Atelje 212

Atelje 212
	Atelje 212
Lokacija	Beograd; Srbija
Otvoreno	1956.
Veb-sajt
	atelje212.rs

44° 48′ 51″ S; 20° 28′ 05″ I / 44.81403° S; 20.46809° I

Pozorište „Atelje 212“ je osnovano 12. novembra 1956. godine u prostorijama „Borbe“.^[1] Prva predstava je bila „Faust“ u režiji Mire Trailović. „Atelje 212“ je osnovala grupa umetnika (reditelja, glumaca, pisaca) sa željom da napravi teatar u kome će se prikazivati komadi avangardni u odnosu na ostala pozorišta u Beogradu.

Istorija[uredi | uredi izvor]

U „Ateljeu 212“ je igrana predstava „Čekajući Godoa“, Semjuela Beketa, po prvi put u jednoj od zemalja istočne Evrope. Uskoro su se u „Ateljeu“ prikazivali komadi avangardnih pisaca kao što su Sartr, Jonesko, Žari, Šizgal, Kopit, Žene...

Prvi rukovodioci pozorišta su bili Radoš Novaković i Bojan Stupica, ali je Mira Trailović sa mesta pomoćnika upravnika uskoro postala upravnik. Posle nekoliko godina pozorište se preselilo u današnju zgradu koju je projektovao Bojan Stupica. Mehanizam za obrtanje scene ugrađen je naknadno a krov je leti mogao da se otvara. Mira Trailović je kao dugogodišnji upravnik dala poseban pečat „Ateljeu“ a već 1967. je osnovala festival novih pozorišnih tendencija BITEF (Beogradski internacionalni teatarski festival) koji danas ima svetski značaj. Na BITEF su dolazila najuglednija svetska imena kao što je Living Teatar, Divadlo na brnov, Piter Bruk... Prema nekim nepotvrđenim izvorima teatar je dobio ime po 212 stolica koliko je imao u zgradi „Borbe“.

Jedna od najpoznatijih predstava „Ateljea“ je bila „Kosa“ koja je igrana pre mnogih svetskih pozorišnih centara. U skladu sa tadašnjim trendovima, na bini su se pojavili glumci bez odeće^[2] pevajući jednu od najlepših pesama iz te predstave „Daj nam sunca...“.

Godine 1972. izvedena je rok opera „Isus Hristos Super Star“ koju je režirala Mira Trailović, muzička adaptacija Saša Radojčić, prepev Jovan Ćirilov, gde su zapažene uloge imali: Zlatko Pejaković, Zlatko Golubović, Azra Halilović, Bora Đorđević i Branko Milićević .^[3]

Među dugovečnim predstavama ovog pozorišta je „Ljubavno pismo” koje je imalo 300. izvođenje 24. marta 2018. godine.^[4] Među poznatijim predstavama je Detroit premijerno izvedena 2017. godine.

Upravnici[uredi | uredi izvor]

1956—1959: Radoš Novaković, filmski reditelj i profesor FDU^[5]
1959—1961: Bojan Stupica, pozorišni reditelj i autor projekta prve zgrade Ateljea 212
1961—1983: Mira Trailović, pozorišni reditelj, osnivač BITEF-a
1983—1984: Dejan Čavić, glumac, vd upravnika
1984—1996: Ljubomir Draškić Muci, reditelj
1996—1997: Nebojša Bradić, reditelj
1997—2009: Svetozar Cvetković, glumac
2009—2013: Kokan Mladenović, režiser
2013—2014: Ivana Dimić, vd upravnika, dramaturg^[6]^[7]
2014—2019: Branimir Brstina, glumac^[8]
2019—danas: Novica Antić, književni prevodilac i pravnik^[9]

Članovi[uredi | uredi izvor]

Kroz ovo pozorište, kao članovi, prošle su gotovo sve glumačke zvezde bivše Jugoslavije:

Danas „Atelje 212“ ima stalni ansambl od 32 glumca, ali je otvoren i za one umetnike koji nisu stalno vezani za ovo pozorište.

U periodu od 2012. do 2013. vršilac dužnosti upravnika bila je dramaturg Ivana Dimić koja je vratila dugove pozorišta i za vreme čijeg mandata je dobilo status ustanove od nacionalnog značaja.^[10]^[11] Nastavila je da upravlja pozorištem i po odlasku u penziju krajem 2013. godine.^[12]

Ispred glavnog ulaza u „Atelje 212“ je spomenik Zoranu Radmiloviću u kostimu Kralja Ibija, glavnog lika predstave koja nikad nije bila ista. Prve decenije „Ateljea 212“ je obeležila i Pavica Gertner, upamćena pozorišna blagajnica.