Masakr u Cetingradu 1942.

Begovo Brdo

Begovo Brdo na karti NDH

Ustaški pokolj u Cetingradu 1942 je naziv za masovno ubistvo Srba (najviše dece mlađe od 15 godina) u okolini kordunaške varošice Cetingrad. U malom selu Begovo Brdo, oko 5 km severozapadno od Cetingrada 3. aprila 1942. ustaške jedinice pod komandom zločinca Ante Moškova, ubile su 123 muškaraca, žena i dece. Od toga je 73-oje ubijeno u Latićkoj šumi, kraj sela Batnoge, gde su naterali srpske seljake da iskopaju veliku raku tj. masovnu grobnicu.

Ubijeni

Ubijeni u Begovom Brdu u svojim kućama

3. aprila 1942. ustaše su iz vatrenog oružja, noževima i krampovima usmrtile kod njihovih kuća u selu Begovo Brdo sledeće srpske civile:

1. Bastaja Mihajla Bosiljka, 34 godine
2. Bastaja Rade Bosiljka, 16 godina
3. Bastaja Rade Dragan, 4 godine
4. Bastaja Miće Ljuba, 22 godine
5. Bastaja Rade Ljuba, 2 godine
6. Bastaja Cvijana Mara, 15 godina
7. Bastaja Rade Mihajlo, 64 godine
8. Bastaja Mihajla Mile, 45 godina
9. Bastaja Rade Nikola, 10 godina
10. Bastaja Rade Petar, 20 godina
11. Bastaja Rade, 45 godina
12. Bastaja Ilije Rade, 39 godina
13. Bastaja Petra Stana, 45 godina
14. Bastaja Stevan, 60 godina
15. Mazinjanin Mila, 44 godina
16. Mazinjanin Rade, 50 godina
17. Pekeč Dragana Bogdan, 2 godine
18. Pekeč Rade Cvijan, 60 godina
19. Pekeč Milivoja Gojko, 3 godine
20. Pekeč Sime Mićo, 31 godina
21. Pekeč Rade Mila, 44 godine
22. Pekeč Sime Milivoj, 11 godina
23. Pekeč Nikole Milka, 23 godine
24. Pekeč Vase Milka, 35 godina
25. Pekeč Nikole Mira, 9 godina
26. Pekeč Rade Nikola, 42 godine
27. Pekeč Rade Nikola, 7 godina
28. Pekeč Petra Rade, 41 godina
29. Pekeč Sofrenija Rade, 50 godina
30. Pekeč Sime Ranka, 17 godina
31. Pekeč Nikola Sara, 40 godina
32. Pekeč Vasilja Savo, 60 godina
33. Pekeč Laze Simo, 50 godina
34. Pekeč Ane Dušan, 16 godina
35. Pekeč Rade Đuro, 40 godina
36. Pekeč Nikole Soka, 5 godina
37. Pekeč Rade Stanka, 45 godina
38. Pekeč Vasilja Vasilija, 52 godina
39. Pekeč Janka Dragić, 38 godina
40. Pekeč Nikole Branko, 4 godina
41. Vukelić Miladina Danica, 13 godina
42. Vukelić Radovana Dragiša, 9 godina
43. Vukelić Milivoja Jeka, 20 godina
44. Vukelić Dragića Milan, 50 godina
45. Vukelić Janka Milka, 3 godine
46. Vukelić Radovana Sara, 2 godine
47. Vukelić Radovana Spasoja, 10 godina
48. Vukelić Rade Stoja, 5 godina
49. Brković Lazara Aleksanderka, 25 godina
50. Brković Milana Rade, star nekoliko meseci

Spisku nedostaju cele porodice: Svilar (Petra) Nikola, beba stara nekoliko meseci, zaklan sa mnogim članovima svoje porodice Svilar, zatim Barać, Bojanić, Cetina, Čavrlina, Dejanović, Dereta, Durajlija, Đaković, Knežević, Kosjer, Kovačević, Kresoja, Martinović, Mišković, Muškinja, Pavković, Pavlović, Pekić, Petričić, Pezrić, Potkoljnak, Prica, Rebić, Romčević, Stanković, Stojić, Višnić, Zubović.

Ubijeni u Latićkoj šumi

Ubijeni iz sela Begovo Brdo

U Latićkoj šumi kod sela Batnoga ustaše su poklale i bacile u jamu srpske civile iz sela Begovo Brdo 3. aprila 1942. godine:

1. Bastaja Mile Anka, 10 godina
2. Bastaja Mile Bogdan, 5 godina
3. Bastaja Mile Bosiljka, 1 godina
4. Bastaja Cvijeta, 55 godina
5. Bastaja Mile Draga, 9 godina
6. Bastaja Petra Dragica, 6 godina
7. Bastaja Mile Dušan, 11 godina
8. Bastaja Petra Dušan, 5 godina
9. Bastaja Mile Ljuba, 3 godina
10. Bastaja Petra Mira, 1 godina
11. Bastaja Miće Mica, 15 godina
12. Bastaja Petra Mica, 10 godina
13. Bastaja Rade Mićo, 43 godine
14. Bastaja Mika, 42 godine
15. Bastaja Petra Milan, 4 godine
16. Bastaja Janka Mile, 40 godina
17. Bastaja Laze Mile, 16 godina
18. Bastaja Miće Mile, 15 godina
19. Bastaja Rade Milica, 37 godina
20. Bastaja Janka Milka, 35 godina
21. Bastaja Miće Petar, 9 godina
22. Bastaja Miće Petar, 2 godine
23. Bastaja Laze Rade, 19 godina
24. Bastaja Milutina Sofija, 43 godina
25. Bastaja Todora Sofija, 50 godina
26. Bastaja Miće Soka, 17 godina
27. Bastaja Stojana Stanka, 42 godina
28. Kresoja Marka Bosiljka, 15 godina
29. Kresoja Marka Darinka, 17 godina
30. Kresoja Marka Dragica, 17 godina
31. Kresoja Marka Dušan, 11 godina
32. Kresoja Marka Ljuba, 17 godina
33. Kresoja Stojana Marko, 36 godina
34. Kresoja Marka Mica, 14 godina
35. Kresoja Marka Mila, 9 godina
36. Kresoja Marka Milan, 12 godina
37. Kresoja Marka Milica, 13 godina
38. Kresoja Nikole Milka, 38 godina
39. Kresoja Marka Milutin, 5 godina
40. Kresoja Marka Mira, 5 godina
41. Kresoja Marka Nada, 2 godine
42. Kresoja Marka Nenadka, 1 godina
43. Kresoja Marka Ranka, 12 godina
44. Kresoja Marka Stanko, 3 godine
45. Pekeč Ana, 58 godina
46. Pekeč Đure Bosiljka, 14 godina
47. Pekeč Nikole Bosiljka, 3 godine
48. Pekeč Đure Dragan, 6 godina
49. Pekeč Mile Dragica, 20 godina
50. Pekeč Nikole Dragica, 8 godina
51. Pekeč Đure Dušan, 6 godina
52. Pekeč Nikole Ignjatija, 1 godina
53. Pekeč Jeka, 24 godina
54. Pekeč Laze Mile, 16 godina
55. Pekeč Laze Milka, 13 godina
56. Pekeč Stojana Milka, 44 godine
57. Pekeč Laze Nikola, 18 godina
58. Pekeč Sara, 60 godina
59. Pekeč Soka, 3 god
60. Smrzlić Milan, 2 godine

Ubijeni iz sela Delić Poljane, Gornje Žrvnice, Polojslog Varoša, Ruševice, Snosa

Sledeće srpske civile ustaše su pohvatale u dolasku do šume, poklali ih i bacili u masovnu grobnicu Latićkoj šumi, gde i danas počivaju 73 žrtve ustaškog genocida:

1. Mrkobrad Mica, 19 godina
2. Mrkobrad Mila, 46 godina
3. Mrkobrad Nikola, 44 godine
4. Pavković Dragan, 4 godine
5. Pavković Dragica, 15 godina
6. Pavković Dušan, 4 godine
7. Pavković Đuro, 6 godina
8. Pavković Petar, 6 godina
9. Vuletić Anica, 66 godina
10. Dejanović Milan, 2 godine
11. Banda Sara, 21 godina
12. Mazinjanin Dragica, 34 godine
13. Pekeč Đuro, 40 godina

Nalogodavci

Vlada Nezavisne Države Hrvatske je od svog osnivanja započela genocid prema srpskom Pravoslavnom stanovništvu koga je na prostoru NDH bilo više od 30%. Njena politika je bila izrečena u Gospiću 2. maja 1941. godine, od ustaškog ministra Mile Budaka.

Jednu trećinu Srba ćemo pobiti, drugu trećinu pokrstiti, a treću trećinu ćemo proterati! Mile Budak, ustaški ministar

Izvršioci zločina

Izvršioci ovog genocidnog čina je ustaška jedinica Ante Moškova tzv. Pavelićeva tjelesna bojna. Zatim ustaše iz okoline Cetingrada i Slunja: Jure Kučinić (U knjizi "Radio sam svoj seljački i kovački posao", Đuro Zatezalo, Karlovac 1988, verovatno je greškom upisano Jure Krunić) Marko Hrvojević, Joso Moćan, Joso Cindrić, Mijo Cindrić Mića Cindrić...

Zločin

Dana 3. aprila 1942. u ranu zoru, ustaška jedinica Ante Moškova, zajedno sa ustaškim jedinicama iz okoline Cetingrada i Slunja, koje su predvodili: Joso Moćan, Joso Cindrić, Mijo Cindrić i Mića Cindrić... Oni su odlično poznavali teren i stanovništvo tj. koje su srpska sela i naselja, pa su pokazali gde to ima srpskih sela koje treba uništiti. Bilans ovog svirepog zločina je 121 ubijen srpski civil, od čega je dobar deo male dece, mlađe od 15 godina.

Srpski cvili nisu samo ubijani u svojim kućama, već su odvođeni u obližnju šumu, gde su ubijani maljevima, noževima, krampovima i motikama.

Jedini preživeli svedok tog užasnog zločina jeste Milica Pekeč-Vranješ, rođena 1933. godine, tada je imala samo 9 godina. Njoj je ubijeno čak 11 ukućana. Njeno svedočenje je 18. aprila 1961. godine u Cetingradu zapisao istoričar dr Đuro Zatezalo.

Ustaše su prvo ubile nekoliko srpskih civila u samom selu Begovo Brdo, a zatim njih nekoliko desetina odveli u obruču u šumu, gde su jednog po jednog ubijali. Nakon zločina, otišli su od masovne grobnice i zapevali.

Posledice

Za 4 ratne godine 1941—1945, na području sela Begovo Brdo, ubijeno je 137 srpskih civila, od čega 64 deteta, mlađe od 14 godina. Ustaše su do 1944. na Kordunu popalile sve što se moglo popaliti. Vlasti NDH su na najsurovije načine istrebljivale Srbe. Tako je i srpski narod ispevao pesmu "Na Kordunu grob do groba". Hrvatski pesnik Vladimir Nazor je 1943. godine napisao pesmu "Majka pravoslavna", koja je posvećena srpskoj majci koja je izgubila decu 1943. kod Vrginmosta. Kordun je od svih regija bivše Jugoslavije najgore prošao u Drugom svetskom ratu. Kako je rat trajao, a progoni i genocid nastavljeni, tako je i krenuo otpor naroda, koji je kasnije prerastao u partizanski pokret. Stvorena je i 8. kordunaška brigada NOVJ, koja je kasnije dobila titulu "udarna".

Literatura

• dr Đuro Zatezalo: Radio sam svoj seljački i kovački posao, SVJEDOČANSTVO GENOCIDA Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. decembar 2008), SKD Prosvjeta, Zagreb 2005.

Spoljašnje veze

• Krajina fors: Dokumenti o stradanju Srba u NDH 1941-1945
• Dokumenti o stradanju Srba - "UG Jadovno 1941"
• „Crna Knjiga - Kontinuitet zločina nad Srbima u XX vijeku“, dokumentarni film, Milan Knežević, Dalibor Josipović, 17. 8. 2011, Pristupljeno 12. 3. 2013.