloveni | 77 | 627 | ||
| Hrvati | 13 | 10 | 14 | |
| Muslimani | 7 | 2 | ||
| Makedonci | 4 | |||
| ostali i nepoznato | 50 | 26 | 28 | |
| Ukupno | 1.814 | 1.710 | 1.648 | ' |
| Demografija[4] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1879. | 2.864 | |
| 1895. | 1.027 | |
| 1948. | 1.536 | |
| 1953. | 1.609 | |
| 1961. | 1.656 | |
| 1971. | 1.648 | |
| 1981. | 1.710 | |
| 1991. | 1.814 | |
| 2013. | 4.716 | |
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Popis 2013 BiH - Etnička/nacionalna pripadnost, vjeroispovijest, maternji jezik”. www.popis.gov.ba. Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine. Pristupljeno 17. 11. 2021.
- ^ a b v g d Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 66-67. ISBN 978-99976-42-37-0.
- ^ Perle iz bronzanog doba („Večernje novosti“, 8. septembar 2013)
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Sajt grada Bijeljina (jezik: srpski)
- Statut Grada Bijeljina (jezik: srpski)
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Gugl satelitska mapa (Maplandia)
- "Politika", 5. jan. 1936
