Đang Ćing

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
U kineskoj tradiciji prezime (Đijang) prethodi imenu.[1]
đijang ćing (li junhe)
Đijang Ćing (1976)
Lični podaci
Datum rođenja(1914-03-05)5. mart 1914.
Mesto rođenjaDžučeng u Šandungu, Republika Kina
Datum smrti14. maj 1991.(1991-05-14) (77 god.)
Mesto smrtiPeking, Kina
Porodica
SupružnikPei Minglun (1931—1931) Tang Na (1936—1937) Mao Cedung (1938—1976)

Đijang Ćing (kin. 江青，pin'jin: Jiāng Qīng, varijanta: Đang Ćing; 5. mart 1914 – 14. maj 1991) bila je kineska politička ličnost, glumica, književna teoretičarka, fotografkinja i komunistkinja modernog doba. Pravo ime joj je Li Junhe (kin. 李云鹤，pin'jin: Lǐ Yúnhè), rođena je u Džučengu u provinciji Šandung[2] i bila je četvrta žena Mao Cedunga (Mao je njen treći suprug). Bila je među najznačajnijim vođama Komunističke partije Kine (KPK) za vreme Velike proleterske kulturne revolucije i vođa Četvoročlane bande. Bila je član devetog i desetog Centralnog komiteta i član Politbiroa KPK. U mladosti se bavila pozorištem i glumom. Komunističkoj partiji Kine se priključila 1933. godine, a 1938. je otišla u grad Jen'an nakon čega se udala za vođu KPK Mao Cedunga (kada su se venčali, Mao Cedung se još uvek nije bio razveo od tadašnje supruge He Cidžen).[2] Uz Maov pomirljiv stav, tokom Kulturne revolucije 1960-tih počela je da bude aktivni član kineske političke scene, a ona, Jao Venjuen, Vang Hongven i Džang Čunćiao nazivani su i „Četvoročlanom bandom“. Nakon Maove smrti 1976. godine, Politbiro je priveo[2] i jula 1977. je proterana iz KPK. Godine 1981. osuđena je na smrt, ali je kazna nakon dve godine bila preinačena u doživotnu robiju. Nakon što je puštena iz pritvora radi lečenja, 14. maja 1991. godine je izvršila samoubistvo.[2]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Život u Džučengu[uredi | uredi izvor]

Rođena je marta 1914. godine u ulici Dungguan u gradu Džua, provincija Šandung i dobila ime Li Šumeng (kin. 李淑蒙，pin'jin: Lǐ Shūméng) ili Li Đinhai (kin. 李进孩，pin'jin: Lǐ Јìnhái) (Otac joj je pre rođenja dao ime Li Đinhai koje u doslovnom prevodu znači „porodica Li dočekuje sina“, ali je po rođenju odmah promenjeno). Njen otac, Li Deven, držao je stolarsku radnju, a majka Li Luanši je bila njegova druga supruga koja je radila kao kućna pomoćnica jednog od vođa KPK Kang Šenga. U leto 1921. godine upisala se u osnovnu školu i dobila ime Li Junhe, ali 1926. godine je izbačena iz škole zbog sukoba sa učiteljicom. Iste godine joj otac je otac umro od bolesti, pa je sa majkom otišla u Tijenđin kod zeta Vang Keminga koji je bio vojnik u odredu Fengtijen. Tri meseca je radila u fabrici duvana Britiš-Amerikan Tobako kao dečja radna snaga.

Život u Đinanu[uredi | uredi izvor]

Vang Keming se 1928. godine povukao iz vojske, te su tada majka i kćerka otišle u Đinan kod ujaka Li Ciminga koji je živeo u ulici Ančasi 27. Petnaestogodišnja Đijang Ćing (tada još uvek Li Junhe) se u leto 1929. upisala u Šandunško eksperimentalno pozorište u Đinanu na čelu sa direktorom Džao Taimoom gde je godinu dana učila dramu.[2] Početkom 1931. godine je u organizaciji školskog nastavnika Vang Pošenga sa dramskom sekcijom Huiming nastupila u Pekingu. U maju se vratila u Đinan i udala za Pei Mingluna koji je bio iz dobrostojeće đinanške porodice. U julu se razvela od njega i otišla u Ćingdao kod Džao Taimoua da potraži utočište.

Život u Ćingdaou[uredi | uredi izvor]

Od  jula 1931. do aprila 1933. godine radila je u biblioteci na Privatnom univerzitetu u Ćingdaou čiji je tadašnji šef bio Lijang Šićiu (univerzitet kasnije menja naziv u Držvni univerzitet u Ćingdaou, potom Univerzitet u Šandungu, a danas se zove Kineski okeanografski unvierzitet). Tada je supruga Džao Taimoua, Ju Šan, upoznala sa svojim bratom Huang Đingom (drugo ime mu je bilo Ju Ćivei). Bio je stariji od nje tri godine, student biologije i u tajnosti zadužen za promovisanje Komunističke partije. Osamnaestogodiša Đijang Ćing (tada još uvek Li Junhe) je 1932. počela sa njim da živi. Počela je da radi sa Komunističkim kulturnim frontom, igrajući predstave poput Spusti bič. Po preporuci Ju Ćiveia, februara 1933. godine je u jednom skladištu u pristaništu u Ćingdaou položila zakletvu KPK i bila imenovana za člana podmlatka KPK. Iste godine u aprilu Ju Ćiveija su uhapsili, a ona je prešla u njegov rodni grad Šangaj.

Život u Šangaju i glumačka i filmska karijera od 1934. do 1937.[uredi | uredi izvor]

Snimak iz filma (1934)

Nakon što je stigla u Šangaj, Juova porodica odbila je da je prihvati, te nije imala izbora već je zatražila pomoć Vei Helinga, svog starog školskog druga još iz vremena kada je učila dramu u Đinanu. On je upoznao sa čuvenim Tijen Hanom. Maja 1933. godine, po preporuci Tijen Hanovog mlađeg brata Tijen Juena, slušala je predavanja na Univerzitetu Dasija (današnji Istočnokineski učiteljski univerzitet). U julu, po preporuci Tijen Hana i drugih, otišla je da radi kod Tao Singdžija, te je ime Li Junhe promenila u Džang Šudžen (kin. 张淑贞，pin'jin: Zhāng Shūzhēn), i u istočnom predgrađu naselja Beisinđing radila je kao nastavnik u službi za opismenjavanje. Oktobra se vratila u Komunističku omladinsku ligu i pridružila se levici. Istovremeno je glumila u predstavama amaterske dramske trupe.

Đijang Ćing (1935)

Septembra 1934. godine je u Šangaju u Caođijadu bila uhapšena, a decembra iste godine puštena. Nakon toga je otišla u Peking da živi sa oslobođenim Ju Ćiveiom. Marta 1935. godine se vraća u Šangaj i priključuje se filmskoj producentskoj kući Dijentung. Tada menja ime u Lan Ping (kin. 蓝𬞟, pin'jin: Lán Píng, doslovno: plava jabuka).[2] U junu dobija pohvale za glavnu ulogu u Nori. Potom je imala dve uloge u filmovima Bog slobode i Gradski pejzaž. Septembra počinje da živi sa filmskim kritičarem Tang Naom za koga se i udaje aprila naredne godine. Venčali su se u podnožju tornja Liuhe u okviru ceremonije kolektivnog venčanja. Međutim, stvari su se uskoro promenile jer je ona nakon venčanja još uvek bila u kontaktu sa Ju Ćiveijem. Tang Na je u julu pokušao da izvrši samoubistvo u Đinanu.

Kolektivno venčanjeu podnožju tornja

Po povratku u Šangaj, ona se priključuje filmskoj producentskoj kući Lijenhua i pojavljuje se u filmu Krv na Vučjoj planini (poznat i kao Krvoproliće na Langšanu) u režiji Fei Mua, kao Liuova treća snaja. Februara 1937. Godine pojavljuje se u glavnim ulogama u drami Velika oluja u režiji Džang Mina i u filmu Vang Laovu režisera Cai Čušenga. Tang Na 30. maja po drugi put pokušava da izvrši samoubistvo. Nakon toga, Đijang Ćing dnevnom listu Da Gung objavljuje članak Moja ispovest i otpočinje život sa režiserom Džang Minom juna 1937. godine. U isto vreme, dobija otkaz od filmske producentske kuće Lijenhua.

Život u Jen'anu[uredi | uredi izvor]

Đijang Ćing sa Mao Cedungom

Neposredno nakon Incidenta na mostu Marka Pola, sredinom jula 1937. godine Đijang Ćing (tada još uvek Lan Ping) napušta Šangaj i preko Vuhana stiže u Si'an, a avgusta dolazi u Jen'an kada i menja ime u Đijang Ćing[2]. Prvi sa kojim je tu stupila u kontakt bio je Guo Ćijen koji je radio u odseku za propagandu pri Centralnom Komitetu KPK, i koji je prihvatio njen zahtev za obnovu partijskog članstva.[3] Tokom ovog procesa bila je u bliskim odnosima sa Džu Guangom.[3] Svi koji su sa strane dolazili u Jen'an su morali da žive u „hostelima“ i bilo im je zabranjeno da izlaze napolju i slobodno se kreću po objektima kojima je upravljala KPK.[3]

Đijang Ćing i Mao Cedung zajedno pišu

Nakon što se udala za Mao Cedunga, menja ime u Đijang Ćing.[3] U novembru se upisuje u Anti-japanski vojno-politički univerzitet (fakultet za marksizam i lenjinizam). Kada je osnovana Lu Sjunova Akademija umetnosti u Jen'anu 10. marta 1938. godine, Đijang Ćing je bila upravnica dramskog odseka i glumila je u komadima kao što su Pregažen čovek i Zaključani u plakaru. Kada je u avgustu potvrđena njena uloga u pekinškoj operi Ribar ubija porodicu, ona je odmah postavljena za sekretaricu Centralnog vojnog komiteta, gde je radila uz Maoa i brinula se o svakodnevnim poslovima (njegova tadašnja supruga He Cidžen je tada bila u Sovjetskom Savezu na „dugom lečenju“). Nakon odobrenja Centralnog Komiteta KPK (samo se jedan iz Politbiroa nije složio) Đijang Ćing i Mao Cedung su se venčali 20. novembra 1938. godine.[2]  Godine 1940. rodila je kćerku po imenu Li Na (prezime Li je dobila po jednom od Maovih pseudonima, Li Dešeng).

Život u Pekingu[uredi | uredi izvor]

Po osnivanju Narodne Republike Kine oktobra 1949. godine, Đijang Ćing je postala prva dama NR Kine, direktorka filmskog odseka pri odseku za propagandu Centralnog Komiteta KPK i član Upravnog odbora filmske industrije pri Ministarstvu kulture. Godine 1950. vodila je istragu o Vu Sjunu i podržavala kritikovanje filma Priča o Vu Sjunu.  Od 1963. godine je počela da promoviše reformu savremene pekinške opere, i taj poduhvat je poznat kao Osam uzornih drama. Godine 1964. napisala je i rad O revoluciji pekinške opere (1964). Iste godine 26. juna je Mao Cedung na jednom simopozijumu pohvalio Đijang Ćingin doprinos o revoluciji u pekinškoj operi rečima: „Pročitao sam, izvrsno rečeno.“

Đijang Ćing sa Džou Enlaiem i Đijan Šengom dočekuje Crvenu gardu 26. 12. 1966.

Mao je u proleće 1965. godine zatražio od Đijang Ćing da kontaktira Jao Venjuena, po čijim su uputstvima iste te godine u novembru u Šangaju napisali Komentar na novu istorijsku dramu Otpuštanje Hai Žuija, koja je postala incijalna kapisla za pokretanje Kulturne revolucije.

Uz Lin Bijaovo odobrenje, u Šangaju februara 1966. godine bila je domaćin simpozijuma o umetničkim delatnostima vojničkih trupa. Nakon toga, posvetila se organizovanju adaptacije dela Crveni lampion, Ša đija bang, Strateško osvajanje Tigrove planine i ostalih uzornih opera, kao i kritici i zabranjivanju drugih drama, muzičkih i plesnih dela i literarnih radova i proterivanje ličnosti iz sveta umetnosti, tako stvorivši situaciju „osamsto miliona ljudi, a osam opera“.

Nakon što je Kulturna revoulcija zvanično počela 1966. godine, bila je prvi zamenik direktora Grupe za kulturnu revoluciju komunističke partije i savetnik svevojne grupe za kulturnu revoluciju. Đijang Ćing je pozvala sve studente Crvene garde u borbu protiv velikog broja političara i poznatih javnih ličnosti, uključujući tadašnjeg predsednika države Liu Šaoćija i načelnika Centralnog sekretarijata Deng Sijaopinga. Naredne godine je Đijang Ćing u svom govoru pohvalila parolu Ven Gong Vu Vei (osuđivati u govorima i tekstovima, braniti se silom), koja je kasnije postala teoretska osnova za sukobe narodnih masa u celoj državi. Iste godine 21. jula je tokom susreta sa predstavnicima Henana u govoru rekla:

„Ne možemo biti previše naivni. Kada se malo ljudi bori i kada podignu oružje protiv vas, revolucionarne mase mogu uzeti oružje radi odbrane. Nakon što obe strane postignu sporazum da prestanu sa borbom, a oni i dalje ne spuštaju oružje, ni vi ne možete spustiti svoje oružje! (aplauz i uzvici: Živeo nam vođa Mao!) Pamtim da je jedna revolucionarna grupa iz Henana iznela slogan Ven Vei Vu Vei, i on je istinit. (aplauz) Mi insistiramo na borbi rečima koju je predložio vođa Mao, odlučno se suprostavljamo nasilju, i duboko smo posvećeni radu sa masama, to je pod jedan. Drugovi moraju podrobno promovisati ove ideje narodnim masama, baviti se prilično teškim poslom rada sa masama. Da bi široke narodne mase postale svesne zavere šačice ljudi, potrebno je malo truda. Međutim, ima i pod dva, nemojte biti naivni. Ukoliko oni ne spuste oružje, već drže pištolje, koplja i mačeve uperene ka vama, a vi spustite gard, to nije ispravno. Patićete! Mladi revolucionari, i vi ćete propatiti. Upravo je sada u Vuhanu takva situacija. Naravno, vuhanski mladi revolucionari preuzimaju mere samoodbrane. Drugarice i drugovi, kada smo čuli da „milion hrabrih ratnika“ i nekolicina manipulatora koji stoje iza njih sa onakvim oružjem idu na goloruke mase revolucionara, do te mere da je bilo i kindnapovanja, i da su drugovi Sije Fudži i Vang Li premlaćeni, pa zar možemo da dozvolimo to! (masa ljudi gromoglasno skandira) Za situaciju u Henanu je već postignut dogovor, i nadam se da će se obe strane držati dogovora. Ko pregazi dogovor, taj je kao Čang Kaj Šek. On je 10. 10. 1946. godine sa nama potpisao sporazum o primirju i odmah ga je i pregazio. Kada danas pogledam drugarice i drugove, moram da pričam o principima. Mi smo razumni, istina je na našoj strani. Drugim rečima, misao Mao Cedunga je na strani mladih revolucionara, revolucionarnih kadrova, revolucionarnih radnika i seljaka, a ne na njihovoj malobrojnoj strani. Mi dobijamo, a oni gube. Ukoliko uzmu oružje i ne nameravaju da ga spuste, ne budite naivni pa da vi spustite oružje. Ja to podržavam. Toliko od mene.. (aplauzi i uzvici: Živeo nam vođa Mao! Učimo od drugarice Đijang Ćing, odajmo počast drugarici Đijang Ćing!).“[4]

Đijang Ćing i Mao (1946)

Đijang Ćing je bila jedna od najuticajnijih političkih ličnosti u Kini u poznim godinama Mao Cedunga. Na Devetom kongresu Komunističke partije Kine 1969. godine, Đijang Ćing postaje deo Politbiroa. Ona je u timu za Kulturnu revoluciju imala toliku moć da je mogla da izdaje dokumenta u ime Centralnog komiteta KPK, Državnog veća, Centralne vojne komisije i Centralne grupe za Kulturnu revoluciju. Nakon incidenta koji se dogodio 13. septembra 1971. godine, ona je sa Džang Čunćiaoom, Jao Venjuenom i Vang Hongvenom sklopila savez. Upravo su oni Četvoročlana banda koju je kasnije KPK kritikovala, a koja je imala borbu za prevlast sa Džou Enlaiem i rehabilitovanim Deng Sijaopingom. Đijang Ćing je u februaru 1974. godine iskoristila „incident sa puževima“ (optuživanje kineske delegacije da su primanjem staklenih figurina puževa od Amerikanaca prihvatili poniženje, tj. poruku da Kina puzi) kako bi učvrstila svoj položaj, što je dovelo do toga da je Kina pet godina kasnila sa uvođenjem proizvodnje televizora u boji, što je bio direktni gubitak oko 700 miliona juena. U septembru je opet iskoristila incident Brod Fengćing (povratak velikog prekookeanskog broda domaće proizvodnje u Šangaj) da kritikuje postupke koji liče na filozofiju robovanja strancima i nacionalnu izdaju. Mao Cedung u poodmaklim godinama ipak nije predao najvišu vlast Četvoročlanoj bandi, ali iako je kritikovao njihov način rada na prvom sastanku Četvrtog nacionalnog narodnog kongresa 1975. godine, on im je u suštini tajno pomagao da steknu što veću moć. Međutim, Mao je pre svoje smrti organizovao pokret „Kritikuj Denga, protivi se trendu preinačenja presuda desničarima” i time ponovo sklonio Deng Sijaopinga zato što on nije podržavao niz Maovih poteza vezanih za Kulturnu revoluciju. Naposletku je Mao za prvog potpredsednika Centralnog komiteta KPK i premijera Državnog veća postavio Hua Guofenga.

Pad i suđenje[uredi | uredi izvor]

Mao Cedung i Đijang Ćing sa kćerkom

Mao Cedung je umro 9. septembra 1976. godine. Iste godine 6. oktobra su Hua Guofeng, Je Đijenjing i Vang Dongsing pokrenuli državni udar, te su uhapsili Đijang Ćing, Džang Čunćijaoa, Vang Hongvena, Jao Venjuena, Mao Juensina (Maovog nećaka) i druge. Sekretar Centralne bezbednosne službe Vang Dongsing je izjavio: „uhvatiću svakog ko bude sledio Četvoročlanu bandu“; komandant okruga Veišu u Pekingu, Vu Džong, izjavio je da će biti veran Hua Guofengu; komandant pekinške vojne oblasti je bio „u poptunosti odgovoran za bezbednost Pekinga” pod komandom Hua Guofenga, što je značilo da su se sve oružane snage vojnog okruga u Pekingu mogle mobilisati radi suzbijanja bilo kog protivnika, i tako su na kraju njihov legitimitet prepoznali i drugi članovi Centralnog komiteta. Nakon hapšenja, Đijang Ćing je bila utamničena negde u Džongnanhaiu (Carska palata). Rano u zoru 10. aprila 1977. godine, Đijang Ćing biva premeštena u zatvor Ćinčeng gde dobija zatvorsku uniformu. Jula 1977. na Trećem plenumu Desetong nacionalnog kongresa KPK je odlučeno da će Đijang Ćing biti trajno proterana iz stranke.[5] Đijangova je tokom suđena izjavila: „tokom povlačenja iz Jen'ana bila sam jedina žena koja je bila uz vođu Maoa“ i „ja sam verno pseto vođe Maou, i zbog njega se ne bojim vas“.[6]

Od 20. novembra 1980. do 25. januara naredne godine specijalni sud pri Vrhovnom narodnom sudu NR Kine je javno sudio Četvoročlanoj bandi i glavnim članovima Lin Bijaove grupe.[2] Đijang Ćing je bila osuđena na smrt sa dve godine odlaganja izvršenja. Na Šestom plenumu Jedanaestog nacionalnog kongresa KPK, 27. juna 1981, prošašvi kroz Rezoluciju o određenim  istorijskim pitanjima partije u periodu nakon osnivanja narodne republike, Kulturnu revoluciju su okarakterisali sledećim rečima „započeta pogrešnim potezom vođa, iskorišćena je od strane dveju kontrarevolucionarnih grupa Đijang Ćing (Četvoročlana banda) i Lin Bijao, čime su partiji, državi i ljudima iz svih etničkih grupa doneli katastrofalne i teške građanske nerede.“

Krivični sud pri Vrhovnom narodnom sudu je januara 1983. godine osudio Đijang Ćing na smrtnu kaznu čije se izvršenje odlaže na dve godine u toku kojih će ona obavljati prinudan rad, što je kasnije svedeno na doživotnu robiju, ali prvobitna presuda da je lišena političkih prava ostaje nepromenjena.[7]

Smrt i dešavanja nakon smrti[uredi | uredi izvor]

Đijang Ćing je 14. maja 1991. godine u 77. godini je izvršila samoubistvo. Što se tiče mesta samoubistva, novinska agencija Sinhua je 4. juna iste godine u sažetoj depeši[8] izvestila „reporteri ove agencije su obavešteni da je Đijang Ćing, glavni zločinac slučaja kontrarevolucionarnih grupa Lin Bijaoa i Đijang Ćing, u mestu svog prebivališta Pekingu, tokom bolničkog lečenja rano ujutru 14. 5. 1991. godine izvršila samoubistvo .“[2] He Dijenku, bivši direktor odeljenja za nazdor u zatvoru Ćinčeng, je međutim jednom prilikom izjavio da „Đijang Ćing sve do smrti nije napuštala zatvor Ćinčeng.“[9]

Japanski nedeljnik Bungeišunđu objavio je, kako je rečeno, njeno oproštajno pismo u kome između ostalog piše i „Vođo, tvoji učenici i drugovi dolaze da te vide!“.[8]

Nakon obdukcije, telo Đijang Ćing je prebačeno u mrtvačnicu Opšte bolnice Narodnooslobodilačke vojske i zavedeno pod imenom Li Ci (kin. 李梓，pin'jin:  Lǐ Zǐ). Telo je 24. maja 1991. godine preuzeto pod oružanom pratnjom, a potom kremirano na planini Babao.[10] Marta 2002. godine njen pepeo je položen na javnom groblju Futijen u zapadnom predgrađu Pekinga. Na nadgrobnoj ploči je napisano Grob pokojne nam majke Li Junhe, 1914-1991, počast odaju kćerka, zet, unuk.

Hobiji vezani za umetnost[uredi | uredi izvor]

Đijang Ćing se u poznim godinama bavila fotografijom i za sobom je ostavila puno fotografija. Mao je više puta pisao prateće pesme za njene fotografije.

  • Lan Ping
    Lan Ping
  • Lan Ping 2
    Lan Ping 2
  • Lan Ping 3
    Lan Ping 3
  • Lan Ping 4
    Lan Ping 4
  • Đijang Ćing 5
    Đijang Ćing 5
  • Lan Ping 6
    Lan Ping 6

Više puta je organizovala samostalne izložbe fotografija, ali one nisu uspele zbog Maovog uplitanja.

Ona je takođe umela da imitira rukopis Maoa, Maov stil, tako da su njeni rukopisi jednom bili izloženi kao Maovi.[11][12]

U poznim godinama svog života bila je jako izbirljiva. Primera radi, kada bi pila lekove, to bi moralo moralo biti u tačno vreme koje je bilo na njenom ručnom satu, a ako bi zakasnila odmah bi ih ispljunula. Međutim, po rečima njene medicinske sestre, ona nije bila toliko temperamentna osoba.[13]

Od drugova iz Minstarstva kulture je 1974. tražila da isprate žensku tradicionalnu odeću iz perioda dinastija Tang, Sung i Juen, i svim Kineskinjama dizajnirala jednu vrstu haljine, sa simetričnim V izrezima (za razliku od hanske odeće sa Y izrezom), poznatih kao nigufu (odeća budističkih monahinja). Ženskim kadrovima je naloženo da nose te haljine kao primer, jer je želela da promoviše nošenje ove vrste odeće među svim Kineskinjama. Međutim, kako je Đijang Ćing bila svrgnuta, tako se i njenoj odeći ubrzo gubi trag.[14]

Ocene kritičara[uredi | uredi izvor]

Đijang Ćing je bila čuvena ličnost kineske istorije dvadesetoga veka, sa životom punim kontroverzi. Tokom Kulturne revolucije, Đijang Ćing su još nazivali i „veliki nosilac proleterske kulture“. Po završetku Kulturne revolucije, opet je nazivana savremena Carica Lu Dži, Vu Cetijen, Cisi pa čak i Baiguđing. Na Zapadu je neki nazivaju „kineska Eva Peron“.

 Pozitivne kritike[uredi | uredi izvor]

Dana 5. juna 1976. godine, Guo Možuo je na dvadesetpetogodišnjici Mao Cedungovog govora na Jen'anskom književnom i umetničkom forumu koje je organizovao zbor azijskih i afričkih pisaca održao završni govor pod naslovom „Zauvek Maov dobar učenik", a još je i recitovao jednu pesmu „posvećenu ovdeprisutnoj drugarici Đijang Ćing, svakom drugu i drugarici, i svakome učeniku“.[15]

Čen Junggui je rekao: „vođa Mao jeste kritikovao Đijang Ćing, ali smatram da je to neka vrsta ljubavi prema njoj, a nikako ne da bi je svrgnuo s vlasti. Naši drugovi iz Politbiroa su sve ovo jasno videli“ kao i „Nije Đijang Ćing pohlepna, ima ona osećaja za ljude koji rade.“

Ćiu Huicuo se prisetio: „Đijang Ćing je u Politbirou bila pravi tiranin“, ali je ujedno i rekao „Iako je loša osoba, ona je nepopustljiva.“

 Negativne kritike[uredi | uredi izvor]

Supružnici Đijang Ćing i Mao u kontroli

Mao Cedung je jednom Đijang Ćing ocenio sa: „Vidi, ti, Điang Ćing, imaš veliki apetitet a malo sposobnosti, visoke ambicije a malo talenta, i misliš samo na jednu osobu“ (1967);[16] „Ne eksponiraj se previše, nemoj da šalješ dokumente i nemoj da formiraš svoj kabinet (kad je obavljala poslove iz senke). Imaš toliko sukoba sa ljudima, a želiš da dobiješ većinu. Čuj me. Ljudi znaju šta rade. Podcrtavam.“ (1974)[17]

Kada je Đijang Ćing bila uhapšena, 6. oktobra 1976. Godine, He Cidžen (Maova treća supruga) nije to komentarisala, ali je kćerki Li Min rekla: „sad mogu malo da radim, makar to bilo i pisanje memoara“.[18]

Guo Možuo je 21. oktobra 1976. godine objavio pesmu o razbijanju Četvoročlane bande napisanu na čuvenu tradicionalnu melodiju Šuidijao Getou.

Kada je italijanska novinarka Orijana Falači intervjuisala Deng Sijaopinga avgusta 1980, pitala ga je: „kako komentarišete Đijang Ćing, koju biste joj ocenu dali,“ na šta je on odgovorio: „manje od nule“, „Ona je jako zla osoba, i sama je radila loše stvari u Maovo ime. Njih dvoje su se još odavno razišli“.[19]

Pojavljivanje u književnim delima[uredi | uredi izvor]

  • Amerikanka kineskog porekla Anči Min napisala je istorijski roman Kako sam postala madam Mao (2001)
  • Amerikanac kineskog porekla Brajt Šeng napisao je operu Maova supruga[20]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Jerković, Jovan; Pižurica, Mato; Pešikan, Mitar (2010). Pravopis srpskoga jezika. Novi Sad: Matica srpska. str. 201. t. 220. ISBN 978-86-7946-079-0. COBISS.SR 256189191. 
  2. ^ a b v g d đ e ž z i 环球网. „环球网_全球生活新门户_环球时报旗下网站”. huanqiu.com. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  3. ^ a b v g „郭華倫先生を悼む （ 再録 ） 伊原吉之助教授の読書室”. www.jas21.com (na jeziku: japanski). Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  4. ^ „中央首长第七次接见河南赴京代表团纪要 中国文化大革命文库”. ccradb.appspot.com (na jeziku: kineski). Arhivirano iz originala 08. 01. 2018. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  5. ^ Zhongguo xiu ci shi = Zhongguo xiucishi. Zong, Tinghu., Chen, Guanglei., 宗廷虎., 陈光磊. (Di 1 ban izd.). Changchun Shi: Jilin jiao yu chu ban she. 2007. ISBN 9787538350753. OCLC 156840904. 
  6. ^ „江青咆哮法庭：我是主席的一条狗 不怕你们打_历史频道_凤凰网”. news.ifeng.com. Arhivirano iz originala 22. 06. 2018. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  7. ^ Graham, Hutchings (2001). Modern China : a guide to a century of change. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-00658-4. OCLC 46575441. 
  8. ^ a b „江青“绝命书”：没除掉邓小平后患无穷-搜狐”. 13. 4. 2014. Arhivirano iz originala 13. 04. 2014. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  9. ^ „秦城前监管处长：江青至死没离开秦城_评论_腾讯网”. view.news.qq.com (na jeziku: kineski). Arhivirano iz originala 22. 06. 2018. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  10. ^ 《武汉晚报》Vu han van bao. 5. 6. 1993.
  11. ^ „江青的影展与毛泽东的批评--文化--人民网”. www.people.com.cn. Arhivirano iz originala 13. 04. 2020. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  12. ^ Yonglie, Ye; 叶永烈. (1993). Jiang Qing zhuan (Beijing di 1 ban izd.). Beijing: Zuo jia chu ban she. ISBN 978-7-5063-0729-1. OCLC 31154935. 
  13. ^ „马晓先：我给江青当护士（中）·南方社区·南方网”. www.southcn.com. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  14. ^ „昙花一现“江青服”-文史博览电子阅览室-吾喜杂志网”. wuxizazhi.cnki.net. Arhivirano iz originala 11. 03. 2022. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  15. ^ „1967-06-06”. rmrb.zhouenlai.info. Arhivirano iz originala 22. 06. 2018. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  16. ^ „老帅众闹怀仁堂 叶剑英力劈桌子怒斥江青_读书频道_新浪网”. 25. 5. 2006. Arhivirano iz originala 25. 05. 2006. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  17. ^ „中国社会科学院_邓小平研究专题”. 1. 6. 2009. Arhivirano iz originala 01. 06. 2009. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  18. ^ „毛泽东妻子贺子珍如何评价江青倒台_新闻_腾讯网”. news.qq.com. Arhivirano iz originala 22. 06. 2018. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  19. ^ „一次极不寻常的谈话：邓小平答意著名女记者法拉奇”. 23. 10. 2007. Arhivirano iz originala 23. 10. 2007. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 
  20. ^ „Bright Sheng - Madame Mao”. www.brightsheng.com. Arhivirano iz originala 17. 05. 2021. g. Pristupljeno 30. 5. 2018. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Đang Ćing na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ђанг_Ћинг&oldid=27517343”