Afričko bojište u Prvom svetskom ratu

Afričko bojište
Deo Prvog svetskog rata
Nemački rov u Kamerunu
Vreme 3. avgust 1914 — 23. novembar 1918. Mesto Kamerun, Togoland, Nemačka jugozapadna Afrika, Nemačka istočna Afrika, Severna Rodezija, Portugalski Mozambik, Južnoafrička Unija, Portugalska Angola, Francuski Maroko, Britanski Somalilend Ishod Saveznička pobeda u većini kolonija; Taktička Nemačka pobeda u istočnoj Africi
Sukobljene strane
Ujedinjeno Kraljevstvo Francuska Belgija Kraljevina Italija Portugal Liberija	Nemačko carstvo Osmansko carstvo Senusi Južnoafrička Republika Darfurski sultanat Derviška država
Komandanti i vođe
Redžinald Vingejt Marsijal Anri Merlen Feliks Fiš Ežen Anri Đakomo di Martino Luis Bota Jan Smuts	Hajnrih Albert Šne Paul fon Letov-Forbek

Afričko bojište u Prvom svetskom ratu se sastojalo od geografski različitih pohoda oko Nemačkih kolonija.

Nemačke kolonije u Africi stečene su 1880-ih i nisu bile dobro branjene. Takođe su bili okruženi teritorijama koje su kontrolisale Britanija, Francuska, Belgija i Portugal. Kolonijalne vojne snage u Africi bile su relativno male, loše opremljene i stvorene su da održavaju unutrašnji red, a ne da vode vojne operacije protiv drugih kolonijalnih snaga. Berlinska konferencija iz 1884. je predvidela da evropske kolonije u Africi budu neutralne ako izbije rat u Evropi; 1914. nijedna od evropskih sila nije planirala da izazove svoje protivnike za kontrolu nad prekomorskim kolonijama. Kada je vest o izbijanju rata stigla do evropskih kolonijalista u Africi, naišla je na malo entuzijazma viđenog u glavnim gradovima država koje su održavale kolonije. U uvodniku časopisa East African Standard od 22. avgusta tvrdi se da Evropljani u Africi ne treba da se bore jedni protiv drugih, već da sarađuju kako bi održali represiju nad domorodačkim stanovništvom. Rat je bio protiv interesa belih kolonijalista jer su bili mali po broju, mnoga evropska osvajanja su bila nedavna, nestabilna i funkcionisala kroz postojeće lokalne strukture moći; organizacija afričkog ekonomskog potencijala za evropski profit je tek nedavno počela. U Britaniji je 5. avgusta imenovan ofanzivni podkomitet Komiteta carske odbrane koji je uspostavio princip da se komandovanje morima mora obezbediti i da se ciljevi razmatraju samo ako se mogu postići lokalnim snagama i ako je cilj je pomogao prioritet održavanja britanskih pomorskih komunikacija, pošto su garnizoni britanske vojske u inostranstvu vraćeni u Evropu u „imperijalnoj koncentraciji“. Smatralo se da su napadi na nemačke ugaljne stanice i bežične stanice važni za čišćenje mora od trgovačkih napadača carske nemačke mornarice. Ciljevi su bili u zalivu Luderic, Vindhuku, Duali i Dar-es-Salamu u Africi i nemačkoj bežičnoj stanici u Togolandu, pored britanske kolonije Zlatna Obala u Gvinejskom zalivu, za koju se smatralo da je ranjiva na napade lokalnih ili savezničkih snaga i na Dalekom istoku, što je dovelo do opsade Ćingdaoa.

Nemačke kolonije su obuhvatale Togoland, Nemački Kamerun, Nemačku Jugozapadnu Afriku i Nemačku istočnu Afriku. Rat u Africi otvorile su britansko-francuske snage napadom na Togolend 7. avgusta 1914. godine. Ova akcija brzo je završena tako da je Togoland već 26. avgusta bio u rukama Antante. Posle toga britanske snage su krenule na Nemačku istočnu Afriku, ali su poražene u bici kod Tange. Nemački general Paul Emil Letov-Ferbek je u dvodnevnoj bici (3. novembar-5. novembar 1914. godine) porazio nadmoćnije britanske snage. Njegove snage predale su se tek 14. novembra 1918. godine. Udružene britansko-francusko-belgijske snage napale su Nemački Kamerun septembra 1914. godine. Nemačke trupe držale su pojedine položaje do 1916. godine. Jedinice britanskog dominiona Južnoafričke Unije napale su Nemačku Jugozapadnu Afriku tokom januara 1915. godine i okončale nemačku vladavinu nad današnjom Namibijom maja 1915. godine.

Posledice

Rat je označio kraj nemačkog kolonijalnog carstva; tokom rata, sile Antante su se predstavljale kao krstaši za liberalizam i prosvetiteljstvo, ali postoji malo dokaza da su ih Afrikanci smatrali takvima. Mnogi afrički vojnici borili su se na obe strane, lojalni vojnom profesionalizmu, a ne nacionalizmu, a nosači su uglavnom bili privučeni platom ili su bili prisiljeni. Rat je bio poslednji period Borbe za Afriku; kontrola i aneksija teritorije bili su glavni ratni cilj Evropljana, a glavno dostignuće Letov-Vorbeka bilo je da se osujeti neke od ambicija južnoafričkih kolonijalista. Prema Versajskom sporazumu, nemačke kolonije su podeljene između Britanije, Belgije, Portugala i Južne Afrike. Bivše nemačke kolonije su stekle nezavisnost do 1960-ih, osim Jugozapadne Afrike (Namibije) koja je stekla nezavisnost od Južne Afrike 1990. godine.

Vidi još

• Nemačke kolonije

Literatura

• Strachan, Hew (2001). The First World War: To Arms. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-926191-8. 
• Strachan, Hew (2004). The First World War In Africa. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925728-7.